Büyümede sıçrama yapmanın reçetesi

FARUK Eczacıbaşı’nın başkanı olduğu Türkiye Bilişim Vakfı’nın katkılarıyla hazırlanan Türkiye Akademik Diaspora Raporu’nun detaylarını dün aktarmıştım. 2020 yılında “Türkiye Bilim Raporu”nu yayınlayan Chicago Üniversitesi iktisat Profesörü Ufuk Akçiğit ve çalışma arkadaşlarının hazırladığı rapor, “Türkiye’den beyin göçü artıyor mu, beyin göçünün akademik performansa etkisi nedir, beyin göçünün Türkiye’ye faydası olabilir mi?” sorularına cevap arıyor.

Pazartesi akşamı gerçekleşen buluşmamızda Ufuk Akçiğit araştırmanın veri setinde Türkiye’den ABD ve Avrupa ülkelerine giden 12 bin akademisyenin yer aldığını söyledi. Rapor yurtiçi ve yurtdışındaki Türk bilim ortamının, eldeki veriler ve kamuya açık kaynaklar kullanılarak birçok açıdan resmini çekmeye
çalışmış. Rapor beyin göçünün ayrıntılarını içeriyor ama odağında verimlilik var.

Ufuk Akçiğit uzun vadeli büyümenin en önemli belirleyicisinin ekonomik verimlilik artışı olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye gündeminde kendine pek yer bulamayan bu verimlilik eksikliği konusunun Türkiye’nin yıllardan beri asıl sorunu olduğuna da dikkat çekiyor. Yakın zamanda gerçekleşecek genel seçimler ile Türkiye Cumhuriyeti’ni yeni yüzyıla taşıyacak yeni hükümet göreve başlayacak. Prof. Ufuk Akçiğit ve arkadaşlarının raporla paylaştığı politika önerileri seçimi kim kazanırsa kazansın verim eksikliğini gidermek ve sürdürülebilir bir büyüme sağlamak için yeni hükümete önemli öneriler sunuyor.

İŞTE RAPORDAKİ POLİTİKA ÖNERİLERİ

- İlköğretim, ortaöğretim ve lise eğitiminde gelir eşitsizliğinin etkileri azaltılmalı, fırsat eşitliği yaratılmalı

- Eğitimde ve bilimde her türlü ayrımcılığın önüne geçilmeli.

- Akademisyenlerin yeni fikirler üretebilecekleri bağımsız düşünce ortamı sağlanmalı. Üniversitelerdeki araştırma kalitesi yükseltilmeli.

- Üniversitelerin verimlilikleri gözden geçirilmeli, araştırma kaynakları (fonlar, ders yükü vs.) iyileştirilmeli ve programları günümüz dünyasının ihtiyaçlarına yönelik olarak güncellenmeli.

- Gidenlerin gitme nedeni belirlenmeli; artan beyin göçü oranının önüne geçebilmek için bu araştırmacıların kalmaları için elverişli ortam sağlanmalı.

- Gidenlerin Türkiye’deki araştırmacılara pozitif etkilerini sürdürebilmek için, gidenler ve Türkiye’deki araştırmacılar arasındaki bağ, proje ortaklıkları ve araştırma fonları ile güçlü tutulmalı.

- Kariyerinin tamamını yurtdışında geçiren alanında uzman Türkiye menşeli araştırmacılar; laboratuvar destekleri, veri işbirlikleri, araştırma fonları ve veri bazlı politika çalışmaları ile Türkiye araştırma ortamına katkı sağlamaya teşvik edilmeli.

- Kalanlar; araştırma ve konferans fonları veya işbirliği projeleri ile yurtdışındaki Türkiye menşeli araştırmacılarla bağlantı kurmaya teşvik edilmeli.

- Verilen teşviklerin etki analizleri yapılmalı, verimli olmayan destek programları kapatılıp elde edilen kaynaklar daha verimli programlara aktarılmalı.

- Ar-Ge teşviklerine ve diğer yatırım kaynaklarına, performans göz önünde bulundurularak en çok hak eden şirketlerin ulaşması sağlanmalı. Bilhassa hızlı büyüyen firmalar, teşviklerden daha çok yararlandırılmalı.

- Teşvikler araştırma ve teknolojinin merkezindeki kurumlar olan üniversiteler üzerinden verilmeli.

- Kadınlar için yurtdışı yüksek eğitim bursları artırılmalı.

- Türkiye’deki kadın araştırmacıların kongre ve konferanslara katılımı teşvik edilmeli, yaptıkları araştırmaları anlatabilecekleri platformlar yaratılmalı, kadınlar için özel araştırma fonları sağlanmalı.

- Uygulanan politikalar daima etki analizleri ile değerlendirilmeli.

İŞ DÜNYASI, BU GENÇLER DESTEĞİ HAK EDİYOR

- TÜRK gençleri desteklenmeyi fazlasıyla hak ediyor. Dünkü Hürriyet’in arka sayfasında Seda Türkoğlu imzalı harika bir haber vardı. “NASA’nın takımını yendiler! Bravo çocuklar” başlığı ile yayınlanan haber ABD merkezli robotik yarışması FRC’de, Türkiye’den dört takımın Houston’daki dünya şampiyonasına katılmaya hak kazandığını duyuruyordu. Türk Sparc5665 takımı, geliştirdikleri dijital oyunla yarışmanın uluslararası alandaki en prestijli ödülü ‘Impact Award’ı kazandı. St. Pulcherie Lisesi öğrencileri ve mezunlarından oluşan takım, geçen hafta New York’ta düzenlenen yarışmada, NASA ve Bloomberg’ün sponsor olduğu takımları geride bırakarak ödüle layık görüldü.

Biri Alman Lisesi’nin robotik takımı Kaiser, diğeri bağımsız yarışan Golden Horn. Bu iki takım, Sparc5665’ten farklı olarak Türkiye’deki bölgesel yarışta Impact ödülüne layık görüldüler ve Houston’daki dünya şampiyonasına katılmaya hak kazandılar.

Kaiser takımından aldığım bilgilere göre takımlarının sosyal sorumluluk projeleri arasında kadınların iş hayatında cinsiyet eşitsizliği üzerine yaptıkları konferanslar ile çocuklara kodlama eğitimi verdikleri projeler bulunuyor. Seçilen konular, sunulan projeler için söyleyebileceğim şey, tek kelimeyle harika!

Bu yarışmaya katılan diğer bir takım da Darüşşafaka Lisesi Robot Takımı Sultans of Turkiye.

Gençler yapacaklarını yaptılar, şimdi sıra sizde iş dünyası... Çağrım her fırsatta gençlerin desteklenmesi gerektiğini söyleyen işinsanlarına...Houston’daki yarışma için sponsor olmanızın tam zamanı. ABD yapılacak yarışmaya katılacak takımların üyeleri tüm masrafları kendileri karşılamaya çalışıyor. Bu gençlerin dünya çapındaki başarılarını duyurabilmemiz için desteğiniz şart.

İrtibat için...

Kaiser Takımı:
alisakurun@gmail.com

Türk Sparc5665:
sparcrobot@gmail.com

Golden Horn:
https://bariselcisi.org

Sultans of Turkiye:
Facebook/Twitter: @sot2905