Bunun adı ‘fon’ değil, bal gibi Ponzi

Bugün Neşe Karanfil’in haberinde de yer aldığı üzere Gönül özetle şunu söyledi:

“Söz konusu olay, bir dolandırıcılık olayı. Sermaye Piyasası mevzuatına göre bir fon değil bu, tamamen dolandırıcılık.”

Dün bazı medya kuruluşları, bu açıklamayı “İlginç yorum” diye duyurdu ama aslında ortada ilginç bir durum yok. Her ne kadar skandal kamuoyunda Fatih Terim Fonu olarak adlandırılsa da SPK Başkanı Gönül’ün de belirttiği gibi aslında ortada bir fon yok.

Fon, ‘Sermaye Piyasası Kurulu’nca yetkilendirilmiş kurumların yatırımcılardan topladığı birikimlerle riski dağıtmak amacıyla; içerisinde birden çok hisse senedi, devlet tahvili, döviz, değerli maden ya da faiz getirili değerli kâğıt olacak şekilde çeşitlendirerek oluşturduğu portföy’e verilen isim olarak tanımlanıyor.

Türkiye’de bir fonun ‘fon’ unvanı kazanması için bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor.

SPK’YA BAŞVURU ŞART

Fon kurmak isteyen şirket, buna ilişkin talebini içeren bir dilekçe hazırlamalı, dilekçe ekinde yer alan fon içtüzüğü, içtüzük ve kuruluş başvuru formunu doldurarak başvuru formunda belirtilen belgeler ile birlikte SPK’ya başvurmalı.

Portföy yönetim şirketi fonu, yatırım fonu katılma payı sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde temsil ediyor, yönetiyor veya denetliyor.

Fona ait olan bir menkulün değeri yükseliyor fakat satış işlemleri gerçekleşmiyorsa katılma paylarının kıymeti artıyor. Fonun toplam değerinin artması, portföyün başarısını gösteriyor. Buna bağlı olarak söz konusu fona olan taleple beraber pay sahiplerinin kazançları da artıyor.

Yani yatırım fonu alırken risk alınır ve herhangi bir getiri garantisi verilmez. Birçok yatırım aracında olabileceği gibi yatırım fonlarında da seçtiğiniz fonun stratejisine bağlı olarak zarar etme olasılığı vardır.

TARİHTE ÖRNEKLERİ ÇOK

Özetle, Seçil Erzan merkezli kurulan sistem bir fon sistemi değil, iddianamedeki bulgulara göre daha çok saadet zinciri girişimidir.

Gelin adını doğru koyalım. Tarihin en eski dolandırıcılık yöntemlerinden olan ponzi sistemi ve saadet zinciri, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de farklı isimlerle karşımıza çıkmaya devam ediyor. Daha önce Titan, Flexkom, Çiftlikbank örneklerinde olduğu gibi para girişi devam ettiği sürece çalışan sistem bir noktadan sonra tökezliyor ve arkasında birçok mağdur bırakarak batıyor.

Biliyorum, mekânın banka olması, başrolde bir bankacının yer alması nedeniyle olaya fon yakıştırması yapıldı. Dünyaca tanınan bir teknik direktörün adı ile beraber anılınca daha da medyatik oldu. Ama sanki bankacılık sistemine ve yatırım fonlarına fazlaca haksızlık yapıyoruz.

Bu olayın adı fon değil, olsa olsa bal gibi Ponzi...

ŞÖHRETLİ DOLANDIRICILIKTAN  ÇIKARILAN DERSLER

* Nakit para bankada bile herkese teslim edilmez. Vezne yetkililerine verilir.

* Yetkili bankacıya verilen nakit paranın karşılığında mutlaka resmi makbuz alınır, saklanır.

* Yüklü miktarda parayı nakit değil, bankacılık sistemleri aracılığı ile ilgili hesaplara yatırmak gerekir.

* Para usulüne uygun, doğru kişiye teslim edilmediyse, sisteme girmediyse tek başına banka makbuzu bile hakkınızı aramak için yeterli olmayabilir.

* Eş, dost referansı yatırımların güvenirliği için yetmez.

* Usulsüzlükleri anında, yetkili mercilere bildirmek gerekir.

* Yatırımlar için dönemsel ekstre almak veya hesapları zaman zaman online takip etmek çok önemlidir.

* Aşırı, absürt kazanç vaatlerinin arkasında dolandırıcılık ihtimali olması yüksektir.

* Verilen kağıt parçaları karşılığında 46 gün vadede dolar bazında yüzde 253 getiri vaatlerine inanılıp para teslim edilmez.

* Yatırım profesyonel kuruluşlarca yapılmalıdır. Para tanınmadık kişilere teslim edilmez. Hele milyon dolarlar hiç!