15 Temmuz ve görevlendirme listeleri (1): Listedeki her isim darbeci mi?

Tuğgeneral Arslan’ın darbeden hemen sonra tutuklanmasına yol açan en kritik delil, FETÖ/PDY mensubu darbecilerin 15 Temmuz 2016 gecesi “Yurtta Sulh Konseyi” adına TSK bünyesindeki bütün birliklere gönderdikleri “Sıkıyönetim Direktifi”ne ek bir listede adının karşısına “Manisa Sıkıyönetim Komutanı Yardımcısı” diye yazılmış olmasıydı.

*

Darbe gecesi Genelkurmay Başkanlığı Karargâhı’ndan saat 22.15 te gönderilen bu mesaj üç sayfalık bir “Sıkıyönetim Direktifi” ve bunu tamamlayan bir dizi görevlendirme listesinden oluşuyor.

Bu listelerden “EK-A Sıkıyönetim Komutanlıkları Listesi” başlıklı birincisi, çoğu general ve daha az sayıda albay olmak üzere toplam 84 ismi içeriyor. Liste, darbecilerin Türkiye’nin bütün illerinde ilan edilecek sıkıyönetim komutanlıklarına yapmayı planladıkları komutan ve yardımcıları düzeyindeki atamaları içeriyor.

Bir de “EK-Ç Diğer Atamalar” listesi var. Burada muvazzaf 451 general ya da albayın adı geçiyor. Listede Türkiye’nin dört bir tarafındaki askeri birliklere yapılan atamalar ile önemli kamu kurumları için (MİT, TRT gibi) tasarlanan görevlendirmeler yer alıyor.

Üçüncü bir belge, “EK-B Sıkıyönetim Mahkemeleri Görevlendirme Listesi”. Bu liste, ağırlıklı olarak askeri mahkemelere yapılan atamaları düzenliyor. Toplam 413 askeri yargı mensubunun adı geçiyor bu listede.

*

Bu listeler darbecilerin TSK’daki muvazzaf general ve subaylar hakkında darbenin ilk aşamasında tasarladıkları tasarruflara dönük planlamayı yansıtıyor. Örneğin, EK-Ç listesinde bazı komutanlar üst görevlere terfi ederken, bazı komutanların mevcut görevlerini sürdürmeleri öngörülüyor. Bunların adlarının karşısına “Göreve devam” yazıyor.

Bir de “Komutanlık Emrine/Ankara”ya alınanlar var. Örneğin Yaşar Güler, Ümit Dündar, Abdullah Recep gibi karacı orgeneraller, dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal ile dönemin Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele gibi isimler kendi komutanlıkları emrine alınıyor. Listeye düşülen bu not, darbecilerin söz konusu komutanları devre dışı bırakmayı düşündükleri anlamına geliyor. Özellikle dört yıldızlı olan bu durumdaki komutanların neredeyse tümü o gece derdest edilmişti.

*

Darbecilerin bu listeleri, 15 Temmuz sonrası süreçte siyasal iktidar, TSK yönetimi ve savcılar açısından şahıslar bazında darbe iddialarının değerlendirilmesinde önemli bir referans oluşturdu. Listede görev verilmeyip Ankara’ya alınmak lehte bir durum olarak algılandı. Bir general ya da subayın görevine devamının ya da daha üst bir göreve getirilmesinin öngörülmesi ise genellikle aleyhte bir delil olarak değerlendirildi. Savcılar, çoğunlukla bu durumu kuvvetli suç şüphesi olarak değerlendirip söz konusu askerleri tutuklama yönüne gittiler.

Ancak uygulamada bunun aksi yönünde durumlar da yaşandı. Çünkü, bu listelerde adı “devam” ya da terfi şeklinde geçtiği halde suçlanmayan ve görevine devam eden general ve subaylar da var.

Örneğin, Yurtta Sulh Konseyi’nin listesinde Üçüncü Ordu Komutanı Orgeneral İsmail Serdar Savaş’ın isminin karşısında “Devam” yazıyordu. Ancak Orgeneral Savaş’a bu nedenle bir suçlama yöneltilmedi. Üçüncü Ordu’nun başındaki görevini bugün de sürdürüyor. Bunun nedeni, kendisinin 15 Temmuz gecesi darbeye karşı kuvvetli bir tavır almış olması. Durumu Orgeneral Savaş’a benzeyen birçok general ve subay var.

Bunlar arasında FETÖ/PDY’nin Balyoz kumpasında mahkûm edip hapse attığı ancak Anayasa Mahkemesi kararı sonrasında beraat edip ardından tuğgeneralliğe terfi eden Levent Ergün gibi isimler de var. Görevlendirme listesine göre, FETÖ’cü darbeciler, FETÖ mağduru Tuğgeneral Ergün’ü Tunceli Sıkıyönetim Komutanlığı’na atamışlar.

Ergün, bugün Genelkurmay’da Plan Harekât Dairesi Başkanı olarak görev yapmaktadır.

Karşımıza çıkan fotoğraftan şunu anlamamız gerekiyor. Bir görevlendirme listesinde adının geçiyor olması o general ya da subayın FETÖ/PDY’nin tasarladığı bu görevlendirmeden muhakkak haberi olduğu anlamına gelmiyor.

Peki ya tutuklananlar?

Buraya kadar olan bölüm yalnızca bir girizgâhtı. Yarın bu soruya yanıt arayabiliriz.