Piyasalarda önemli bir yenilik

Salih NEFTÇİ

Türkiye'de ilk vadeli döviz kontratı

Bugün finansal piyasalarda yeni bir enstrüman işlem görmeye başlıyor.

Türkiye'de ilk kez vadeli döviz kontratları resmi bir piyasada, devletin güvencesi altında ve tamamen şeffaf bir şekilde trade etmeye başlayacak.

İhracatçılar, ithalatçılar, Türkiye'de ilk kez pozisyonlarını ‘‘hedge etme’’ yani korumaya alma fırsatını elde edecekler.

Ve nispeten de ucuza.

Evet. Konumuz, bugün işlem görmeye başlayacak olan vadeli altın kontratı.

DÖVİZ Mİ? ALTIN MI?

Gazetelerde vadeli işlemlerin altında olacağını okuyanlar, yukarıdaki sözlere şaşırabilirler.

İşlem görmeye başlayan vadeli altın değil mi? Vadeli döviz de nereden çıktı?

Hem doğru, hem değil.

Bugün başlayacak olan işlemler hem bir vadeli altın, hem de bir vadeli döviz piyasası oluşturacak. Daha doğrusu, vadeli dolar alıp satabileceğiniz bir piyasa.

İşin içinde doğrudan bir dolar kontratı olmasa da öyle...

(TL'yi mark veya benzeri bir paraya karşı hedge etmek de mümkün. Ama biraz daha karışık.)

AÇIKLAMASI

İşin esası şu cümleyle özetlenebilir:

Vadeli altın piyasasında her vadede iki kontrat işlem görecek.

Birisiyle 3 kg vadeli altını TL cinsinden alıp, satabileceksiniz.

Diğerinde ise, dolarla.

Yani miktarlar aynı. Vadeler aynı. Sadece ödeme yapılacak para farklı.

Altı ay sonrası için bir TL cinsi kontrat aldım. Altı ay sonra TL verip 3 kg altın alacağım.

Ama bugün bir ikinci işlem daha yaptım. Bir de dolar cinsi kontrat sattım. Altı ay sonra 3 kg altın verip dolar alacağım.

SONUCU

Ama bu yükümlülüklerim kişilere karşı değil. Borsa'ya karşı. Bu da demek oluyor ki...

Aradan altı ay geçince, Borsa'yla altın olarak herhangi bir alıp veremeyeceğim olmayacak. 3 kg verip yine 3 kg alma yerine, Borsa bu işlemlerin birbirini götürdüğünü varsayacak. (Bu vadeli piyasaların bir özelliği.)

Borsa'yla görülmesi gereken tek hesabım TL ve dolar üzerine.

Altı ay önce kararlaştırmış olduğumuz TL'leri verip, yine altı ay önce kararlaştırmış olduğumuz dolarları alacağım.

Demek ki, vadeli altın borsasında birbirinin tersi iki pozisyon alarak vadeli bir döviz kontratı yaratmış olduk.

SONUÇ

Belki sentetik bir kontrat, belki maliyetler iki misli.

Ama yine de devlet garantisinde ve tümüyle şeffaf.

İthalatçılar, ihracatçılar ve döviz borçlanmış olanlar daha ne istiyorlar?

(Vadeli işlemler bono veya hisse senedi alıp satmaktan çok daha karışık. Ve belli bir birikim gerektiren bir konu. Bugün sadece kısa bir giriş yaptık, vadeli altın ve vadeli pamuk piyasalarını detayları ile işleyeceğiz. Spekülatörler ve döviz pozisyonu taşıyanlara duyururuz.)

İnternet konusuna yarın ve pazar günü devam ediyoruz. Yarınki yazı E-posta üzerine. Pazar günü İnternet için gerekli olan araç gereçler ve bunların fiyatları üzerinde okuyucuya bir fikir vermeye çalışacağız.