Sihirli bir formül mü buldular?
On ay boyunca ülkenin en değerli 2000 üniversitesi, ticari şirketi ve sivil toplum örgütlerinin de dahil olduğu büyük bir takım beraber çalışarak, 131 sayfadan oluşan bir yol haritası dokümanı hazırladı.
Adeta sihirli bir formülü ortaya koyar gibi, ortak aklın beraber oluşturduğu milli bir yol haritası bu. Bu doküman parlamentoya geçtiğimiz haftalarda sunuldu.
Bu çalışmanın adı “Endüstriyel Strateji: Geleceğin İngiltere’sini inşa etmek”.
İngiliz Başbakanı May ve Dijital Dönüşümden Sorumlu Bakan Clark son derece kapsamlı bir yol haritası ortaya koyabilmek için on ay boyunca kaliteli bir takımla çalıştı.
Geçtiğimiz haftalarda yayınlanan bu yol haritasındaki hedeflerden yola çıkarak Türkiye olarak bizim nerede olduğumuza baktım.
*
Dünyanın en güçlü ekonomisi olarak İngiltere 1875’de küresel altyapı kalkınma dalgasını finanse etmişti. Ancak 1890 – 1895 aralığındaki finansal gerilemenin ardından ABD almış başını yürümüş ve dünyanın en güçlü ekonomisine dönüşmeye başlamıştı.
İngiltere’nin sürekli ders almaya çalıştığı bir dönemdir 19. yüzyıl. Sanayileşme hareketi İngiltere’de finanse edilmişti ve başlamıştı. Ancak Amerika ve Almanya yeni teknolojileri baz alarak büyüme ve gelişme için yeni milli yol haritalarını çizdiler. 20. yüzyılda Amerika dünyanın süper gücü olmuş, İngiltere çoktan takip eden konumuna geçmişti.
2017 yılında İngiltere daha yenilikçi ve çevik davranmaya kararlı.
Kasım ayında May hükümetinin yayınladığı Endüstri 4.0 milli yol haritasının iki temel amacı var: (1) Verimliliği artırmak ve (2) Vatandaşlarının ortalama gelirini yükseltmek.
Endüstri 4.0 milli yol haritalarından bu iki sonucu alabilmek için May ve ekibi beş temel odak noktası belirledi:
- İnovasyon
- Vatandaşların BİT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) becerilerinin geliştirilmesi
- BİT Altyapısı
- Yaşam Alanlarının İyileştirilmesi
- İş Yapabilme Kolaylığı
Dokümanda en ilgi çekici kısımlardan biri AR-GE. Yenilikçi ve çevikliğin en önemli göstergesi olan AR-GE’nin GDP’ye oranı İngiltere’de 2015 yılında %1,70’di. 2027 itibarıyla bu oranın yüzde 41 artışla %2,4’e çıkartılması planlanıyor.
Aynı oran Türkiye’de %0,88.
*
İngiltere’nin Endüstri 4.0 yol haritasının iki önemli hedefinden biri ortalama ücretlerin yükseltilmesidir.
Ortalama ücretlerin yükseltilmesi son derece güncel bir konu ülkemizde. Bugünlerde 2018 yılı asgari ücretine ait görüşmeler devam ediyor.
90 ülkenin ortalama aylık gelirler sıralamasına baktığımızda şöyle bir resimle karşılaşıyoruz.
En düşük aylık ortalama gelir 90. sırada bulunan Venezuela’da ve 33 dolar.
En yüksek aylık ortalama gelir İsviçre’de ve 4979 dolar.
Kasım ayında Endüstri 4.0 yol haritasını parlamentosuna sunan İngiltere aynı listede 2397 dolarla 19. sırada yer alıyor.
- sırada Yunanistan 825 dolar ile, 56. sırada ise 602 dolar ile Irak bulunuyor.
Türkiye ise 57. sırada 574 dolar ile yerini almış, hemen Irak’tan sonra.
*
Aralık başında açıklanan rakamlarla Türkiye’de dış ticaret açığı son bir yıllık dönemde %29 oranında artarak 73 milyar 101 milyon dolara ulaştı. Dış ticaret açığı 2015 yılında 63,3 milyar dolar, 2016 yılında 56 milyar dolardı.
Almanya cari fazla veren bir ülke. OECD verilerine göre 2004 yılında Almanya’da çalışanların yüzde 36,7’si dış ticarete yönelik çalışıyordu. On yılda yüzde 13,5’lik bir artışla bu rakam 2014 yılında yüzde 41,7’ye ulaştı. İngiltere’de 2004 yılından 2014 yılına dış ticarete yönelik çalışanların sayısı yüzde 21,5’lik artışla yüzde 30,5’e çıktı.
Türkiye’de bu oran 2004 yılından 2014 yılına yüzde 4’lük bir artışla yüzde 23,5’de kaldı.
Kısacası bugün Almanya’da 100 kişiden 41’i, İngiltere’de 30’u ve Türkiye’de ise 23’ü dış ticarete yönelik çalışıyor.
İngiltere’nin Endüstri 4.0 yol haritasının diğer hedefi ise verimliliğin artırılması. Bu konuda özellikle Alman modeli yakından incelendi.
Klasik eğitim modeli önce okumayı sonra tecrübeyi öne çıkarırken, Alman eğitim modeli okuma ve tecrübeyi aynı anda hayata geçiriyor. Bu yaklaşımla endüstrinin ihtiyaçlarına yönelik elemanlar yetiştiriliyor. Bu teknik eğitim sisteminin neticesinde Almanya’da işsizlik oranı yüzde 3,7.
Türkiye’de genç işsizlerin dağılımındaki dramatik rakamlar eğitim sistemi ve endüstri arasında derin beklenti farklılıklarını ortaya koyuyor.
İlköğretim mezunu olanlarda 15-24 yaş arası genç işsizliği oranı yüzde 14,4.
Lise mezunu genç işsizliği oranı ise yüzde 21.
15-24 yaş arası yüksek öğretim mezunu genç işsizliği oranı ise yüzde 38,4.
Görünen o ki yüksek öğretim kurumlarımız endüstrinin ihtiyacı olan elemanları yetiştirmekte oldukça başarısız.
Türkiye, Almanya gibi ve İngiltere’nin planladığı gibi, kaliteli teknik liselerin sayısını artırarak yüksek kalite teknik ara eleman yetiştirmeyi planlamak zorunda. Kaliteli ara elemanlar için kariyer planlamasının şirketler ve devlet iş birliği ile gerçekleştirilmesi önemli. Zira bu kritik ara görevlere gençlerin özendirilmesi ve beklentilerinin karşılanması da uzun dönemli başarı için gereklidir.
Görünen o ki Türkiye’nin milli Endüstri 4.0 yol haritasının da ana hedefleri verimliliğin artırılması ve çalışanların ortalama gelirlerinin yükseltilmesi olmak durumunda.
Sorun küresel bir sorun. Bizden önce yola çıkmış ülkelerin yaptıklarından ders alarak, doğru takımlarla bizde kendi kapsamlı milli yol haritamızı ortaya koymalıyız.
