Bu soruyu bana sorsalar cevabı tam olarak bilemem ama h l yapılan Türk yemeklerinin, etli ayva, tutmaç ve erişte olduğunu söylerim.
Zaten kimi halk öykülerinde de Türk yemeklerinden biri olan tutmacın adı sıkça geçmektedir. Bir çorba çeşidi olan tutmaç, "erişte" dediğimiz şekilli hamur ve yeşil mercimeğin karıştırılmasıyla yapılır. Pek çok kaynak, Orta Asya’da Oğuz Türkleri tarafından yapıldığı öne sürülen tutmacın, Anadolu Selçukluları’nda ve Osmanlı sarayında sıkça pişirildiğini doğrulamaktadır. Günümüzde de Anadolu’nun birçok yöresinde ve şehirlerde tutmaç yapıldığını biliyoruz. Bu yemek, öncelikle Oğuz Türkleri tarafından Anadolu’ya getirilmiş, daha sonra diğer Türk toplulukları ve Arap ülkelerine tanıtılmıştır.
Hatta Faruk Sümer, Ebu İshak’ın divanında tutmaca dair bir manzume olduğundan da bahseder. Bugün Sivas, Gümüşhane, Tokat, Amasya, Çorum, Ankara ve Yozgat bölgelerinde de sıkça pişirilen tutmacın tarifi kısaca şöyledir:
"Su, un ve yumurtayla hazırlanan kulak memesi yumuşaklığındaki hamur, hazır yufka büyüklüğünde ve yarım santim kalınlığında açılır. Şeritler halinde dilimlenen yufka, kibrit çöpü ya da üçgen parçalara ayrılıp kurutulur. Bu hamura "erişte" denilmektedir. Yeşil mercimekler haşlanıp bu hamur parçaları ile birlikte pişirilir. Çorba gibi sulu yapılan tutmacın üzerine kızdırılmış yağ gezdirilir ve tutmaç sıcak sıcak ikram edilir. Bu çorbaya bazı yörelerde kavrulmuş kıyma, bazılarında ise sarmısaklı yoğurt eklenebilir. Yine koyun etinden yapılan yahni, ateşin külüne gömülerek pişirilen ve yumuşak bir çörek olan GÖMEÇ, (kömbe ya da köme de denir) ayranlı çorba, keşkek, mantı, patates mıhlaması, kaygana, hedik gibi daha birçok milli yemek yüzyıllar öncesinden günümüze kadar değişmeden gelmiştir. Umarım bu yemekler daha uzun yıllar hatta yüzyıllarca damaklarımızı tatlandırmaya devam eder.
Patatesli sultan çöreği
8 kişilik
Hazırlama süresi 20 dakika
Pişirme süresi
40 dakika
Malzeme listesi
Hamur için;
3 su bardağı dolusu un
1 tatlı kaşığı tuz
1 paket kabartma tozu
1 su bardağı yoğurt
1/2 su bardağı zeytinyağı
İç harcı için;
3 adet orta boy haşlanmış patates
(Yaklaşık 200 gr)
1 yemek kaşığı kuru nane
1 çay kaşığı tuz, karabiber
Üzeri için;
1 adet yumurtanın sarısı
Un, tuz ve kabartma tozunu derin bir kapta karıştırın. Yoğurt ve zeytinyağını da başka bir kaba aktarıp üzerine tel süzgeçten geçirdiğiniz unlu karışımı ekleyin. Karışımı iyice yoğurarak, kulak memesi yumuşaklığında ve ele yapışmayan bir hamur hazırlayın. İsteseniz malzemeleri mutfak robotunda çekerek de hamur haline getirebilirsiniz. Hazırladığınız hamuru 10-15 dakika dinlendirin. Diğer taraftan, haşlanmış patatesleri soyup çatalla iyice ezin. Kuru nane, tuz ve karabiberi serpiştirip püre haline getirin.
Dinlenen hamuru, çok az un serpiştirdiğiniz tezgahta, merdane yardımıyla 30x20 santim ölçülerinde ve dikdörtgen biçiminde açın. Patatesli harcı hamurun ortasına uzunlamasına yerleştirin. Hamuru iki uzun kenarından kaldırarak harcın üzerine kapatın. Hafifçe bastırarak iki ucunu birleştirin. Hazırladığınız rulo hamurun üzerine, çırpılmış yumurta sarısı sürün. İsterseniz üzerine çörekotu veya susam da serpebilirsiniz. Çöreği 10 dakika önceden 175 dereceye ayarladığınız fırında en az 35-40 dakika, üzeri altın sarısı oluncaya kadar pişirip çıkarın ve ılınınca dilimleyerek servise sunun.
Halamın mahlepli un kurabiyesi
10 kişilik
Hazırlama süresi 20 dakika
Pişirme süresi
20 dakika
Malzeme listesi
250 gr margarin (yumuşamış)
3 Türk kahvesi fincanı pudra şekeri
3 su bardağı un
1 tatlı kaşığı toz mahlep
Üzeri için;
1 Türk kahvesi fincanı pudra şekeri
Oda sıcaklığında yumuşamış margarini ve pudra şekerini yoğurma kabına aktarıp iyice yoğurun. Un ve toz mahlebi de yavaş yavaş ilave edip, en az 7-8 dakika daha yoğurmaya devam edin. Üzerini peçeteyle örterek 20 dakika kadar dinlendirin. Hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp yuvarladıktan sonra hafifçe yassı hale getirin. Hazırladığınız yassı kurabiyeleri yağlanmış fırın tepssisine dizin.
Üzerlerini çatalla çizerek şekil verdikten sonra 5 dakika önceden 175 dereceye ayarladığınız fırında 20 dakika kadar pişirin. Kurabiyeleri fırının kapağı açık vaziyette soğuyuncaya kadar bekletin. Servis tabağına alıp, henüz sıcak haldeyken üzerlerine pudra şekeri serpiştirerek iyice soğumasını bekledikten sonra servise sunun. Üzerlerinin hafifçe sararması piştiklerini gösterir. Kurabiye hamuru yağlı olduğu için fırından çıkardığınızda da pişmeye devam eder. Yani, fırından çıkardığınız kurabiyeler başlangıçta çok yumuşak olsa bile, soğudukça sertleşmeye başlayacaktır.