Salebin kalitesi orkideye bağlı olarak değişir

Salep dediğimize bakmayın, pek çok yerde “sahlep” olarak da geçiyor ve yanlış da değil bu kullanımı. Salep Arapça kökenli bir sözcük ve tilki demek. Evet yanlış duymadınız, tilki.�

Peki nedir salep? Şimdi kısaca bir bakalım dilerseniz. Salep aslında o çok kıymetli bitki olan orkidegillerin kökünden yapılıyor. Kökler haşlanıp kurutuluyor ve dövülerek yumru haline getiriliyor. Orkidegillerin salep yapımında en çok kullanılanı salep otu adını almış durumda.

Salebin cinsel gücü artırıcı, yani afrodizyak etki yapan bir bitki olduğu söylenip durmuştur yüzyıllar boyu. Hatta Osmanlı’da bu teori o kadar kabul görmüştür ki, yemeklere sırf bu yüzden salep konduğu bile söylenir. Ancak ilerleyen bilim göstermiştir ki, bu teorinin bilimsel hiçbir dayanağı yoktur. Bazı teorisyenler salep için yapılan bu yakıştırmayı orkidegillerin kökünden yapılışına bağlarlar. Teoriye göre, orkidegillerin kökü insan vücudundaki testislere benzer şekildedir ve bu da salebin cinsel güçle ilişkilendirilmesine neden olmuştur. Doğruluk payı da vardır doğrusu. Çünkü daha pek çok örnekten de anlaşılacağı üzere, insanoğlu kullandığı bitkinin şekline bakarak o bitki hakkında fikir yürütmeye meyilliymiş. Özellikle de bilimin şimdiki kadar ilerlemediği dönemlerde.

Dediğimiz gibi, Osmanlı da salebi afrodizyak bir bitki olarak algılamayı tercih etmiş. Ama Osmanlı salebi sadece cinsel gücü arttırıcı olarak algılamamış elbette. Salebin, öksürüğü kestiğine, bronşite iyi geldiğine, zihni açtığına, adet kanamalarını düzenli hale getirdiğine, kabızlığa iyi geldiğine ve bağırsakları çalıştırdığına inanılmış ve salep bu amaçlarla da kullanılmış.

Salebin faydaları hakkında yapılmış varsayımları bir tarafa bırakıp bilimsel olarak kanıtlanmış olan yararlarına bakacak olursak, salep içerdiği müsilaj maddelerden dolayı öksürük giderici ve göğsü yumuşatıcı bir etkiye sahiptir ama yukarıda saydığımız diğer etkileri bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değildir.

Çeşit çeşit orkide vardır ve elde edilen salebin kalitesi de orkideye bağlı olarak değişir.  Kahramanmaraş’ın dağlarından toplanan orkideler çok özeldir ve Maraş dondurmasına koyulan salep bu orkidelerden yapılır. Ancak, bu orkideler bilinçsiz toplanma nedeniyle gün geçtikçe azalmaktadır. Çok kıymetli olan bu orkidelerin tükenmesini istemiyorsak daha dikkatli olmalı ve her şeyde olduğu gibi doğaya iyi davranmalıyız.

Profiterol

Malzeme listesi

Hamuru için;
· 1 su bardağı su
· 125 gr margarin
· 1 su bardağı un
· 4 adet yumurta
· 1 çay kaşığı tozşeker
· 1 çimdik tuz
İç kreması için;
· 3 su bardağı süt
· 9 yemek kaşığı tozşeker
· 4 yemek kaşığı un
· 1 adet yumurta
· 1 paket vanilya
· 50 gr margarin
Üst kreması için;
· 2 su bardağı su
· 2 tepeleme yemek kaşığı un
· 1 su bardağı tozşeker
· 3 yemek kaşığı kakao (50 gr)

YAPILIŞI: Su, tozşeker, yağ ve tuzu bir tencereye aktarıp kaynatın. Kaynamaya başlayınca unu ekleyip topaklanmaması için tahta kaşıkla sürekli karıştırın. Kısık ateşte, katılaşıncaya kadar, yaklaşık 5 dakika pişirin. Katılaşıp soğuyan hamurun içine yumurtaları tek tek kırıp yoğurarak yedirin. Hamuru sıkma torbasına doldurun. (Hamur sıkma torbası yoksa kaşık da işinizi görür.) Sıkma torbası yardımıyla hamurdan, ceviz büyüklüğünde parçalar yapıp yağlanmış fırın tepsisine yerleştirin. Veya tatlı kaşığıyla aldığınız küçük hamur parçalarını fırın kağıdı serilmiş tepsiye aralıklı olarak dizin. 5 dakika önceden 175 dereceye  ayarladığınız fırında 40 dakika kadar pişirip fırını söndürün.

Profiterol hamur toplarının  sönmemeleri için fırında bir süre daha bekleterek  kurumalarını sağlayın. Diğer taraftan, iç kremayı hazırlamak için; süt, tozşeker, un, yumurta ve vanilyayı bir tencereye koyup iyice karıştırın. Orta ısılı ateşte katılaşıp muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirin. Tencereyi ocaktan alıp yağı ekleyin. Eriyinceye kadar karıştırıp soğumasını bekleyin. Kakaolu sosu hazırlamak için, su, un tozşeker ve kakaoyu başka bir tencereye aktarıp orta ısılı ateşte kaynayıncaya kadar pişirin.

Kaynamaya başladıktan 2-3 dakika sonra ocaktan alıp soğumasını bekleyin. Hamurların ortasını bıçakla açıp beyaz kremayı içlerine doldurun. (İsterseniz bu işlemi şırınga yardımıyla hamurları kesmeden de yapabilirsiniz.) İçleri kremayla dolu yuvarlak hamurları yuvarlak bir servis tabağına alın. Soğuk haldeki kakaolu sosu 1-2 dakika kadar hamurların üzerine gezdirdikten sonra servis yapın. İsterseniz bir sıra daha hamur yerleştirip tekrar çikolatalı sos gezdirerek aynı işlemi birkaç kez daha uygulayabilir ve  kubbe biçimli  bir pasta yapabilirsiniz. Pastayı buzdolabında beklettikten sonra servis yapın.