Mutfakların minik vazgeçilmezi

Ocağın düğmesini çevirirken çakan çakmaklar işimizi kolaylaştırdı ama yine de kibritsiz bir mutfak düşünemiyorum. Peki kibriti yakan nedir? Bir kere, kibrit denen küçük odun parçasının ucundaki siyah bölge kükürt ve potasyum klorattır. Kükürt tutuşmaya hazır beklerken, potasyum klorat ona tutuşması için gerekli olan oksijeni sağlar. Bu iki maddenin bir arada durmasını sağlayan, yani yapıştırıcı olansa nişasta ya da tutkaldır.

Siyah bölümün içeriğinde bulunan cam tozu da sürtünmeyi artırıcı bir etkiye sahiptir. Kibrit kutusunun kenarındaki siyah bölüm olmasa kibrit yanar mı? İşte bu bölüm de kırmızı fosfor ve cam tozu karışımıdır. Mutfakların belki de en küçük ve basit aletini 1832’de, bugünkü şekline en yakın hale getiren 19 yaşındaki Fransız Charles Sauria’dır. Ancak genç öğrenci beyaz fosfor kullanıyordu ve bu fosfor çeşidi zehirliydi. Daha sonra İsveç’te üretilen kibritlerde zehirli olmayan kırmızı fosfor kullanıldı.

Kayısılı fıstıklı tart

8 kişilik

Hazırlama süresi 15 dakika

Pişirme süresi

30 dakika

Malzeme listesi

á 125 gr bitkisel margarin

á 2 yemek kaşığı dolusu tatlı yoğurt

á 1 paket kabartma tozu

á 1/2 çay kaşığı tuz

á 12 yemek kaşığı dolusu un

Kreması için;

á 1 paket hazır vanilyalı puding

(Muzlu puding de kullanabilirsiniz.)

á 3 su bardağı süt

á 2 yemek kaşığı tozşeker

á 3 adet yumurtanın sarısı

á 50 gr tereyağı

á 1 adet limon kabuğunun rendesi

á 500 gramlık kayısı kompostusu

á 1/2 su bardağı toz şam fıstığı

(Yeşil antepfıstığı.)

Tart hamurunun hazırlanması için; oda sıcaklığında bekleyen margarin derin bir kaba koyulup üzerine yoğurt eklenir. Tuz ve kabartma tozu katıp karıştırılır. Un da azar azar ilave edilip ele yapışmayan, yumuşak bir hamur elde edilinceye kadar yoğrulur. Diğer taraftan, 23-25 cm çapındaki tart kalıbı yumuşamış margarinle iyice yağlanır. (Altı çıkabilen tart kalıpları tercih edilmeli.) Hazırlanan tart hamuru elle bastırılarak ve kenarları iki parmak yükseltilerek kalıba yayılır. Kalıp buzdolabında bekletilir. Kremanın hazırlanması için; hazır puding küçük bir tencereye koyulup üzerine süt eklenir.

Tozşeker ve tereyağı katılıp kısık ateşte, tel çırpıcı ya da tahta kaşık yardımıyla sürekli karıştırılarak, katılaşıp muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Puding kaynamaya başlar başlamaz ocaktan alınıp yumurta sarıları teker teker eklenerek karıştırmaya devam edilir. Rendelenmiş limon kabuğu ilave edildikten sonra tekrar karıştırılıp, hafifçe ılınması beklenir. Tart hamuru buzdolabından çıkarılıp çatalın ucuyla birkaç yerinden delinir. Ilınan krema tart hamurunun içine aktarılıp üzeri kaşığın tersiyle düzeltilir. Kayısı kompostusu süzülüp kayısı taneleri, kremanın üzerine çukur kısımları alta gelecek şekilde dizilir. Tart, 5 dakika önceden 175 dereceye ayarlanmış fırında 25 dakika kadar pişirilip çıkarılır. Ilık hale gelmesi beklenip buzdolabında en az 2-3 saat bekletilir. Servis yapılmadan önce üzerine toz halindeki fıstıklar serpiştirilir. Dilimlenerek servis yapılır.