Marifetli ve çok yararlı

Hele bir de bu işte acemiyseniz, fırında hiç rahat bırakmazsınız kekinizi, poğaçanızı. İkide bir gidip kapağını açmadan fırının camından içeri bakarsınız. İyi kabarmışsa, ne mutlu size...

Şimdilerde hamuru kabartma işi için seçtiğimiz malzeme belli: Kabartma tozu. Oysa bir de maya vardır ki mayalı hamurun tadı ve aroması bambaşkadır. Hamurunuza bir parça maya koyarsınız, yoğurduktan sonra yirmi dakika bekletirsiniz ve... Bekleme süresi sonunda hamurunuz hemen hemen iki katı büyüklüğe ulaşmıştır.

Sanırım mayayı eskisi kadar kullanmamızın sebebi de bu bekleme süresi. O kadar az zamanımız var ki yemek yapmak için bekleme sürelerine hiç tahammülümüz yok artık. Oysa mayanın ne kadar yararlı bir madde olduğunu bilseydiniz, eminim mutfağınızdan hiç eksik etmezdiniz. "İyi ama zaten biliyoruz" diyenler de çıkacaktır elbette ben yine de bu mucizevi maddeyi anlatmak istiyorum.

Aslında bir çeşit mantardır maya. Şeffaf, gözle görülmeyen hücrelerden oluşur ve sıcakla temas ettiğinde çoğalır. Hamurişlerine yaptığı işse aslında çok basit. Glikozu alkol ve karbondioksite ayrıştırmak. Karbondioksit hamurun içinde yayılarak kabarcıklar meydana getiriyor. Pişirme sırasında karbondioksit ve alkol uçunca geriye o kabarcıklar kalıyor. İşte maya katılmış hamurların kabarmasının sebebi bu kadar basit.

Aslında mayayı sadece hamurişlerinin parçası olarak algılamak yanlış. Çünkü içerdiği bol miktardaki protein, demir, magnezyum, krom ve B vitamini ile maya sık sık tüketilmesi gereken bir madde. Maya tüketimi özellikle süte, salatalara, hafif mezelere ve meyve sularına katılarak artırılabilir.

Maya karaciğerin yağlanmasını önlüyor ve düzenli çalışmasını sağlıyor, içerdiği folik asit sayesinde hamilelerde çok sık rastlanan anemiyi önlüyor, krom ve çinko barındırdığı için kandaki şekeri dengede tutuyor ve B vitamini sayesinde sinir sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlıyor.

Evet burada sayabildiğimiz yararları bunlar mayanın. Uzmanlar mutlaka tüketin diyorlar ama bir noktaya dikkat çekmeden edemiyorlar. Maya hamurişlerinde aynı işlevi gören kabartma tozuyla aynı şey değildir. Kabartma tozu için "mayanın kimyasal kopyası" diyebiliriz. Yani yararlı özelliklerinden yoksun kimyasal bir kopya.

Barbunyalı beşparmak mantısı

8 kişilik

Hazırlama süresi 45 dakika

Pişirme süresi

15 dakika

Malzeme listesi

Hamur için;

á 1 adet yumurta (Oda sıcaklığında beklemiş olmalı.)

á 2 çay kaşığı tuz

á 1 su bardağı su

á alabildiğince un

á 1 yemek kaşığı tereyağı

á 2 su bardağı haşlanmış barbunya

á 3-4 su bardağı sarmısaklı yoğurt

Oda sıcaklığında bekleyen yumurtayı derin bir kaba kırıp üzerine tuzu ekledikten sonra suyu ilave edin. Bir taraftan karıştırırken, bir taraftan da unu azar azar ilave ederek kulak memesinden sert bir hamur hazırlayın. Ele yapışmayan hamurdan limon büyüklüğünde parçalar koparıp hafifçe unladığınız tezgahın üzerinde 30-35 santim çapında yufkalar oluşturacak şekilde açın. Yufkaları, keskin bir bıçakla, yarım santim genişliğindeki uzun şeritler halinde dilimleyin. Uzun şeritleri kaynayan tuzlu suda 8-10 dakika kadar haşlayın. Makarna gibi süzüp servis tabağına aktarın. Üzerine kızgın tereyağı gezdirip haşlanmış barbunya serpiştirin. Yanına sarmısaklı yoğurt koyup servis yapın.

Hanya usulü aşure

6 kişilik

Hazırlama süresi 30 dakika

Pişirme süresi

20 dakika

Malzeme listesi

á 2 su bardağı aşurelik buğday

á Türk kahvesi fincanıyla 1 fincan pirinç

á 15-18 su bardağı su

á 3 su bardağı tozşeker

á Türk kahvesi fincanıyla 1 fincan gül suyu

á 1 çay bardağı dövülmüş fındık içi

á 1 çay bardağı dövülmüş ceviz içi

á 1/2 çay bardağı kuş üzümü

á 1/2 çay bardağı dolmalık çam fıstığı

á 1/2 çay bardağı çekilmiş badem içi

á 7-8 adet kuru kayısı

Aşurelik buğdayı bir gece önceden bol ılık suyla ıslatın. Ertesi gün yıkayıp süzün ve büyük bir tencereye aktarın. Üzerine yıkayıp süzdüğünüz pirinç ve 15-18 su bardağı suyu ilave edin. Kısık ateşte, buğday ve pirinç iyice yumuşayıncaya kadar pişirin. Pişirdiğiniz buğdaylı karışımın yarısını bir el kevgiriyle süzerek bir kaba alın.

Çatal yardımıyla ezerek püre haline getirin. Süzgeçte kalan posayı atın ve püre halindeki kısmı tekrar aşurenin içine boşaltın. Üzerine 3 su bardağı tozşekeri ekleyip kısık ateşin üzerine oturtun. (Aşurenin tarhana çorbası kıvamında olması gerekir. Bu yüzden, kıvamını kontrol edin ve gerekirse bir miktar sıcak su ekleyin.) Aşureyi 10 dakika kadar kaynatıp, gül suyunu ilave edin. 5 dakika daha pişirip ocaktan aldıktan sonra kaselere paylaştırın. Soğuduktan sonra üzerini; kayısı, fındık, ceviz, kuş üzümü (sadece yıkanması yeterli), çam fıstığı ve badem içiyle süsleyin. Isterseniz üzerini süslemek için nar tanesi de kullanabilirsiniz. Soğuk olarak servis yapın.