‘Çift sarılı’nın sırrı

Hatırlıyorum, annem mahalle bakkalından kesekâğıdı içinde yumurtalar alır, eve gelirdi. Bazen gazete kâğıdından, bazen de sarı renkli o hoş kâğıttan yapılan keseden çıkan yumurtalar çocukluğumun simgelerinden biridir.

İşte bu kesekâğıtlarından çıkan yumurtalarla annem birbirinden lezzetli omletler yapardı. Annemin katı pişirdiği yumurtalarla ise yumurta savaşı yaptığımızı hatırlıyorum. Ama yumurtanın içinden iki sarı çıktığında, nedendir bilinmez, altın bulmuş kadar sevinir, bunu birbirimize hava atmak için kullanırdık. Annem de biz çocukların bu küçük oyununa katılır, çift sarılı yumurtanın sahibine “bugün şanslı günündesin” derdi.

Bugün pazarlarda “çift sarılı” diye normal yumurtadan daha pahalıya satılan yumurtaların sırrını çocuk aklımızla bilmiyorduk. Daha sonra bu konuda çeşitli söylentiler duyduğumu hatırlıyorum. Çift sarılı yumurta yumurtlayan ve nadir bulunan bir tavuk cinsi olduğu da bu söylentiler arasındaydı. Bu teori “çift sarının” pahalı olmasını da açıklar cinstendi doğrusu. Sonradan yumurtanın çift sarılı olmasının tavuğun cinsiyle bağlantılı olmadığını öğrendiğimde çok şaşırdım. Peki ama durumun açıklaması neydi? Yani, neden bazı yumurtalar çift sarılıydı? Cevabı öğrenmek için gelin, tavuğun yumurtlamasına çok kısaca bir göz atalım.

Serbest kalan yumurta hücresi eşey kanalına giriyor ve işte yumurtanın kabukla kaplanması da bu kanalda gerçekleşiyor. ıki yumurta hücresinin birbirinden ayrılmadan eşey kanalına girmesiyse, elbette birlikte kabuklanmaları sonucunu doğuruyor ve böylece de çift sarılı yumurtalar oluşuyor.
Bu açıklama başka bir soruyu getiriyor insanın aklına. “Neden tavuklar bir yumurta hücresi varken ikincisini de eşey kanalına sokuyorlar?” Sorunun cevabı aslında acemilikle açıklanabilir.

Yani bazı genç tavuklar yumurtlamanın bütün safhalarını henüz tam olarak bilmediklerinden ya da o kadar gelişmediklerinden eşey kanallarına iki yumurta hücresi birden girebiliyor.

Kimileri durumu “acemilik stresi” olarak da adlandırıyor ve tavuk, yumurtlama işinde usta hale geldiğinde de çift sarılı yumurta yumurtlama durumu ortadan kalkıyor. ışe başka bir açıdan bakıldığındaysa, çift sarılı yumurtaların, yaşayamayacak yavrular olduğu söylenebilir. Çünkü kabuk her iki yavrunun da içeride gelişebileceği kadar büyük değil.

PATATESLİ HALFETİ KÖFTESİ

4 KİŞİLİK
HAZIRLAMA SÜRESİ 20 DAKıKA
PİŞİRME SÜRESİ 35 DAKİKA

MALZEME LİSTESİ
* 250 gr az yağlı dana kıyma
* 1 su bardağı ince köftelik bulgur
* ½ su bardağı ılık su
* 1 adet büyük boy kuru soğan
* 1 çay kaşığı tuz, karabiber
* 1 çay kaşığı kimyon
* 2 çay kaşığı kuru nane, kuru fesleğen
* 1-2 adet orta boy patates
* 4 yemek kaşığı sıvıyağ
* ½ yemek kaşığı domates salçası
* 4 su bardağı sıcak su

YAPILIŞI
Köfteyi hazırlamak için bulguru derin bir kaba koyup üzerine ılık suyu gezdirin. Bulgurun hafifçe yumuşayıp kabarması için yaklaşık 2-3 dakika kadar bekleyin.
Üzerine kıyma ve rendelenmiş soğanı ekleyip tuz, karabiber ve kimyonu serpin. Kuru nane ve kuru fesleğeni (kuru reyhan da kullanabilirsiniz) ilave edip malzemeleri iyice yoğurun.

Hazırladığınız köfte harcından kabuklu ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp avuçlarınız arasında yuvarladıktan sonra üzerlerine hafifçe bastırarak yassı köfteler hazırlayın. Hazırladığınız köfteleri bir tepside biriktirin.

Diğer taraftan, patatesleri soyup yarım santim kalınlığındaki halkalar halinde dilimleyin. Sıvıyağı geniş bir teflon tencereye koyup orta ısılı ateşte kızdırın. Köfteleri kızgın yağda önlü arkalı birer dakika kadar kızartın. Köftelerin üzerine patates dilimlerini dizin. Salçayı sıcak suda ezip yemeğin üzerine gezdirin.

Tencerenin kapağını kapatıp yemeği kaynayıncaya kadar pişirin. Kaynamaya başlar başlamaz ocağın altını kısıp yemeği kısık ateşte, patatesler yumuşayıncaya kadar pişirin ve ocaktan alın. Sıcak sıcak servise sunun.
Yazarın Tüm Yazıları