Artıkların maharetleri

Bober, I. Dünya Savaşı yıllarında, “yuvayı dişi kuş yapar” diye düşünen bir nesilden olan annesinin çöp kovası kullanmamakla övündüğünü belirtirken, artıklarla olan ilişkisine de değiniyor.
Bober’in annesi, kahve telvelerini ve yumurta kabuklarını bitkiler için kullanırken, patates kabuklarıyla ya gümüş kapları parlatır ya da onları çıtır çıtır çerezlere dönüştürürmüş. Portakal ve karpuz kabuklarından ise enfes marmelatlar yaparmış.
Bu satırları okuyunca, aklıma salatalık kabuklarını yüzüne yapıştırıp öylece bekleyen babaannem geldi.
Küçük yengem ise demlenen çaydan arta kalanları kınaya katar ve bu karışımı iyice yoğurarak saçına sürerdi ki, kınası daha koyu ve kalıcı olsun. Bir zamanlar Karadenizli bir komşumuzla dalga geçerdik. Lahana dolması sarar, kalan lahana parçalarından ve kırıntılarından kapuska yapardı. Ancak iki gün sonra kapuska tükenmeyince suyunu süzüp soğan ve sarmısakla kavururdu.
Karadenizli komşumuzun tam Nasrettin Hocalık olduğunu düşünürdük, “Suyunun suyunu çıkardın” diyerek. Halbuki o da çöp kovası kullanmamakla övünmeyi hak edecek bir kadınmış. Bizler, yani yeni nesil kadınlar, pilavdan kalan pirinçle yoğurt çorbası yapmayı, artan kuru ekmekle papara hazırlamayı, semizotunun yapraklarını salata yapıp saplarını kavurmayı, kırık kuru yufka parçalarını sütle ıslatıp şekerli tereyağına bandırmayı maharet saysak da eskilerin marifetleri bizimkiyle kıyaslanamayacak kadar çokmuş.
Ne dersiniz?

AYVALI KABUNE PıLAVI

· 2 su bardağı lüks
baldo pirinç
· 2 adet tavuk but
· 5 su bardağı su
· 1 adet büyük
boy kuru soğan
· 1 çay kaşığı tuz, karabiber, yenibahar
· 1 adet orta boy ayva
· 1 adet yeşil
tatlı sivri biber
· 3 su bardağı sıcak tavuk suyu
· 4 yemek kaşığı zeytinyağı

YAPILIşI: Tavuk butları 5 su bardağı suyla yumuşayıncaya kadar haşlayın. Derisini ve kemiklerini ayıklayıp etlerini incecik uzun şeritler halinde didikleyin.
Pirinci bol tuzlu kaynar suda bir saat kadar bekletin. Ayvayı soyup tavla zarı formunda küp küp doğrayın. (Kararmaması için limonlu suda bekletin.)
Soğanı yemeklik incecik doğrayıp derin bir kapta tuz, karabiber ve yenibaharla karıştırın. Sivri biberin sapını kesip tohumlarını ayıklayın ve incecik dilimleyin.
Zeytinyağını geniş bir pilav tenceresine aktarın. Tencereye önce tavukları sonra baharatlı soğanı, sonra da ayvaları yerleştirin. Üzerine biberi ekleyip yıkayıp süzdüğünüz pirinci katın.
Sıcak tavuk suyunun 1 su bardağını tencerenin kenarından aktarın. Tencereyi orta ısılı ateşin üzerine oturtup 7-8 dakika kadar pişirdikten sonra kalan tavuk suyunu ilave edin. Tencerenin kapağını kapatıp kaynayıncaya kadar pişirin.
Kaynayınca ocağın altını kısıp pilav suyunu iyice çekinceye kadar pişirin. Suyunu çeken pilavı ocaktan alıp 30 dakika kadar dinlendirin.
Tencereyi bir tepsiye ters çevirip isterseniz incecik kıyılmış maydanozla süsleyerek sıcak sıcak servise sunun.
Not: ısterseniz bu pilava 1 su bardağı haşlanmış nohut (soğanın üzerine koyup) ekleyebilirsiniz.

LOKMA TATLISI

Hamuru için; · 1,5 su bardağı un
· 1 poşet 11 gramlık instant toz maya (42 gramlık yaş mayanın yarısını da kullanabilirsiniz.) · ½ su bardağı zeytinyağı · 1 su bardağı ılık su
· 1 adet yumurta (Oda sıcaklığında beklemiş olmalı.)
Kızartmak için;
· 2 su bardağı sıvıyağ
şerbeti için;
· 3 su bardağı tozşeker · 2 su bardağı su · Yarım çorba kaşığı limon suyu

YAPILIşI: Unu derin bir kaba aktarın. Üzerine toz mayayı serpiştirip tahta kaşıkla karıştırın. (Yaş maya kullanacaksanız, elinizle ufalayarak yine unun üzerine serpiştirin.)
Üzerine zeytinyağını ekleyip bir taraftan tahta bir kaşıkla karıştırmaya devam ederken, bir taraftan da ılık suyu ilave ederek malzemeleri iyice çırpın. Böylece akıcı ama boza kıvamında bir hamur elde etmiş olacaksınız.
Son olarak, üzerine yumurtayı kırın ve hiç karıştırmadan oda sıcaklığında 30 dakika kadar bekletin. Buradaki püf noktası, yumurtanın hamurla karıştırılmadan bekletilmesidir. 30 dakika sonunda iyice kabarıp koyu boza kıvamına gelen hamuru tahta kaşıkla tekrar karıştırdıktan sonra kenarda bekletin.
Diğer taraftan, 2 su bardağı sıvıyağı orta boy bir tencereye koyup orta ısılı ateşte iyice kızdırın. Yağın çok kızgın olması gerekir.
Hamurdan tatlı kaşığıyla aldığınız küçük parçaları kızgın yağa bırakın. Ya da hamurdan bir avuç alıp baş ve işaret parmaklarınız arasında yumruk yaparak sıkın. Hamur toplarını tencereyi sallayarak üzerleri altın sarısı oluncaya kadar kızartın.
Kızaran hamurları el kevgiri yardımıyla tencereden alıp üzerine kağıt havlu serdiğiniz servis tabağına yerleştirin. Tatlı kaşığını her seferinde tavadaki yağa batırarak hamurdan parça koparmak daha kolay olacaktır. Böylece hamur kaşığa yapışmaz.
şerbeti hazırlamak için, su ve tozşekeri orta boy bir tencereye aktarıp kısık ateşte pişirin. Kaynamaya başladıktan 2 dakika sonra limon suyunu ekleyip ocaktan alın ve soğumasını bekleyin.
Sıcak haldeki lokmaları soğumuş olan şerbete aktarıp 2-3 dakika bekledikten sonra şerbetin içinden çıkarın. Bir servis tabağına alıp servise sunun.