Bir tek O sahip çıktı

Uğur Kavas, yok olan bu tesisin hikayesini 11 yıl boyunca araştırdı ve bir kitapta topladı. Destek bulamayınca kitabı yayınlayabilmek için, emekli ikramiyesinden ayırdığı parayı harcadı, kütüphanesindeki kitapları, koleksiyonundaki fotoğrafları sattı ve bankadan kredi çekti.

Ankaralı araştırmacı Uğur Kavas’ın “Atış Poligonu” isimli kitabı ay sonunda Sanat Kitapevi’nde satışa çıkıyor. Kitabın hayata geçişindeki öykü ise yürek burkuyor. Kavas, yıllar süren araştırmasını kitaplaştırdıktan sonra Başkent’teki bir çok belediye ve sivil toplum kuruluşunun kapısını çaldığını ancak destek bulamadığını söyledi ve kapıların yüzüne kapanmasından dert yandı.

ANKARA SEVDALISI BAŞKENTLİ

Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM) Foto Film Şubesi’nden 2007 yılında emekli olan Uğur Kavas’la bir dönem Türkiye Foto Muhabirleri Derneği yönetiminde de birlikte görev yaptım. Ankara sevdalısı Uğur Kavas, fotoğraf ve Ankara üzerine yaptığı araştırmalarla yayınladığı kitaplarla dikkat çeken bir isim. Kavas’la yeni çalışması “Atış poligonu” ve bu binanın öyküsünü konuştuk. İşte Uğur Kavas’ın ağzından Başkent’teki yok olan bir tesisin hikayesi:

BİR KARE FOTOĞRAFLA BAŞLADI

“BYEGM’de çalıştığım sıralarda fotoğraf arşivini düzenlerken elime bir fotoğraf geçti, Yaklaşık 11 yıl önceydi. Fotoğrafta bir inşaat görülüyordu. Neresi olduğunu merak ettim. Arkada 19 Mayıs Stadyumu yavaş yavaş yükselen üzerinde iskeleler olan bir yapıydı. Bende merak uyandıran öndeki bina ise Atış Poligonu’na aitti. Bu fotoğrafın üzerine araştırmalara başladım. Öncelikle devlet arşivlerinde, kütüphanelerde çalıştım, gazete koleksiyonlarını taradım. Bu araştırma serüveni müzayedelerde ve özel koleksiyonlarda bu yere ait fotoğrafların, belgelerin ve buradaki dökümanların izini sürerek devam etti.

YOL İÇİN YIKILDI

Ankara 19 Mayıs Stadyumu ve Hipodrom’la aynı yıl 1936’da açılışı yapılan Atış Poligonu, 20 yılı aşkın bir süre ile Ankaralılara atıcılığın öğretildiği ve atış talimlerinin yapıldığı bir mekandı. Bu poligonun çok güzel olan bahçesi de yıllarca Ankaralıların uğrak yeri oldu. 1957 yılı Yücel-Uybadin Planı çerçevesinde gerçekleştirilen yol genişletme çalışmaları sırasında bu güzelim yapı yok oldu. Tesis bugünki Paraşüt Kulesi’nin önünde yer alıyordu.

ANKARA SPOR SALONU OLDU

Uzun süre bir mezbelelik halinde kalan alan bir dönem ASKİ’nin borularının konduğu, bir dönem de EGO otobüslerinin park yeri olarak kullanıldı. 2004 yılında ise atletler için çekiç atma antrenman sahası oldu. Burada milli sporcu Eşref Apak, çalıştı. Dünya Basketbol Şampiyonası’nın organizasyonu, Ankara’ya verilince bu kez antrenman sahası olan bu alana spor salonu inşaa edildi. 1936 yılında Atış Poligonu olan bu alanda 74 yıl sonra 2010 yılında 11 bin kişilik Ankara Spor Salonu’nda dünyaca ünlü basketbolcular sahaya çıktı. Bugün, dev spor salonunun yükseldiği bu bölgenin hikayesi böyle.

HEDEF KAĞIDINI BİLE BULDUM

Bu kitapta bugüne kadar yayınlanmayan onlarca fotoğraf var. Bu fotoğraflarda Ankara’daki gelişim ve değişim de gözler önüne seriliyor. Ayrıca poligonla ilgili çok sayıda belge ve döküman da kitapta toplandı. Bu araştırmalarım sırasında bu poligonda yapılan atışlarda kullanılan hedef kağıtlarını bile buldum. Eski Türkçe evraklar arasında 1920’li yıllarda Ankara’da bir poligon kurulmasına dair yapılan yazışmalar da var örneğin.

KENT KÜLTÜRÜ BÖYLE OLUŞUR

Şehrin tarihi için çok önem taşıyan, Kızılay Binası, Ulus Postanesi, Belvü Palas, Su Süzgeci, Çubuk Barajı, Atış Poligonu gibi yapılar sadece fotoğraflarda ve anılarda kalıyor. Burada bir kent kültürünün oluşması için gelecek nesillere bu hikayelerin taşınması gerektiğine inanıyorum.

SAHİPSİZLİK ÜZDÜ

11 yıl boyunca süren bir araştırmanın ürünü, bu kitap. İçerisindeki bazı döküman ve fotoğraflara ulaşabilmek için arşivlerde sabahlara kadar çalıştım, bir sayfa saman kağıdı belge, küçük bir kare fotoğraf için müzayedeleri takip ettim. Ama ortaya çıkan bu eseri paylaşmak istediğimde kapılar tek tek yüzüme kapandı. Ankara’yı yönetenler, Ankara’daki kurum ve kuruluşlar bu kentin tarihine ışık tutacak bir çalışmaya ne yazık ki sahip çıkmadı. Ankara’nın Başkent oluşunun 90. Yılında yaşanan bu duyarsızlık beni çok üzdü.

YENİ KİTABI HAZIR

Uğur Kavas’ın 1994 yılında “Çizgiler”, 2005 yılında “Bir başka Ankara” adlı fotoğraf albümleri, 2008 ve 2011 yıllarında ise “Türkiye’de Basın Fotoğrafçılığın Görsel Tarihi-Osmanlı’dan Günümüze” adlı 2 ciltlik kitabı yayınlandı. “Atış Poligonu, Ankara’da yok olan bir tesisin öyküsü” isimli kitabı bu ay sonunda Sanat Kitapevi’nde satışa çıkacak olan Uğur Kavas’ın yeni çalışması da Osmanlı dönemi Ankarası ile ilgili. Kavas, 60’dan fazla Osmanlı dönemi fotoğrafının bulunduğu bu albümün yayını için destek arıyor.