98 yıl önce Başkent Ata’sını böyle karşıladı

Bu yıl dikkat çeken etkinliklerden biriyse Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün (BYEGM) ev sahipliğindeki fotoğraf sergisi. 1919’dan başlayarak 1960’lıyıllara kadar uzanan bir dönemin kapısını aralayan sergide Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’ya gelişinde çekilen fotoğraflarda yer alıyor.

MİLLİ MÜCADELENİN MERKEZİ

Birinci Dünya Savaşı’da yenik sayılan Osmanlı, İtilaf Devletleri ile imzaladığı Sevr Antlaşması ile parçalamaya başladı. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak Milli Mücadele’yi başlatmasının ardından Erzurum ve Sivas Kongreleriyle milleti tek bir yürekhaline getirmeyi başardı. Milli iradeye dayalı bir hükümet kurulması gerekiyordu. Ankara, Milli Mücadele’de merkez olabilecek bir konumdaydı. Atatürk, 27 Aralık 1919 günü Dikmen sırtlarından Ankara’ya geldi. Sonunda Ankara, milli mücadelenin merkezi, Cumhuriyet’in başkenti oldu.

O GÜNDEN ÖZEL KARELER

İşte o gün 27 Aralık 1919’da halk atasını coşkuyla karşıladı. Sahip olduğu fotoğraf arşivi ile Türkiye’nin hafızasını barındıran BYEGM’nin sergisinde bu özel günden kareler yer alıyor. Atatürk’ü karşılamayı bekleyen Haymana Kuvayi Milliyesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün Heyet-i Temsiliye üyeleri ile Ankara’ya gelişinde hükümet konağı önüde Ankara Valisi Yahya Galip Bey tarafından karşılanması ve Nevşehirli Hasan Fehmi Efendi tarafından edilen dua bu özel karelerden yalnızca bazıları. Sergi de Atatürk’ün 6 Mart 1921’de Ankara’nın Gölbaşı ilçesine ziyareti ve buradacepheye erzak taşıyanlar ve devecilerle sohbetine ilişkinde 3 kare fotoğraf var.

ÇORAK KENTTEN MODERN BAŞKENTE

ATATÜRK’ün adım attığı Ankara, kent nüfusu 20 bin olan çorak, bakımsız ve kerpiç evli, dar sokaklı, tozlu küçük bir şehirdi. BYEGM’nin düzenlediği bu sergide Cumhuriyet’in Başkenti’nin yaşadığı değişim de gözler önüne seriliyor. Fotoğraflarda Ankara Garı, II. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anıtkabir, Ulus Meydanı, Ankara Kalesi, Gençlik Parkı, Atatürk Bulvarı, Atatürk Orman Çiftliği, Çubuk Barajı ve daha birçok farklı mekanla kent hayatını yansıtan nadide fotoğraflar yer alıyor. Cumhuriyet’in ilk yıllarından 1930’lu yıllara uzanan Ankara fotoğrafları, o yıllarda başkentin imarına ve mimarisine gösterilen özeni de açıkça ortaya koyuyor.

AKARCA: “TÜRKİYE’NİN ARŞİVİ”

“BYEGM Arşivi’nden” isimli sergide üçü Atatürk’ün Ankara’ya ilk gelişi, üçü Atatürk’ün 1921 Mart’ında Gölbaşı’nda çekilen kareleri ve 35 karede Cumhuriyet’in başkenti Ankara’ya ait 35 fotoğrafın yer aldığını belirten BYEGM Genel Müdürü Mehmet Akarca, “Bu kurumun fotoğraf arşivinde Türkiye’nin fotoğraflarla tarihi yatıyor. Yaklaşık 500 bin karelik arşivimiz var. Türk fotoğraf sanatına öncülük etmiş Othmar Pferchy, Şinasi Barutçu, Cemal Işın, Osman Darcan gibi isimlerin kareleri de yer alıyor bu arşivde. Arşivimizden nadide kareleri zaman zaman web sitemizden, sosyal medya hesaplarımızdan, zaman zamanda bu tür sergiler sayesinde fotoğraf meraklılarıyla paylaşıyoruz. Bu arşiv Türkiye’nin arşivi dolayısıyla araştırmacı, tarihçi ve konuyla ilgili kişilere de açık” dedi.