Prof.Dr. Mikdat Kadıoğlu
Prof.Dr. Mikdat Kadıoğlu
Prof.Dr. Mikdat KadıoğluYazarın Tüm Yazıları

Baktım kar havası, eve gel kör olası!

Günümüzün yaygın haber başlığı: Kara kış geldi! DMİ Hava Tahmin Şubesi’nden naklen yayın yapan TV muhabiri, meslektaşım Meteoroloji Uzmanı İlker Koç’a soruyor: “Vatandaş nasıl giyinmeli?” Meteorolog bir giyim ve moda danışmanı mıdır?

Anlaşılan biz meteorologların vatandaşın hava durumuna göre nasıl giyinmesi gerektiğini de bilip anlatması gerekiyor. Fakat derslerimiz arasında giyim kuşam, diğer bir deyişle moda tasarımı gibi bir şey yok. Ama çok sayıda mühendislik tasarımı dersimiz var.
Bu durum geçen hafta uluslararası seviyede belirlenip onaylandı. Yıllardır ders program ve planımızı, ders işleme, değerlendirme ve ölçme yöntemlerimizi geliştiriyor, laboratuarlarımıza yatırım yapıyorduk. Bütün eğitim ve öğretimi geliştirmek için yaptığımız çalışmaları özetleyen raporu hazırlamak ise bir yılımızı aldı. Rapordaki bilgiler üzerine düzinelerce soruya cevap verdikten sonra hakemler gelip yerinde inceleme yaptı, öğrenci ve hocalarımızla görüştü. Sonuçta dünyada ilk ve tek olmasına rağmen Meteoroloji Mühendisliği programımızın mühendislik kriterlerine uygun olduğu belgelenmiş oldu.

ÜŞÜMÜŞ, DONMUŞ ELLERİ OVUŞTURMAYIN

Simdi sıra halkımızın gönlünde ekredite kalabilmekte. Bu nedenle, giyim kuşam gibi doğrudan uzmanlığımız olmayan konularda da herkesin bilmesi gereken doğruları bilip söyleyebilmekte. Örneğin; en çok üşüyen yerlerimiz burun, kulaklar, yanaklar, çene, el ve ayak parmaklarımızdır. Üşümüş ve özellikle de donmuş organı sıcak hava üfleyerek ya da vücudunuzun sıcak bir yeriyle temas ettirerek ısıtabilirsiniz, ama sakın ovuşturmayın. Donmuş yeri ovuşturursak hücre içi sıvısında oluşan buz kristalleri hücreye zarar verir.
Cildinizde kızarma ve agrı hissettiginizde hemen kapalı bir yere gidin, o bölgeyi örterek koruyun. Donma başlıyor olabilir. Aşağıdaki belirtilerden biri görüldüğünde donma meydana gelmiş demektir: Cildin beyaz ya da sarı-gri bir renk alması, Cildin sertlşsip mum gibi olması, duyu kaybı.

İNCE VE ÇOK KAT GİYİNİN

Donmuş bölgede duyu kaybı olduğundan, bir başkası fark edene kadar donmaya maruz kalan kişi genellikle olayın farkında olmaz. Çocukların yetişkinlere göre donma olasılıkları daha fazladır. Bu problemle hiç karşılaşmamak için aşağıdaki kurallara dikkat edin: Banyo yaptıktan veya duş aldıktan hemen sonra çok soguk havalarda dışarı çıkmayın. Dışarıda sıcak kalabilmek için ince ama en az üç kat giyinin. Tek parmaklı eldiven, şapka ve kışlık bir ayakkabı veya bot sizi sıcak ve kuru tutar. Sık sık ısınma arası verip içeri girin. Islanırsanız ıslak elbiselerinizi çıkartıp kuru ve sıcak giysiler giyin.
Donma belirtisi gördüğünüzde doktora başvurun, doktora ulaşamayacak durumdaysanız; parmaklarınızı ve yüzünüzü hissetmiyorsanız, bir yerinizde uyuşukluk varsa veya bir yeriniz soğuktan sızlıyorsa hemen içeri girin ve yardım isteyin. Don ısırığı olan yerleri elinizle, kar ve benzeri şeylerle ovuşturmayın. Eldiven ve ayakkabılarınızı yavaşça çıkartın.

BEYAZA NEDEN KARA DİYORSUNUZ

Kar fırtınaları nedeniyle insanlar; buzlu yollarda trafik kazalarında, fırtına sonrası biriken karı kürerken geçirdikleri kalp kriziyle, soğuk havada fazla kaldıkları için, soba zehirlenmesinden, dağlık bölgelerde karşılaştıkları çığlar nedeniyle zarar görebilmekte. Yani meteorologların işi zor; bütün bunlar hakkında da bilgi sahibi olmamız gerekiyor.
Özetle kış mevsimi boyunca alınması gereken önlemlere dikkat ederek tehlikelerden korunabilirsiniz. Bu önlemlerden en önemlisi zorunlu olmadıkca dışarıda sert hava koşullarına maruz kalmamak. Bunun için atalarımız bir sözünde şöyle buyurmuş: “Baktım kar havası, eve gel kör olası!”
Her yeri beyaza bürüyen karlı kış günlerine neden “kara” denir? Bilen varsa beri gelsin!..
Yazarın Tüm Yazıları