Akıllı telefon bağımlısı mısınız?

Türkiye’de 2015 sonu itibariyle 41.5 milyon akıllı telefon bulunuyor. 2021’de bu sayının 56 milyona çıkması bekleniyor. Neredeyse her iki kişiden birinin telefonu akıllı. Şimdi daha acayip verilere geçeyim: Türkiye’de kullanıcılar günde ortalama 70 kez telefonunu kontrol ediyor (İngiltere, Almanya ve Fransa’nın iki katı). Dört kişiden birinin uyandığında yaptığı ilk iş telefonuna bakmak. Yüzde 20’si ise direksiyon başında akıllı telefon kullandığını itiraf ediyor. (Veriler: Deloitte)

Özetle; hayatı çok kolaylaştıran akıllı telefonlar toplumsal bir cinnet halinin de,bireysel davranış bozukluklarının da parçası olabiliyor. Akıllı telefon bağımlılığı hem sağlığımızı tehdit eden hem de (zombi kıyameti hızında yayılmasından ötürü) kanıksanan bir modern çağ hastalığı haline gelmiş durumda.

Peki siz de akıllı telefon bağımlısı mısınız? Hayatın içinden 20 tane madde çıkardım. Birçoğu için, ‘Aaa aynı ben’ diyorsanız çanlar sizin için de çalıyor olabilir. Dikkat!

1-Uyandığınızda ilk iş elinizi telefona atıyorsunuz. 

2-Orada otururken telefonu yanınıza almayı unuttuğunuzu fark ettiğinizde dünya başınıza yıkılıyor. (Yanıt: klozet)

3-Telefonunuzun şarjı asla bir gün boyunca dayanmıyor.

4-Şarj aletlerinizin bir kısmı sizinle aynı evde yaşamıyor.

5- Telefonu cepte veya çantada değil çoğunlukla elinizde tutuyorsunuz, çünkü neden olmasın?

6- Sokakta yürürken bir anda durup kafayı sağa sola atarak selfie çekmek sizin olayınız.

7- En az bir kere (telefona bakarken) birine, direğe ya da ağaca çarptınız.

8- Arkadaşlarla bir konuda iddialaştığınızda sinsice telefondan mevzuu Google’lıyorsunuz.

9- Biriyle gerçek hayatta sosyalleşirken telefonla sosyalleşmeye devam ediyor, “Bu modern çağın fıtratında var” diye düşünüyorsunuz.

10- Aynı model telefonu olan biriyle karşılaştığınızda havadan sudan değil, telefondan konuşuyorsunuz.

11- Titrediği için bazen telefonu çıkarıp bakıyorsunuz ama aslında titrememiş oluyor.

12- Kendinizi tuhaf bir sosyal durumda bulduğunuzda (bknz. akraba ziyareti) yarınlar olmayacakmış gibi telefona gömülüyorsunuz.

13- Sofrada telefon karıştırılmadığında yemeğin tadı tam alınmıyor.

14- Telefonun ekranını kontrol etme arzusu otomobil kullanırken de sizi dürtüyor.

15- Araç kullanırken trafik sıkışsın, kırmızı yansın diye dua ettiğiniz oldu çünkü o Facebook yorumuna cevap vermek önemli.

16- Çocuğunuz sizin resminizi yapacağı zaman elinize bir iPhone tutuşturuyor.

17- Akıllı telefonunuzla aynı yatağı paylaşıyorsunuz.

18- Yattığınız yerden telefonla ilgilenirken en az bir kere telefonu suratınıza düşürdünüz.

19- Gece yarısı uyanıp telefonu kontrol ediyorsunuz.

20- Tatilleri telefonla daha fazla vakit geçirme fırsatı olarak görüyorsunuz.

BAĞIMLILIĞIN ZARARLARI

UYKU DÜZENSİZLİKLERİNE DİKKAT!

- Göz ve boyun rahatsızlıkları.

- Trafik kazaları. Direksiyonda mesaj yazmak çok tehlikeli.

- Uyku düzensizlikleri. Özellikle uykudan önce kullanımda ortaya çıkıyor.

- Çevrimdışı ilişki sorunları.

- Anksiyete. Like ve internet bağımlılığını tetikliyor.

KURTULMANIN YOLLARI

TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞINDAN TEKNOLOJİYLE KURTULUN...

- Kendiniz akılcı davranamadığınızda telefonu daha az akıllı yapmakla işe koyulabilirsiniz. Bildirimleri kapatın. Akıllı telefon deneyiminiz e-mail’lerle, bildirimlerle bir mücadeleye dönüşmesin.

- ‘Sana ulaşılmıyor çoğu zaman, ya acil bir şey olsa’ diye darlayan eş-dostun sizi bağımlılığa sürüklemesine izin vermeyin. Acil bir durumda size ulaşılır, merak etmeyin. (İki saat WhatsApp’ta çevrimiçi olmamak acil durum sayılmıyor)

- Hücresel ağı kapattığınız, telefonu fiziksel olarak uzağa koyduğunuz nefes alma boşlukları yaratın. Aileyle, dostlarla, sevgiliyle, doğayla yeniden sahici bağlantılar kurmak için fırsatlar yaratın.

- Birisiyle konuşurken gelen mesaja bakmayın, telefon çalarsa da, bırakın çalsın.

- Çocukların da bağımlı hale gelmemesi için bu konuda iyi bir rol modeli olmaya özen gösterin. “Telefonu artık elinden bırak” diye bağırırken bir yandan Candy Crush oynamayın mesela.

- Telefonu kontrol etme dürtüsü geldiğinde bunun nedeniyle ilgili özfarkındalık geliştirin. Canınız mı sıkılıyor, yalnız mı hissediyorsunuz, bir durumdan mı kaçıyorsunuz? Teşhisi koyarsanız daha rasyonel çözümler geliştirebilirsiniz.

- Teknoloji bağımlılığıyla mücadele ederken yine teknolojiyi kullanabilirsiniz. Android’de ‘FocusOn’ belli uygulama ve siteleri belli saat aralıklarında bloklamanızı sağlıyor. Bloku açmak çok çetrefilli. iOS’ta benzer bir hizmeti ‘Offtime app’inden almanız mümkün. Günlük telefon kullanımınızı takip edip size günlük limitler koyabilen iOS uygulaması ‘Moment’ ise ücretsiz bir opsiyon. Android için önerimse ‘BreakFree’.