Kimin son sözü kedilerime iyi bakın oldu

Derginin bu sayısında evcil kedilerin tarihinden, Türk edebiyatının ünlü kedilerine, kedi resim ve şiirlerine kadar kediler anlatılıyor. Kedi, eski çağlardan günümüze gizemin, hükmedilmezliğin, bazen dişiliğin bazen özgürlüğün simgesi oldu. Hayvanlar aleminin en estetik üyeleri de her zaman kediler ve kedigiller olarak gösterildi. Sevgisini esaret olarak ifade etmeyen yapısı onu hayvanlar dünyasında en çok tartışılan cins yaptı. Nankörlüğüyle şarkılara, atasözlerine konu olan kediler insanoğlu tarafından tam olarak çözülemeyen varlıklar olarak yerlerini hep korudular. P Dünya Sanatı Dergisi 37. sayısını kedilere ayırdı. Derginin kedili sayfaları evcil kedilerin tarihi ile açılıyor. Kedilere ayrılmış sayfaları efsaneler, öyküler ve şiirlerin yanı sıra ünlü kedi tabloları, kedi resim ve heykelleri de süslüyor. Mısır Uygarlığı uzmanı ve yazar Jaromir Malek kedilerin evcilleşme sürecini anlatırken Mısır mimarisinde kedinin yerinden de bahsediyor. Mısırlı ölülerin yattığı gömütlerde evcil mutluluğu simgeleyen zarif resimlerde kedi ya da kedi çiftlerinin olması kedinin yuvayı temsil ettiğini gösteriyor. Antik Mısır kedilerinin her gün onlarcasını sokaklarda gördüğümüz tekirlere benzemesi de yazarın dikkat çektiği başka bir yön.

Kedi sadece dünya sanatçılarına değil Türk sanatçılara da her alanda ilham kaynağı olmaya devam ediyor. Dergiye Türk Edebiyatı’ndaki ünlü kedi ve kediseverler ile onların yazı ve resimleri de renk vermiş. Kedili sayfalarda Bilge Karasu ve kedileri, Mesut Cemil’in kedi öykülerinin yanı sıra, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Sait Faik gibi isimlerin kedi öyküleri de anlatılıyor.

Kedilerine duyduğu sevgiyle bilinen Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölümünden hemen önce söylediği son sözler de kedileriyle ilgili olmuş. Gürpınar dostlarına ‘Kedilerimi iyi doyurun’ diye vasiyet etmiş. Edebiyatçının ölümünden sonra kaleme alınan bir yazıda Türk Edebiyatı’nın meşhur kedilerinden de bahsediliyor. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın on iki yaşında ölen kedisi meşhur Nazlı, ‘Kedim Nasıl Öldü?’ adlı uzun bir hikaye ile yazın dünyasına girmişti. Diğer bir ünlü kedi, Tevfik Fikret’in Zerrişte’si, edebiyatta kedi ve kadın arasındaki ilişkinin sembollerinden biridir. Tevfik Fikret, kedi ve kadın arasındaki benzerliği ünlü ‘Sevdiklerimin ben hepsinde bu tırnakları, hepsinde bu hali, hepsinde bu hırçın kedi simasını gördüm’ dizeleriyle anlatır.

İçinde kedi olan şiirler Nazım Hikmet’ten Behçet Necatigil’e, Özdemir Asaf’tan Sunay Akın’a kadar uzanıyor. Türkiye’nin ‘kedici yazar’larından biri olarak da bilinen Tomris Uyar, kedinin kendine has özellikleri karşısında duyduğu saygıya tutkun olanlardan. Hayatının hemen her dönemini kedi ile paylaşan yazar, dergide 1975 ve 1988 yıllarında kaybettiği kedilerini de anlatmış.

KEDİLİ KİTAPLAR

Türkçe yayınlar:

Kağıttan Kediler, Selçuk Demirel, YKY

Kedi Kitabı, Gökhan Akçura, Om Yayınevi

Kedi Mektupları, Oya Baydar, Can Yayınları

Felidae, Akif Pirinçci, Güncel Yayıncılık

Kedi Gülüşü, Deniz Kavukçuoğlu, Doğan Kitap

İngilizce yayınlar (Hepsini amazon.com’dan sipariş edebilirsiniz):

The Cat in Ancient Egypt, Jaromir Malek, British Museum Press

The Cult of the Cat, N. SAunders, Thames & Hudson

Curious Cats, Edt. William Lach, Metropolitan Museum

Cats, Cats, Cats; Andy Warhol, Bulfinch Press

The Cat and the Human İmagination, K.Rogers, Univ. of Michigan

The Mythology of Cats, G&L. Hausman, St.Martin’s Press

KEDİNİN EVCİLLİĞİ DİĞERLERİNE BENZEMEZ

Özellikle kedi besleyenlerin gülümseyerek hatırlayacağı, kedi ve ezeli düşmanı olarak anılan köpeği tarif eden bir söz vardır. Muhtemelen bir kedi sahibi tarafından verilen bu tarifte denilir ki; köpek suyunu ve yemeğini verdiğiniz zaman ‘Susadığımda su veriyor, acıktığımda doyuruyor. Bu tanrı olmalı’ der. Kedi ise ‘Susadığımda su veriyor, acıktığımda doyuruyor bu köle olmalı’. Bu yüzden kediseverler kedilerine sahip olamayacaklarını, ancak kadirşinas bir dost ya da kedinin gözüyle hizmetçi olduklarını iyi bilirler.

Evcilleştirilmesi neredeyse insanlık tarihi kadar eski olan kedilerin, evcilliği de elbette diğer hayvanlarınkinden farklı. Kedi, sevgisini sadece kendi istediği zaman gösteriyor; canı istediğinde oyunbaz bir bebeğe, istemediğinde ulaşılmaz bir varlığa dönüşüyor.

Derginin sayfalarında İngiliz şair Rudyard Kipling de buna değiniyor. Kipling’e göre kedinin evcilliğindeki farklar, onu sanatçı için esin perisi kılığına sokuyor. Yazarın ‘Başına Buyruk Kedi’ isimli öyküsü de kedinin ezeli ve ebedi yabaniliğine bir methiye. Rudyard Kipling bu öyküsünde kediyi bir zamanlar vahşi olan köpek, at, inek ve koyunla karşılaştırarak kediye vahşilik dışında başına buyrukluk payesi de veriyor.

DÖRT AYAK ÜZERİNE DÜŞMELERİNİN SIRRI HZ. MUHAMMED VE MÜEZZİN’DE

Dört ayak üstüne düşme ve dokuz can efsanesi ile ilgili en eski hikaye Hz. Muhammed ve kedisi Müezzin’e dayanıyor. Bir gün Müezzin, peygamberin gömleğinin yenine yatmış uyuyor. Gitmek üzere ayağa kalkmak isteyen Hz. Muhammed, Müezzin’i uyandırmak yerine, gömleğin yenini kesip orada bırakıyor. Sonra Müezzin’i sırtından üç kez yere çalarak onu kutsuyor ve bu kutsama kedilerin neden hep dört ayak üzerine düştüklerinin açıklaması kabul ediliyor. Söylence uzmanları üçer kez tekrarlanan bu hareketin üçün karesi dokuz ettiğini ve bunun da dokuz can anlamına geldiğini söylüyorlar.

Şeker hastalığında beslenme

SORU: Talat 1992 doğumlu Rus Finosu. Oğlum Aralık 2004’ten beri hipoglisemi hastası. Aşırı kilosu ve krizlerinin artması nedeniyle bana nasıl beslemem gerektiği hakkında bilgi verirseniz sevinirim.

CEVAP: Hipoglisemi, kandaki şeker düzeyinin düşüklüğüne verilen tıbbi isimdir ve kan şekerinin aniden düşmesine bağlı belirti ve krizlerle seyreden ciddi bir hastalıktır. Genellikle minyatür köpek ırklarının yavrularında görülen bir büyüme dönemi hastalığı olarak karşımıza çıkan hipoglisemi, çok yaygın olmamakla birlikte diğer ırk köpeklerde ve değişik yaşlarda metabolizma hastalığı olarak da karşımıza çıkabilir .

Hipogliseminin köpeklerde en belirgin semptomları halsizlik, bitkinlik, titreme, dengesiz ve sarhoş gibi yürüme, oryantasyon bozukluğu, huzursuzluk, kasılma ve titreme ve bunları takiben koma durumudur. Bazı köpek sahipleri hipoglisemi krizi sırasında köpeklerinde burun ve patilerde terleme, sürekli yalanma ve dışarıya çıkmak ister gibi kapının önünde sabit bekleme gibi belirtiler de gördüklerini bildiriyorlar .

Hipoglisemi hastası köpeklerin kan şekerlerinin ani düşüşler yaşamaması için karbonhidrat ve proteinden zengin dolayısıyla kalorisi (enerjisi) yüksek bir gıda ile beslenmesi gerekir. Yine aynı amaçla sık aralıklarla ve günde en az 5-6 öğün olacak şekilde kan şekerinin düşmesini engelleyecek bir öğün sistemi kurulması gerekli. Bu amaçla özel olarak hazırlanmış reçete diyetler kullanılabileceği gibi veteriner hekiminizin önereceği özel bir beslenme de uygulayabilirsiniz. Ancak asıl önemli nokta, sık aralıklarla ve enerjisi yüksek bir beslenme uygulayarak krizleri engellemek ya da hafifletmek.

Kan şekerinin düştüğü ve krizin başladığı durumlarda yapılması gereken uygulamaları da bilmelisiniz. Hipoglisemi hastası köpeklerin sahiplerinin yanlarında mutlaka yüksek düzeyde şeker içeren hazır veya evde hazırlanmış sıvılar bulundurmaları gerek. Sıvı glikoz, mısır şurubu, şekerli su, bir miktar bal gibi anında şeker ihtiyacını karşılayacak yüksek şekerli besinlerin kriz belirtileri gösteren köpeğe verilmesi hayat kurtarıcı olabilir. Şeker içeren sıvılar, kriz geçiren köpeğin dudaklarına ve diş etlerine azar azar damlatılarak veya sürülerek uygulanabilir.

Hipoglisemi krizlerinde soğukkanlı olmalısınız ve kan şekerini yükseltecek tedbirleri aldıktan sonra en kısa zamanda veteriner hekiminize gitmelisiniz.

PAKO PANO

Maine Coon cinsi erkek sarman kediye yuva aranıyor.(0533) 477 61 67.

Gözleri görmeyen yavru kediye onunla gerçekten ilgilenecek bir aile arıyorum. (0535) 564 95 47.

Kafeste büyüyen, ama artık koşup oynamak isteyen dünya güzeli 2 kardeş kediyi sahiplenmek ister misiniz? (0216) 362 82 06(0546) 775 50 46.

Biz tam 7 Tekir kediyiz. 1.5 aylığız; sevmeye ve sevilmeye ihtiyacımız var. Sıcak yuvanızda bize de yer var mı? (0216) 364 76 51.

6.5 yaşındaki kurt kırması köpeğimi çiftleştirmek istiyorum. the.agent@hotmail.com.

Güzel Fino kızımıza onu terk etmeyecek bir aile arıyoruz. (0533) 666 33 20.

Samandıra-Kartal’da Sardunya Evleri’nde site içinde baktığım beyaz köpeğim 1 Eylül’de kayboldu. Golden Retriever’a benzeyen ve boynunda tasması olan köpeği bulanlar ödüllendirilecektir. (0542) 432 16 45.

6 aylık erkek Golden Retriever’a ev aranıyor. (0532) 284 37 20.

Safkan erkek İrlanda Setter’a Ankara’da yuva arıyorum. (0532) 218 19 97.

2 aylık dişi kediye yuvanızı açmak ister misiniz? (0542) 245 42 61.

Terrier cinsi beyaz renkli erkek köpeğim Suadiye’de kayboldu. Göğsünde ve sırtında siyahlıklar olan köpeğimi gördüyseniz, lütfen beni arayın. (0532) 321 60 10.