Kediler, etrafı görecek ve yürüyebilecek kadar ayağa kalktıkları bir aylık bebeklik dönemlerinden itibaren içgüdüsel olarak tuvalet ihtiyaçlarını kum içine yapma davranışı sergilerler.
Bu nedenle eğitime ihtiyaç duymadan onlara tuvalet olarak hazırlanan kum kabına tuvaletini yapacaktır. Eğer kediniz tuvaletini kum kabına yapmıyorsa veya daha sonradan sizin anlamadığınız bir şekilde kum kabı dışındaki yerlere de tuvalet yapmaya başladıysa bunun mutlaka bir sebebi vardır.
En yaygın sebep, idrar yolları ve böbrek hastalıkları sonucunda idrar yapma sırasında ortaya çıkan sorunlara bağlı tuvalet sıkıntısıdır. Benzer şekilde şeker hastası kediler de çok sık idrar yapma ihtiyacı duyacaklarından kum kabına yetişemezler. Yaşlı kediler hem çiş tutma sorunları hem de eklem problemleri nedeniyle tuvalet kaplarını kullanamayabilirler. Bu gibi sağlık sorunlarından kaynaklanan tuvalet kabı problemlerinde vakit kaybetmeden veteriner hekiminize danışmalı , tedavi edilmesini sağlamalısınız.
Sağlık sorunları olmadan kedinin kum kabı dışındaki yerlere tuvalet yapmasının ardında da birçok sebep bulunabilir. Kum kabının kedinizin tuvalet ihtiyacını rahat gideremeyeceği kadar kalabalık, gürültülü ve ayak altında bir yerde bulunması onun kum kabını tercih etmemesine neden olabilir. Özellikle, çamaşır makinesi, elektrik süpürgesi ya da sifon sesi kedinizin kum kabına yakın yerlerde ortaya çıkıyorsa bu kedinizi strese sokacak ve kum kabından uzaklaştıracaktır.
Kedilerin koku alma hassasiyetlerinin bizimkinin neredeyse 100 katı olduğunu hatırda tutacak olursak onların tuvalet kaplarını ve kirlenen kumlarını çok sık değiştirmemiz gerektiğini de kolayca anlayabiliriz. Eğer kumları kirlendiyse ve kum kaplarında eski kirler kalıp kötü kokular bıraktıysa bu sizi rahatsız etmese bile kedinizi tuvalet kabı dışında daha temiz yerler keşfetmeye yöneltecektir. Bu nedenle tuvalet kabını düzenli temizlemek ve kaliteli, emici ve koku giderici özelliği yüksek kumlar kullanmak kedinizin yeni tuvalet aramasına gerek bırakmayacaktır.
Alışkın olduğu tuvalet kabını ve/veya kumu değiştirmek de tuvalet alışkanlığını bozabilir. Bu nedenle özellikle kullandığı kumu değiştirirken dikkatli olmalısınız. Bazı kediler kakalarını ve çişlerini aynı kutuya yapmak istemeyebilir. Bu durumda iki ayrı kum kabı hazırlamanız gerekebilir. Yine aynı evde birden fazla kediniz varsa aynı yere tuvalet yapmak istemeyebilirler ve kum kaplarını çoğaltmanız gerekebilir.
Bunun dışında eve yeni bir birey, yani bir evcil hayvan ya da bir misafir dahil olduğunda kediniz kendi güvenlik alanını tehdit altında hissedip emniyetli bulduğu yerden uzaklaşmamak için tuvalet kabının olduğu yere gitmeyebilir ve ihtiyacını farklı yerlerde giderebilir.
Tuvalet problemleri nedeniyle kedinin cezalandırılması, özellikle hırpalanarak ve korkutularak tuvalet kabına götürülmeleri onları ürkütmekle kalmaz, ömür boyu kum kabına gitmekten korkan bir davranış problemi içine itebilir.
Türkiye’nin ilk ödüllü köpeği Rhino
2 yaşındaki border collie cinsi İskoç asıllı Rhino, uluslararası alanda Türkiye’nin ilk birincilik ödülünü kazanan köpek. Frizbi olunca dünyayı gözü görmeyen Rhino, Hollanda’da düzenlenen, farklı ülkelerden 84 köpeğin katıldığı 2007 UFO Frisbee Avrupa Şampiyonası’nda yeteneği ve hızıyla hakemlerden en yüksek puanı aldı.
Rhino’nun sahibi ve eğiticisi Veteriner Hekim Tarkan Özvardar, yarışmaya, Türkiye’de köpek frizbisi olmadığı için buldukları herhangi bir frizbiyle çalıştıklarını anlatıyor. Rhino 10 aylıkken yarışma için hazırlanmaya başlamışlar. Ancak Türkiye’de ne köpek frizbisi, ne de bu konuda eğitimli bir çalıştırıcı bulunmadığından, yola ilk 10’a girebilmek umuduyla çıkmışlar. Özvardar, bütün bu olumsuzluklara rağmen nasıl birinci olduklarını şöyle anlatıyor:
"Bu tamamen Rhino’nun başarısı. Köpeğin 1.5 dakika içerisinde bütün marifetini göstermesi gerekiyor. Köpeklerin frizbiyi nasıl yakaladıklarına göre oylar veriliyor. Dört ayak havadayken yakalayınca tam puan alınıyor. Şimdiye kadar Türkiye’de yetişmiş bir köpek ilk defa kupa alıyor. Yarışmaya 4 köpekle gittik. Vera isimli diğer köpeğimiz de 6. oldu. Rhino’nun çok hareketli, kondüsyonunun iyi olması ve hırsı kupayı kazandırdı. Verilen iş konusunda takıntılı ve insanlarla diyaloğu çok iyi bir köpek".
TÜRK AİLELER MİSAFİR ETTİ
Yarışmaya çok zor şartlarda gidildi. Yola çıkılmasına dört gün kala sponsorları çekildiğini açıkladı. Böylece kendi imkanlarıyla yola çıktılar. Üç buçuk gün süren yolculuk boyunca pek çok zorlukla karşılaşıldı. Yunanistan ve Sırbistan sınırından geçerken problemler oldu. Uyku tulumunda uyumak zorunda kaldılar. Hollanda’da da kalacak yerleri olmadığı için Türk işçi aileleri onları evinde misafir etti. Yarışmada da Türk bayraklarıyla desteklediler. Tarkan Özvardar; "Bu bize büyük bir sürpriz oldu. Bu yarışmaya ilk defa geçtiğimiz yıl, Whisky adlı köpeğimizle katılmıştık, 5. olduk. Rhino Whisky’nin oğlu" diyor. KÖPEKLE YAPILAN SPORLAR
Dünya üzerinde köpeklerle yapılabilen pek çok spor var. Yurtdışında hobi olarak kabul ediliyor. Özvardar’ın hedefi, bu hobiyi Türkiye’de de yaygınlaştırmak. Bu nedenle Arama ve Spor Köpekleri Derneği’ni kurmuşlar. Bu tip sporlar sayesinde köpekle sahibi arasındaki ilişkinin geliştiğini, paylaşımlarının arttığını anlatıyor: "Ben 17 yıldır bu işi yapıyorum. Köpek sahiplerinden gelen en büyük şikayet, köpeğin enerjisini atamadığı için evde davranış bozuklukları göstermesi. Havlıyor, bir yerleri kemiriyor. Rhino’nun babası Whisky, davranış bozukluğu nedeniyle bize getirilmişti. Köpeğe iş vermezsen kendine iş bulur. Biz işi gösteriyoruz. Köpeğin ve sahibinin neye ilgisi var hangi spora daha yatkın bunu test ediyoruz. Ondan sonra onlara uygun program yapıyoruz." Deniz BİLİROĞLU