Bu 100 köpek uygarlığın seyrini değiştirdi

Hakkında yazılmış kitaplar, çekilmiş filmler, yapılmış resimler var. Hatta bazıları medeniyete yön verme şansına bile erişti. Popüler kültürden bilime kadar, farklı alanlarda köpekler hep var oldu. İsimlerini, değişimdeki paylarını hatırlamak zor geliyorsa eğer, önceki yıllarda ‘Uygarlığı Değiştiren 100 Kedi’ kitabını yazan Sam Stall’un yeni çalışması “Uygarlığı Değiştiren 100 Köpek”i öneriyoruz size. Can Yayınları’ndan çıkan kitapta, popüler kültürde önemli yerlere gelmiş köpeklerden 100 tanesinin hikayesi çeşitli başlıklar altında toplanmış. Okuması çok zevkli. Bakın kimler var kitapta...

CORTNEY’E İTHAF ETTİ

Büyük İskender’i bir filin altında ezilmekten kurtaran Peritas’ı hatırlar mısınız? Peki ya Richard Wagner’e eserlerini bestelemesinde yardım eden köpekleri Peps ve Fips’i? Sam Stall’un kitapları genelde popüler kültürle ilgili. Büyük bir hayvansever ve eski bir dergi editörü olan yazar, “Uygarlığı Değiştiren 100 Köpek” kitabını da Korgi cinsi köpeği Cortney’e ithaf ediyor. Kitapta yer verilen köpekler, Bilim ve Doğa, Tarih ve Yönetim, Sanat ve Edebiyat, Popüler Kültür, Kahramanlar başlıklarına ayrılarak beş bölümde incelenmiş.
Örneğin 11 Eylül’de sahibini kurtaran köpek Dorado, Büyük İskender’in hayatını kurtaran Peritas ile çeşitli ordularda görev yaptığı bilinen köpekler Kahraman başlığı altında toplanmış. İlk klon köpek Snuppy ile uzaya gönderilen ilk köpek Layka, Bilim ve Doğa bölümünde anlatılmış. Ayşen Anadol’un Türkçe’ye çevirdiği kitabı Can Yayınları’nın Kırkmerak Dizisi kapsamında bulacaksınız.
Barış AKPOLAT

Steinbeck’e kitap yazdıran Charley

Bir çok romancı, başkalarıyla işbirliği yapar. Cennetin Doğusu ve Gazap Üzümleri gibi birçok önemli kitabın Pulitzer ödüllü yazarı John Steinbeck de bunlardan biriydi. 1960’da altmışlı yaşlarına yaklaşan Steinbeck kalp krizi geçirmiş, iyileşmeye çalışıyordu. Hasta gibi davranmaya niyetli olmadığı için kendine bir karavan alıp yolculuğa çıktı. Don Kişot’un atının yani Rocinante’nin adını verdiği karavanına, kara kaniş cinsi köpeği Charley’i de alıp yola çıktı. 23 Eylül 1960’ta yolculuğa başlayan ikili, 37 eyalette ve Kanada’nın bazı bölgelerinde tam 19 bin km. yol kat ettikten sonra, Ocak 1961’de New York’a, eve döndü. Anlaşılan o ki, yolculuğa ağırlığını koyan Charley’di. Steinbeck, yabancılarla sohbet etmek istediğinde buzları eriten Charley oluyordu. Ünlü yazar, iki çift laf etmek istediğinde bütün yapması gereken Charley’le beraber birilerinin yanına yanaşmaktı. Köpek, aynı zamanda iyi de bir dinleyiciydi; uzun yolculukları boyunca anlaşılan, ikili sohbeti koyultmuş, küçük kasaba yaşamının özelliklerinden ırk ayrımına kadar birçok konuyu tartışmışlardı. Bu da Charley’nin yolda gördüğü ayıya şiddetli bir tepki vermesi yüzünden, Yellowstone Ulusal Parkı’ndan apar topar ayrılmak zorunda kalmalarını fazlasıyla telafi etmişti. Steinbeck’in bu yolculuğu anlattığı gayet uygun isimli ‘Travels with Charley’ (Charley ile Yolculuk) adlı kitabı, 1961’de yayımlandığında, hem eleştirmenlerden hem de okurlardan büyük övgü aldı. Steinbeck, 1968’de aramızdan ayrıldı ama köpeğiyle yollardaki yaşamını anlattığı hikayesi hala yaşıyor. Yolculukta bindikleri karavan, California’daki Salinas Ulusal Steinbeck Merkezi’nde gelecek kuşaklar için korunuyor. Yoldaşı Charley de Steinbeck’in satırlarında yaşamakta: “O çok iyi bir dost ve yoldaş; yolculuğu hayal edebileceği her şeyden daha çok seviyor” diye yazmıştı Steinbeck. “Bu anlatıda ondan uzun uzun söz etmişsem, nedeni yolculuğa büyük katkıda bulunmuş olmasıdır.”

Kedinin yazlığa alışması 3 hafta sürer

Kediler, yaşam alanlarına son derece bağımlı karakterler oldukları için ev değişikliğinden hoşlanmaz, strese girerler. Bu nedenle kedinizi yazlık evinize adapte ederken birçok ayrıntıya dikkat etmeniz, onun stresini azaltıcı tedbirler almanız gerekir.
* Onun ihtiyaçlarının öncelikli olduğunu unutmayın. Eşyalarınızı ve valizlerinizi açmadan önce evde güvenli bir odaya kedinizin suyunu, yemeğini, tuvalet kabını ve ona ait eşyaları (oyuncakları, minderi gibi) koyun.
* Size ait bir giysi ya da eşyayı odaya bırakarak onun kendini güvende hissetmesine yardımcı olun. Bu stresini de azaltacaktır.
* Odanın kapısını kapalı tutmayı unutmayın.
* Evi tamamen kullanabilir hale getirene kadar, yani ilk birkaç gün onu bu odada tutun. Böylece kediniz, küçük ve rahat bir alanda, dağınıklık sırasında ortaya çıkabilecek kaza, kaçma ihtimali ve stresten uzak kalacak, hem de bir anda evin tamamı ile karşılaşıp yaşayacağı korkudan korunmuş olacaktır.

ODADAN ÇIKTIKTAN SONRA

Evinize tamamen yerleştikten sonra, bulunduğu odanın kapısını açın ve evde gezmesine izin verin. Alışma süresi karakterine ve alışma kapasitesine göre değişiklik gösterir. Kediniz, evin tamamına alışması sırasında:
* Size kendini güvende hissedip hissetmediğini anlatacaktır. Bu nedenle kedinizin daha önce yaşadığınız evdeki normal davranışları gösterip göstermediğini incelemelisiniz. Bunlar evde rahatça oyun oynaması, yemek, su ve tuvalet ihtiyaçları ile ilgili eski rutinlerine dönmesi, siz eve girdiğinizde daha önce olduğu gibi sizi evin giriş kısmında karşılaması gibi davranışlar olabilir.
* En az iki - üç hafta boyunca evden bahçeye çıkmasına izin vermeyin. Bu süre içinde dışarı açılan kapıları ve pencereleri mutlaka kapalı tutun ve evinize gelen misafirleri de bu konuda uyarın.
Kediniz evin dışına ve bahçeye çıkmadan önce kendini evin içinde yüzde 100 güvende hissediyor olmalı. Aksi taktirde dışarı çıktığında evi güvenli bulmadığı için geri dönmez ve kaybolur.
2-3 haftalık alışma döneminin ardından kendini yazlık evinizde güvende hissetmeye başlayınca onu bahçeye çıkmaya alıştırmak için:
* İlk dışarı çıkma tecrübesini ona yemek verdiğiniz zamandan hemen önce deneyin. Böylece onu içeri sokmakta zorlanırsanız yemeğin kokusunu kullanarak eve dönmesini sağlayabilirsiniz.
* Dışarı çıkması için asla zorlamayın. Kapıyı açın, dışarı çıkın ve dışarı kendiliğinden çıkıp sizi takip etmesini bekleyin.
* Kucağınıza alıp dışarı çıkarmayın. Çünkü ilk kez kendi başına hangi yoldan çıktıysa aynı yoldan geri döner. Kucakta çıkartırsanız dönmesi zorlaşır.
* O dışarıdayken kapıyı mutlaka açık tutun. Böylece herhangi bir şeyden korkup aniden geri dönmek istediğinde eve kolayca girebilir.
* İlk denemede dışarı çıkmak istemediyse, diğer denemeleri dışarı çıkmak isteyinceye kadar her gün hemen hemen aynı saatlerde yapın.
* Dışarı çıkmaya başladıktan sonra, kalma süresini zamanla uzatabilirsiniz.
Kedinizin bahçeye çıkması konusunda dikkat edeceğiniz diğer konular ise, bulaşıcı hastalıklara karşı aşılarının yapılması ve dış parazitlere (pire, kene gibi) karşı tedbir alınması, bahçenizin kediniz için güvenli olması (diğer kedi ve köpekler, tehlike arz eden su kuyusu, elektrik kabloları v.s. açısından), kaybolma ihtimaline karşılık boyun tasmasına takacağınız size ait adres ve telefon bilgilerini içeren bir madalyon ya da kolye olarak özetlenebilir.

Pako Pano

* Bu iki miniği bulduğumuzda anneleri kaybolmuştu, biri kız diğeri erkek. Onları özenle, biberonla besleyerek büyüttük, şimdi birer sıcak yuva arıyoruz.S ahiplenmek isterseniz tel: (531) 234 84 08 - İstanbul.

* Bir yaşında 4 kardeşler. Gidecek yerleri yok. Annesiz bulup evde büyüttük. İlk bakımları yapıldı, şimdi acil yuva arıyorlar. Tel: (216) 384 51 65, (555) 986 97 30 - İstanbul.

* Fotoğraftaki köpek, İstanbul Levent’teki Akasyalı Sokağı’nda kayboldu. 3-4 kilo civarında, barınaktan yeni çıktı. Mahalleyi tanımıyor. Onu görürseniz yakalayıp Veterinerium’a götürebilir ya da bu numaraya haber verebilir mi? Tel: (555) 422 88 95.