Valilik Yargıçlar Sendikası’na da dava açtı

Ankara 11. İş Mahkemesi’ndeki dava sessiz sedasız ilerliyor. 14 Kasım’da ön inceleme yapan mahkeme, sendika tüzüğünü istedi. Davanın duruşması haftaya çarşamba günü. Tüzel kişiliği idari yargı kararıyla tescillenen ve 2013 AB İlerleme Raporu’na da giren sendika, şimdi kapısına kilit vurdurmamak için yeni bir hukuk savaşı veriyor.
Yargıçlar Sendikası’nın tüzel kişiliği aslında geçen yıl TBMM Adalet Komisyonu’nda “korsan sendika” polemiği ile kamuoyu gündemine taşınmıştı. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanun Teklifi görüşülürken, Komisyon’a görüşlerini açıklamak isteyen Yargıçlar Sendikası Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu’na, AK Parti Tokat Milletvekili Zeyid Arslan uçan tekme atmıştı. Hükümet’in, “kaydı yok” dediği sendikanın tüzel kişiliği ise Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin esastan verdiği kararla tescil edilmişti. Valiliğin, bu karar nedeniyle “kapatma” yerine “tüzel kişiliğin yokluğu ve feshi” talebiyle açtığı davadan önce Türkiye’de yargının örgütlenme sürecini anımsatmakta fayda var. Bakın şöyle:

İLK SENDİKA YARGI-SEN

Yargının ilk sendikası YARGI-SEN 20 Ocak 2011’de kuruldu. Ankara Valiliği, Kamu Sendikaları Yasası’nın iki maddesine dayanarak kapatma davası açtı. Bu maddelerden ilki, “Sendika üyesi olamayacaklar” başlıklı 15/b’ye göre, “Yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri, hakimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar”ın sendika kuramayacaklarıydı. İkincisi de 4/son fıkrasındaki, “Meslek veya işyeri esasına göre sendika kurulamaz” hükmüydü. Ankara 15. İş Mahkemesi, davanın ana dayanağı olan ve “yargıçlar ve savcılar sendika kuramazlar” anlamına gelen 15/b bendinin, “uluslararası sözleşmelere ve anayasaya aykırı olduğu bu davada uygulanamayacağına” karar verdi. Karar bu yönüyle temyiz edilmeksizin kesinleşti. YARGI-SEN kararıyla aslında, Türkiye’de yargıç ve savcıların, sendika kurmalarının yasal olduğu tescil edildi.

YARGISEN NEDEN KAPATILDI

Daha sonra mahkeme, YARGI-SEN’e, “işkolu esasına göre teşkilatlanılacağına ilişkin tüzük değişikliğine gitmesi” için süre verdi. Yönetimin çağrısı üzerine toplanan Genel Kurul’da bu düzenleme reddedildi. Çünkü, yasanın beşinci maddesinde, yargıç ve savcıları kapsayan bir işkolu yoktu. En yakın hizmet kolu “büro, bankacılık ve sigortacılık hizmetleri” görünüyordu. Ancak, yargı mensupları “Büro çalışanı” olmadıları için Genel Kurul’da tüzük değişikliği önerisi kabul görmedi. Mahkeme de “hizmet kolu esasına göre yapılandığına” ilişkin tüzük değişikliği yapılmadığı gerekçesiyle YARGI-SEN’i kapattı. Karar Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nce onandı. YARGI-SEN o zaman “büro, bankacılık ve sigortacılık hizmetleri” hizmet kolunda örgütlenseydi kapatılmayacaktı.

YARGIÇLAR NASIL KOD ALDI

Yargıtay kararı ışığında yargının ikinci sendikası olan Yargıçlar Sendikası, “büro, bankacılık ve sigortacılık” hizmet kolunda 16 Kasım 2012’de kuruldu. Ardından üyelerinden aidat kesintisinin yapılabilmesi ve sendikaya devlet katkısı ödenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurdu. Talebi reddedilen Sendika, Ankara 12. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. 12. İdare Mahkemesi’nce, “Yargıçlar Sendikası tüzel kişilik kazanmıştır” saptaması yapılarak yürütmeyi durdurma kararı verdi. Sendika bu süreçte tüzel kişilik kazandığı anlamına gelen sendika kodu’nu aldı. Bakanlık itiraz etti ve Ankara Bölge İdare Mahkemesi yürütmenin durdurulması kararını kaldırdı.

KAPATMA YERİNE FESİH DAVASI

Bunun üzerine bakanlık harekete geçti ve sendikaya verilen kod’u iptal etti. Valiliğe, 17 Haziran’da yazı yazarak Yargıçlar Sendikası hakkında işlem başlatması istendi. 26 Haziran’da, Valilik nöbetçi iş mahkemesinde fesih davası açtı. Valiliğin iki sayfalık dava dilekçesinde, sendikanın 12. İdare Mahkemesi’nin kararından sonra kuruluş evraklarının 27 Şubat’ta Çalışma Bakanlığı’na gönderilerek, tüzel kişilik kazandığı belirtildi. Bu ardından ilginç şekilde, “Yargıçlar Sendikası’nın tüzel kişiliğinin yokluğu ve feshi” talep edildi.

YARGIÇLAR SENDİKASI: DAVA TEMELSİZ

Yargıçlar Sendikası Genel Sekreteri Hakim Mustafa Karadağ’a sordum. Bakın davayı nasıl değerlendirdi:
“Sendika, Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin esastan verdiği kararla tüzel kişiliğini kazandı. Bu davadan anlıyoruz ki, Bakanlık başka türlü sendikanın işlevsiz kalmasını temin edemeyince ihbarda bulunarak yasal işlem başlatılmasını istemiş. Valilikte sendikanın tüzel kişilik kazandığını ve kapatma davası açamayacağın bildiği için aynı sonucu doğuracak şekilde yokluğun tespiti-fesih davası açmış. Fesih sebebi bildirilmedi. Valilik verdiği dilekçeyle bağlıdır. Valilik iddiaları ve dayandıkları vakaları değiştiremez. Dava maddi temelden yoksundur. Tamamen yargıç-savcıların örgütlenme hakkını engellemeye dönüktür. Siyasi iktidar bilsin ki yargıç ve savcılar tüm engellemelere, zorluklara rağmen örgütlenme haklarını sonuna kadar kullanacaklardır.”
Şimdi gözler 9 Aralık’taki duruşmada. Söz sırası da mahkemede...