Zayıflık da önemli bir sorundur

Sorunun bir de “zayıflık” veya “kilo kaybı” olarak bilinen bir boyutu var ki en az kilo fazlalığı kadar önemlidir. Özellikle ilerleyici bir kilo kaybı söz konusuysa ben bu sorunun üzerinde ciddi olarak durun. Çünkü bu ya yanlış ve kötü beslendiğinize ya da ciddi bir sağlık sorununuzun bulunduğuna işaret eder.

İlerleyici kilo kaybı ya da kilo verip alamama hali bilhassa yorgunluk, halsizlik, bitkinlik, kas güçsüzlüğü, saçlarınızda incelme, dökülme, beyazlaşma, kolay kırılma, tırnaklarınızda kırılma, çatlama, kaşıklaşma, ağız kenarınızda yaralar, çatlaklar, tekrarlayan aftlar, ağız içi yaraları, diş etlerinde kanama, dilinizde yanma, kırmızılaşma, ağrı, hassasiyet, kas güçsüzlüğü, kas erimesi, ayaklarınızda ödem, tekrarlayan eklem ağrıları, eklem şişmeleri, uzun süren ishal, el ve ayaklarda uyuşma, unutkanlık gibi problemlerle birlikte ise daha da önemli demektir.

Saydığım bu problemlerin hepsinin bir arada olması da gerekmez. Biri ikisi dahi ciddi bir duruma işaret edebilir. Ayrıca yukarıdaki sorunların sayısı ne kadar fazlaysa beslenme problemi o kadar ağır demektir.

SEBEPLERİ NELER?

Şeker hastalığı, tiroid bezinin aşırı çalışması, mide ve bağırsak problemleri, özellikle besin emilimine engel olan kronik bağırsak hastalıkları, tekrarlayan ve uzun süren ishaller ve bu durumun nedeni olan metabolik iltihabi paraziter sorunlar ya da bağışıklık bozuklukları kilo kaybı veya kilo alamamanın, neticede zayıf, çelimsiz, güçsüz bir beden taşımanın başlıca sebepleridir. Pankreas bezi veya böbrek üstü bezi yetersizliği, karaciğer, kalp, böbrek yetersizliği veya herhangi bir tümör-kanser nedeniyle ortaya çıkan iştah kayıpları da kilo kaybı ve/veya ilerleyici zayıflıkla birlikte olabiliyor.
Kötü beslenme yetersiz ve yanlış beslenmenin ortak adıdır! Bu sorun yalnızca ekonomik sorunlar, sosyal çöküntü ve yoksullukla ilişkili bir durumdan kaynaklanmayabilir. Önemli bir sağlık probleminin ilk ve tek işaretinin kilo kaybı ve/veya zayıflık olabileceği aklınızda olsun.

Beslenmeyi etkileyen ilaçlara dikkat!

Belirli bir ilacı uzun süre kullanıyorsanız o ilacın beslenmenize olumsuz bir etkisi olup olmadığını öğrenin. Çünkü bazı ilaçlar beslenmeyi ciddi düzeyde etkileyebiliyor. Örneğin;

· Orlistat, kilo kaybı için kullanılan, yağ emilimini azaltan bir ilaçtır. Bazı ülkelerde reçetesiz olarak satılmaktadır. Uzun süre kullanımda iştahı azaltıyor, yağda eriyen vitaminlerde noksanlığa sebep olabiliyor.

· İdrar söktürücü tiyazid tabletleri, antihistaminik ve sakinleştirici tenotiyazinler kan şekerini yükseltebiliyor.

· Alerji tedavisinde kullanılan antihistaminikler, bazı psikoaktif ilaçlar, kortizon hapları, tiroid hormonları destekleri iştahı arttırabiliyor.

· Doğum kontrol hapları su ve tuz tutulmasına yol açabiliyor, ödem nedeni olabiliyor.�

· Uzun süre kullanılan laksetifler ve idrar söktürücüler kanda potasyum seviyesinin önemli ölçüde düşmesine uzun dönemde kalp ritmi bozuklukları ve böbrek yetmezliğine sebep olabiliyor. Kilo kaybını hızlandırabiliyor.

Vejetaryen de risk altında

Çok ciddi kısıtlamalarla uygulanan vejetaryen diyetlerde de bazı beslenme problemleri ortaya çıkabiliyor. Örneğin demir eksikliği, B12 vitamin eksikliği, kalsiyum, çinko noksanlığı uzun süre bu tür beslenmelerde sık görülüyor.

Moda diyetler riskli

Yetersiz beslenmeye yol açan nedenlerin başında moda diyetler geliyor. Bu diyetler tek yönlü beslenmeye yönelttikleri için zararlıdır. Bazılarının ciddi kalp ve böbrek yetmezliklerine, karaciğer hasarına yol açabileceği tıbbi olarak da gösterilen zararlı diyetlerin en tehlikelisi ise çok düşük kalorili beslenme planlarıdır. Günlük enerji kazanımını 400 kalorinin altına indiren, diyet kürü boyunca su, çorba, bitki çayı gibi besin değeri son derece düşük, bu tür hatalı beslenme planlarının özellikle şeker hastalığı, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunu olanlarda önemli problemler yaratabileceği biliniyor. “Açlık-oruç” diyetlerinin bağışıklık sisteminin çökmesine yol açtığı da bilimsel bir gerçek. Özetle sık tekrarlanmasalar bile moda diyetler yetersiz beslenmeye sebep oluyor.