Yoğun bakımdaki başarımızın sırrı ne
Şu kesin: COVID-19 enfeksiyonunun tedavisinde başarılıyız. Dünyaya örnek bir performans sergilediğimizi bile iddia edebilirim.
Bunun birçok belirleyici alt parametresi olsa da esas faktörün sağlık ordumuzun gösterdiği yüksek performans olduğu kesindir. Tedavi başarısındaki sırrımız sadece hafif, orta ve ağır vakaların iyileştirilmesiyle de sınırlı değil.
Yoğun bakım tedavisinde de ciddi bir başarıya imza attığımız kesindir. Yoğun bakıma ihtiyaç duyan hasta sayımızın düşüklüğü, yoğun bakımda kalma süresinin kısalığı emin olun dünyaya örnek gösterilecek düzeyde.
Peki bu başarının ardındaki alt parametreler neler? Nasıl oldu da bu kadar güçlü bir performans sergilendi? Bu ve benzeri soruların yanıtlarını alttaki kutuda özetlemeye çalışacağım ama doktorundan teknisyenine, hemşiresinden diğer hasta bakım personeline bu son derece stratejik alanda hizmet gören sağlıkçı kardeşlerimin hepsine tebriklerimi iletiyor, alınlarından öpülesi başarıları için hepiniz adına teşekkür ediyorum.
ÖNEMLİ BİLGİ
7 MADDEDE YOĞUN BAKIM BAŞARIMIZ
TECRÜBELİ bir yoğun bakım uzmanı meslektaşımın verdiği bilgiler özetle şunlar:
1. Yetenekli, organize, koordine, eğitimli, fedakâr bir yoğun bakım ordusuna sahip olmamız.
2. Teknolojik üstünlüğümüz.
3. İlaçları doğru kombinasyonlar yaparak erken dönemde ve ustaca kullanmak.
4. Entübasyon girişimlerinde aceleci davranmamak.
5. Yüksek basınçlı oksijen desteğinden akıllıca yararlanmak.
6. Hastaları yüz üstü yatırarak akciğerlerin oksijen değişimine destek olmak.
7. Antikor/plazma tedavisi ile kök hücre tedavilerinden de yararlanmak.
RİSKMETRE
COVID-19 İÇİN MESLEKİ RİSK SIRALAMASI
BENİM kişisel ‘riskmetre’ sıralamam şu şekilde:
* Birinci sırada tahmin edildiği gibi sağlık çalışanları var.
* İkinci sırada yine tahmin edileceği üzere uçuş personeli yer alıyor.
* Üçüncü sırada temizlik işçisi kardeşlerimiz bulunuyor.
* Dördüncü sırada kargo hizmeti görenler, market çalışanları ve getir götür işi yapanlar var.
* Beşinci sırayı beklendiği gibi berberler tutmuş durumda!
* Altıncı sıradaysa yine beklendiği gibi fedakâr otobüs şoförlerimiz bulunuyor.
ÖNEMLİ
PANİĞİ HABERLEŞTİRMEK Mİ PANİK HABERCİLİĞİ Mİ
İNGİLTERE’de yayımlanan Independent gazetesi yazarlarından Madeline Palacz’a göre COVID-19 pandemisiyle baş etmede medyaya da önemli görevler düşüyor.
Yazara göre, “güncel ama doğru bilgiler vermek, korku ve panik tellallığı yapmamak, ayrımcılık tohumları ekmemek, mevcut korkuları körükleyerek bir panik dalgasına yol açmamak” basına düşen en önemli görevler.
Yazar, yaşadığımız günlerin ‘sansasyonculuk zamanı’ olmadığının da altını ısrarla çiziyor ve ekliyor: “Medyanın krizdeki rolü, yaşananları dürüstçe ve şeffafça aktarmak, yetkililerce alınan kararları dikkatle incelemek ve gerektiğinde eleştirip sorumlu tutmak olmalıdır. Küresel bir kriz sürerken özgür basının oynayacağı makul yol budur.”
Bu cümlelerin altına imza atmamak mümkün mü?
TEHLİKELİ KORONA YAKLAŞIMLARINDA İLK 10
1. Burna iyotlu solüsyon sürmek.
2. Bedeni klorlu sıvılarla temizlemek.
3. Ağzı ve boğazı gümüş suyu ile çalkalamak.
4. Alkolle tüm bedeni yıkamak.
5. Vücudu dezenfektanlarla ovmak, silmek, temizlemek.
6. Çamaşır suyuyla gargara yapmak.
7. Ağzı alkolle çalkalamak.
8. Çok sıcak suyla duş yapıp virüsleri yok etmeye çalışmak.
9. Sirkeli suyla gargara yapmak.
10. Ağıza-burna sıcak hava püskürtmek.
BİR ÖNERİ
‘KORONAVİRÜSE KARŞI ETKİLİ İLAÇ BULUNDU’ HABERLERİNİN ARKASI İYİ ARAŞTIRILSIN
Evvelsi gün ortaya atılan ‘dornaz alfa’ tedavisi haberini okur okumaz sabah erken saatlerde eczacı bir dostumu aradım. Sorduğum soruya aldığım yanıt şuydu:
Eczacı hanım, ‘Daha eczaneyi açalı yarım saat geçti ama en az yüz kişi ‘Fiyatı mühim değil, bu ilacı istiyorum’ diye kapıma dayandı” deyince emin olun pek şaşırmadım.
Tıpkı yukarıda yazdığım basur ilacı gibi bu ilaca da ciddi bir talep patlamasının olacağını tahmin etmek zor değil. Neyse ki Sağlık Bakanlığı sürece el koymuş, bu ‘dornaz alfa’ içeren ve ancak çok özel durumlarda kullanılabilen ilacın satışına sınırlamalar koymuştu.
Sağlık Bakanlığı tarafından koronavirüse etkili ilaç önerilerinin daha detaylı bir araştırma kapsamına alınmasında fayda olacağı kanaatindeyim.
OKUR SORULARI
AŞILARDAN HABER VAR MI
Daha önce de yazdım. Bugünlerde duyacağımız cümlelerin en müjdelisi ‘Aşı bulundu!’ haberidir. Bu, emin olun ‘İlaç bulundu’ haberinden daha önemlidir. Çünkü aşı bizi hastalanmaktan koruyacak. İlaçlar ise hastalığın tedavisinde işe yarayacak.
İyi haberim şu: Oxford Üniversitesi bize verdiği sözde duruyor, “Böyle giderse aşıyı 6 ay içinde yetiştirebileceğiz” demeye devam ediyor. Bu üniversitenin aşı araştırma merkezinden gelen yeni habere bakılırsa ‘aşıda insan deneylerine geçen’ biri Çin, iki Amerika kökenli üç merkeze birkaç gün içinde Oxford Üniversitesi de dahil olacak.
EL KURUTMAYLA VİRÜS YAYILIR MI
EL kurutma makinesiyle ilgili net bilgi yok ama bizim tavsiyemiz aynı: Ellerinizi bol suyla en az yirmi saniye ovarak ve özenle yıkayınız. Ya da alkol bazlı bir dezenfektanla aynı işlemi uygulayınız.
MORÖTESİ IŞIN ÖLDÜRÜR MÜ
MORÖTESİ lambalarla elleri ya da bedeni dezenfekte fikri doğru bir yaklaşım değil, zira bu ışınlar deride ciddi bir tahriş ve tahribata yol açabilirler.
