Yaşlanmak bir hastalık mı

Geçen haftada yazdım, Dr. Sinclair “Resveratrol – Sirtüin” ilişkisinin önemini ilk kez tespit eden mühim bir biliminsanıdır. Üzümde (kabuk ve çekirdekte) ve daha pek çok besinde bulunan Resveratrol isimli doğal mucizenin Sirtüin genlerini etkileyerek ömrümüzün süre ve kalitesini değiştirebileceği iddiasındadır. Bu iddiasına son yıllarda “NAD/NMN” ikilisini ve “AMPK” enzimini de dahil etmiştir. İsterseniz gelin sözü daha fazla uzatmadan konuya hemen girelim. Bu arada da kişisel kanaatimizi şimdiden belirtelim: Bize göre yaşlanmak bir hastalık değildir. Ama insan yaşamının bu değerli bölümünü hastalıklardan uzak, daha sağlıklı, daha formda ve zinde, daha mutlu ve huzurlu geçirebilmek de bir ölçüde bizim elimizdedir.

SORU 1
YAŞLILIĞIN SIRRI SİRTÜİNLERDE Mİ GİZLİ

SİRTÜİNLER yaşlanmayı kontrol ettiği düşünülen genlerdendir. Düzgün çalışabilmeleri için doğal üretimimiz NAD’ye ve NMN’ye ihtiyaçları vardır. Ne var ki biz yaşlandıkça NAD seviyelerimiz düşer. Mesela 50’li yaşları geçtiğimizde NAD seviyelerimiz 20’li yaşların yarısına iner. NAD ve NMN’ye (Nikotin Adenin Dinükletid ve Nikotin Mono Nükleotid) gelince... Bunlar bedenimizin ürettiği doğal maddelerdir. Sirtüin genleriyle işbirliği halinde çalışırlar. Sirtüinlere gelince... Sirtüinler bizi (DNA’mızı ve epigenetik yapılanmamızı) koruyan, formda, genç, fit ve sağlıklı tutan genlerdir. Onları aktive eden her şey bize iyi gelir. Zira onlar DNA’yı onararak hücreyi koruyup bir “enerji küpü” halinde tutarak işlevlerini sürdürmede anahtar görevler üstlenmektedir. Ne var ki bu işi yaparken çok sayıda “yol arkadaşı”, daha doğrusu “yardımcı elemana” ihtiyaç duyarlar. Ayrıca yaşam tarzı seçimlerinizden de ciddi ölçüde etkilenirler.

SORU 2
SİRTÜİNLERİN DAHA İYİ ÇALIŞMASI İÇİN NELER LAZIM

EĞER yaşlılığınızı daha az hastalanarak geçirmek istiyorsanız sirtüinlerin yol arkadaşlarını iyi bilmek ve onları her daim devrede tutmak zorundasınız. Zira sirtüinlerin görevlerini hakkıyla yapabilmeleri için şu dörtlüye mutlak ihtiyaçları var.

BİR: Harika bir UYKU onlar için vazgeçilmezdir.

İKİ: Mutlak bir HUZUR hali sirtüin sağlığı için öncelikli görevdir.

ÜÇ: Zaman zaman hudutları kısa süreli de olsa zorlayan yoğun EGZERSİZLERDEN asla vazgeçilmemelidir.

DÖRT: Sirtüin dostu BESİNLER daha sık yenilip içilmelidir.

SORU 3
PEKİ, NAD VE NMN’NİN GÖREVLERİ NE

NAD ve NMN, sirtüin genlerinin etkilerini kontrol eden moleküllerdir. Özellikle Resveratrol isimli doğal besin unsuruyla iç içe çalışırlar. Dr. Sinclair’e göre, “Resveratrol’ü sirtüin genlerinin GAZ PEDALI, NAD/NMN’yi ise YAKIT olarak düşünebiliriz. Sirtüinlerin gaz pedalına Resveratrol basıyor. Ama sistemin doğru ve verimli çalışabilmesi için NAD ve NMN’ye ihtiyaç duyuluyor.” AMPK’ya gelince...

SORU 4
AMPK GİZLİ PATRON MU

AMPK enzimi metabolik yolları koordine ederek hücrelerin enerji gereksinimini düzenleyen stratejik bir proteindir. Yaşamsal metabolik fonksiyonların ve fizyolojik süreçlerin çoğunu AMPK düzenler. Verimli çalıştığında obeziteden diyabete, kanserden iltihaplanmaya pek çok kronik hastalığı engeller. Bu nedenle AMPK’nın verimli ve düzenli üretimi sağlığımız için vazgeçilmez bir ayrıntıdır. Kısacası AMPK (Adenozin Mono Fosfat ile aktive olan Protein Kinaz) isimli enzim metabolik süreçlerin çoğunda “GİZLİ PATRON” gibidir. AMPK’nın aktive olması demek hücresel enerji üretiminin ana merkezi olan MİTOKONDRİ’lerin şalterinin de indirilmesi demektir. Mitokondriler, AMPK aktive olunca adeta “gaz pedalına basılmış birer yarış otomobili”ne dönüşüverirler. İnanılmaz bir hızla enerji üretmeye, yağ ve şeker yakmaya, otofaji süreçlerini aktive ederek hücrelerimizi gençleştirmeye ve kronik iltihapla savaşmaya başlarlar.

SORU 5
AMPK’YI NASIL AKTİVE EDECEĞİZ

YUKARIDA da belirttim, AMPK, NAD, NMN ve sirtüin genleri hücresel gençliğin vazgeçilmezleridir. AMPK da diğerleri gibi iyi bir uykudan, düzenli ve bazen zorlayıcı ve dozu giderek yükseltilen egzersizlerden, huzuru bol, endişesi, korkusu, kaygısı, stresi az bir hayattan hoşlanır. Ama tabii ki burada da “AKILCI BESLENME”nin anında işin içine girmesi gerekir. Peki, o besinler nelerdir? AMPK’yı aktive eden yiyecek ve içecekler hangileridir? İçlerindeki mucize molekülleri biliyor muyuz? Yanıtlar için 6 numaralı kutuya geçelim.

SORU 6
‘AMPK DOSTU BESİNLER’ LİSTESİNDE NELER VAR

Yeşil çaydaki KATEŞİNLER.

Zerdeçaldaki KURKUMİNLER.

Soğan ve elmadaki KUVARSETİN.

Tarçındaki SİNNAMALDEHİD.

Sirke ve propolisteki KAFEİK ASİD.

Üzümdeki RESVERATROL.

Kakaodaki PROANTOSİYANİDİNLER.

Greyfurttaki NOOTKATON.

Kahvedeki KLOROJENİK ASİD.

NOT: Yukarıdaki listeye D3 ve K2 vitaminlerini de eklememiz gerekiyor.

KESİP SAKLAYIN
AMPK’YI NASIL ÇOĞALTABİLİRİZ

İki öğün beslenerek.

Akşam yemeklerini daha erken yiyerek.

Daha az gıda tüketerek.

Ara sıra “günde tek öğün”ü deneyerek.

İyi uyuyarak.

Stresi azaltıp huzura odaklanarak.

Sık sık egzersiz yüklemeleri yaparak.

Bedene “soğuk/sıcak şoklamaları” uygulayarak.