Yaşasın unutkanlık

SAĞLIĞIMIZA ne kadar dikkat edersek edelim hastalanmayacağımızın garantisi yok. Hiç beklemediğimiz bir zamanda “Pat!” diye hastalanabiliriz. Bazen bir baş ağrısı, göğüs sancısı, burun kanaması, bazen de baş dönmesi, göz kararması ya da çarpıntıdır “bir şeylerin yolunda gitmediğinin” ilk işareti. Biz ne kadar dikkatli olursak olalım yaşlandıkça ortaya çıkan bazı problemler hep vardır. Yaşlanınca gücümüz, kuvvetimiz azalıyor. Kemiklerimiz, kaslarımız zayıflıyor. Eklemlerimiz bizi taşımada zorlanmaya başlıyor. Gözlerimiz eskisi kadar
keskin görmüyor. Ne böbreklerimiz eskisi gibi süzüyor, ne kalbimiz eskisi gibi güçlü çarpıyor, ne de akciğerlerimiz “körük gibi” çalışıyor.

BEYİN DE YAŞLANIR

Beynimiz de doğal yaşlanmadan nasibini alan organlardan biri. Ne kadar dikkat edersek edelim yaşımız ilerledikçe az ya da çok ama mutlaka bir parça unutkan olmamız normal. Yaşa bağlı unutkanlık bazen rahatsız edici olsa da genelde o kadar kaygılanacak bir durum değil. Hatta bu durumun aslında birazcık gerekli de olduğunu söyleyebiliriz.



BEYNİMİZ ÇÖPLÜK OLURDU



Eğer öyle olmasaydı bir hafta önce yediğimiz öğle yemeğinin mönüsünü, iki hafta önce okuduğumuz köşe yazısının tamamını, dört gün önce yaptığımız alışveriş listesini ve ödediğimiz parayı, bize yapılan yanlışları, atılan kazıkları sürekli hatırlar, bir bilgi çöplüğü haline gelen beynimizi müthiş bir karmaşa içine sürüklemiş olurduk.

UNUTMAK BİR KABİLİYET

Unutmak, unutulan şeyler “önemini yitirmiş ya da unutulmasında fayda olan bilgiler” ise eğer yararlı bile sayılabilecek bir şeydir. Böyle olmasa unutma yeteneğimiz beynimize doğuştan verilmiş bir kabiliyet haline getirilmeseydi, bellek kapasitemiz bir süre sonra dolar, içindeki bilgiler karmakarışık hale gelir, neticede “bellek sistemi” doğru düzgün çalışamazdı. Diğer taraftan acılar içinde yüzer dururduk. Kederlerimiz uzar giderdi. Öfkelerimiz bizi sürekli dürtüp duran şeyler haline gelirdi.

Belleğinize iyi bakın vitaminle besleyin

HANGİ bilgilerin saklanıp saklanmayacağı konusuna biz de bir miktar karışırız ama bu işi çoğu zaman beynimiz kendisi yapar. O bilginin önemli olduğunu düşündüyse saklar, önemsiz bulursa siler. Beynimiz de beklenmedik yanlışlar yapabilir, bizim için çok önemli olabilecek bilgileri de unutuverir. O zaman kafamız karışmaya başlar.



YOKSA BUNUYOR MUYUM



“Acaba erken mi bunayacağım” gibi sorular aklımızı kurcalamaya başlar. Korktuğumuz şey aslında ciddi bir bellek kaybı olmaktan öte depresyon, stres, korku, endişe, aşırı çalışma, tükenme durumu gibi zihinsel bir problem, tiroid yetmezliği, B12 eksikliği, D vitamini, omega-3 noksanlığı gibi bedensel ya da beslenme ile ilgili bir sorun, yuttuğunuz bir ilaç ya da doğal yaşlanmanın beklenen ve sıradan basit bir “unutma” durumudur. İşte bu nedenle belleğinize iyi bakın. Bellek probleminde paniğe de kapılmayın.

BELLEĞİNİZ NE KADAR GÜÇLÜ?

AŞAĞIDAKİ anketi Dr. Cristopher Martyn ve arkadaşlarının yazdığı ‘Unutkanlık ve Bunama’ (Morpa Yayınları)) isimli kitaptan aldım. Sizin de işinize yarayabileceğini düşündüm... Anketi bitirdikten sonra birlikte yaşadığınız birinden ya da bir arkadaşınızdan bu anketi sizin anımsama yeteneğiniz açısından değerlendirmesini isteyin. Kendi kendinize verdiğiniz puanla arkadaşınızın ya da yakınınızın size verdiği puanları karşılaştırmanız belleğinizin performansına ilişkin daha gerçekçi bir bakış açısı sunacaktır.
Her soruda size en uygun olan yanıtı bir daire içine alınız. Bütün soruları yanıtladıktan sonra puanlarınızı toplayınız.

1 Hiçbir zaman ya da çok ender (yılda birkaç kez ya da daha az)
2 Bazen (ayda birkaç kez)
3 Sıkça (haftada birkaç kez)
4 Çok sık (her gün)

PUANINIZ NE ANLAMA GELİYOR?

Toplam puan / Yorum


14-19 Belleğiniz gerçekten çok iyi. Kaygılanmanıza hiç gerek yok.
20-29 Bellek performansınız ortalama düzeyde, ancak bir sonraki bölümde bulacağınız bellek desteğine ilişkin bazı pratik öneriler işinize yarayabilir.
30-39 Bu puan belleğinizin ortalamanın altında olduğunu gösteriyor. Bu sadece belleğinizi önemli ölçüde zorlayan çok hareketli bir yaşam sürdürdüğünüz anlamına gelebilir. Bir sonraki bölümde yer alan güvenilmez bir bellekle başa çıkmaya ilişkin bazı pratik öneriler işinize yarayacaktır.
40-56 Bu puan belleğinizin çok zayıf olduğunu düşündürüyor. Sıkça görülen bellek sorunları olasılıkla günlük yaşamınızı ciddi ölçüde etkilemektedir. Bunun birçok nedeni olabilir, fakat en iyisi bu bellek güçlüklerini doktorunuzla görüşmenizdir.

DİPNOT: Profesör Alan Baddaley’e bellek yanılmalarına ilişkin anketinin bir uyarlamasını kullanmamıza izin verdiği için teşekkür ederiz.