Uykunuz yetiyor mu

Beyniniz ve bedeninize uykunun sağlayacağı “iyileşme, yenilenme, temizlenme ve dinlenme fırsatları”nı tanımadığınızda sadece beklenenden daha kısa bir ömür sürseniz neyse. Yaşadığınız o “kısa ömrün kalitesi de düşük oluyor”. Çünkü yetersiz uyku belleğinizi bozuyor, tansiyonunuzu yükseltiyor, kan şekerinizi zıplatıyor, koroner damar hastalığına, kalp krizlerine/yetmezliklerine, beyin damar hastalığına/felçlere de zemin hazırlıyor. “Uykusundan çalan insanların” bağışıklıklarının daha zayıf, kansere yakalanma ihtimallerinin daha yüksek, psikolojik sorunlara -depresyon, kaygı bozukluğu...- daha eğilimli oldukları, motorlu bir aracın direksiyonuna geçtiklerinde ölümcül kazalar yapabildikleri, işlerinde ve okullarında daha başarısız kaldıkları, iş kazalarını sıklaştırdıkları da net ve açık olarak biliniyor. Kısacası yeterli bir uyku iyi hayatın vazgeçilmez önceliklerinden biri olarak gösteriliyor. Peki, ya siz? Siz yeterince uyuyor musunuz? Bu önemli sorunun yanıtını merak ediyorsanız buyurunuz...

BİR TEST

UYKU İMTİHANI

UYKU uzmanları yeterli uyku süresinin yaşa ve kişiye göre değişebileceğini belirtiyor. O uzmanlar 6 saatten az, 9 saatten fazla uykuyu pek sağlıklı bulmuyor. Peki, biz yeterince uyuyup uyuyamadığımızı nasıl anlayabileceğiz? Uykumuzun bize yetip yetmediğini gösterecek basit bir test var mı? Evet, öyle bir test var! Uyku uzmanı Dr. Matthew Walker, “Yeterince uyuyor muyum?” sorusuna merak arayanların şu cümlelere yanıt aramalarını tavsiye ediyor...

VARAN 1: Sabahları uyandıktan sonra saat 10-11 civarında tekrar uyuyabilir misiniz? Dr. Walker’a göre, bu soruya vereceğiniz cevap “Evet” ise sizin yeterli nitelik ve nicelikte uyumuyor olmanız büyük bir olasılıktır.

VARAN 2: Öğleden önceki saatlerde herhangi bir şekilde kafein almadan -kahve, çay içmeden- optimal bir şekilde etkin kalabiliyor musunuz? Dr. Walker bu soruyu “Hayır” sözcüğüyle yanıtlayanların gizli uykusuzluk çektiklerini ve sorunlarını çözmek için reçetesiz -ya da reçeteli- uyku ilacı kullanmış olabileceklerini düşünüyor.

VARAN 3: Sabah uyanmak için saatinizi kurmamış olsaydınız, o saatten sonra da uyumaya devam eder miydiniz? Cevabınız “Evet” ise sizin muhtemelen kendinize izin verdiğinizden daha fazla uykuya ihtiyacınız var.

VARAN 4: Gün içinde kendinizi bilgisayarda -ya da okuduğunuz bir kitapta, bilgi notunda, köşe yazısında, makalede...- aynı cümleyi tekrar tekrar okurken buluyor musunuz? Eğer bu soruya da yanıtınız “Evet” ise lütfen dikkatli olun. Zira bu “Evet” yanıtı da genelde yorgun ve yeterince uykusunu alamamış bir beyne işaret ediyor olabilir.

VARAN 5: Araba kullanırken son birkaç trafik ışığının rengini unuttuğunuz oluyor mu? Dr. Walker’a göre, bu durum sıklıkla basit bir dalgınlıktan kaynaklansa da aynı sorunun nedenleri arasında yetersiz bir uyku süresinin de yer alabileceğini bilmenizde fayda var.

NOT: ‘Dr. Matthew Walker / NİÇİN UYURUZ?’ kitabından alınmıştır.

Matthew Walker

KÖTÜ HABER 

UYKUYA DALMA SÜRESİ DE ÖNEMLİ BİR AYRINTI

Üst üste gelen sosyal ve doğal travmalar zaten zar zor dengelemeye ve yürütmeye çalıştığımız uyku kalitemizi iyice bozdu. Çoğumuz özellikle belirsizlik ve endişe duygularının oluşturduğu kaygı sorunu nedeniyle sadece daha az, daha bölük pörçük, daha mutsuz ve verimsiz uyumuyor, “UYKUYA DALMA SORUNU” da yaşıyoruz. Kötü haber şu: American Journal of Preventive Medicine dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, -maalesef- “ilk 30 dakikada uykuya dalamayanların” ve uyku ilacı kullananların “bunama riski” beklenenden daha yüksek olabilir.

Araştırmayı yürüten önleyici tıp uzmanı Dr. Roger Wong ve arkadaşları bu çalışmada, yaşı 65’i geçen kişilerden 2011 ile 2020 arasında toplanan uyku verilerini analiz etmiş, uykuya geçmede yarım saatten daha fazla bir süre çaba harcayanlarda bilişsel bozukluklara daha sık rastlandığını belirlemişler. Araştırmada ulaşılan ve üzerinde durulması gereken ENTERESAN BİR BULGU daha var: Gece uykusundan uyanıp tekrar uyumakta zorlananlarda bu riske rastlanmamış, tam tersine bunama riskinin düştüğü belirlenmiş! Uyku uzmanları şimdi “Gece uyanıp tekrar uyumakta zorlanmak bunama riskini nasıl azaltabilir?” sorusuna yanıt arıyorlar.