Sık sık bayılıyor musunuz

Genellikle birkaç saniye, en fazla birkaç dakika süren bilinç kaybını yaşayanların sayısı oldukça fazladır. Bilinç kaybı öncesinde "baş dönmesi" veya "neredeyse kendinden geçme" şeklinde tanımlanan bir ön dönem de bulunabilir. Senkopun nedeni genellikle tehlikeli bir hastalık değildir ama senkop, kalbin ciddi ritm bozukluklarında, beyin ve sinir sisteminin önemli hastalıklarında ilk ve tek belirti olabilir.

Senkop nedenleri

Kalp kaynaklı senkoplar kalp ritminin hızlanması veya yavaşlaması nedeniyle olabileceği gibi kalpteki elektrik sistemine bağlı iletim arızalarından, kalbi çalıştıran merkez üs olarak tanımlanan sinüs düğümü hastalıklarından, kalp-kapak darlıkları, kalp kası sorunlarından, kalp zarı içinde aşırı sıvı toplanması veya pıhtı problemlerinden kaynaklanabilir. Ne iyi ki geçici şuur kayıplarının çoğu ciddi hastalıklardan çok "vazovagal senkop" diye tanımlanan ve kan basıncı ayarında geçici bir bozukluk sonucu oluşan iyi huylu nedenlere bağlıdır. Eğer senkop nedeni bu tür bir sorunsa araştırmalar daha çok sinir sistemi, şeker hastalığı, amiloidoz gibi metabolik sorunlara kaydırılır. Senkop bazen ilaçlarla sıklaşabilir. Beta Blokerler, kalsiyum kanal baskılayıcılar, dijital içeren ilaçlar senkop oluşumunu tetikleyebilir. Bizim düşüncemiz senkop belirtisine ciddi yaklaşılması ve etkinin ne olduğunun ciddiyetle araştırılmasıdır.
Nasıl teşhis edilir

Dikkatli bir hasta sorgulaması ve fizik muayene, doğru teşhisin en az yarısıdır. Senkopun oluştuğu çevresel şartlar beraberindeki diğer sorunlar, ruhsal problemlerle ilişkisi, kullanılan ilaçlara bağlı olup olmadığı, belirli beden pozisyonları ile bağlantıları bu süreçte ortaya çıkar. Gerekirse tetkikler planlanmalıdır. EKG, göğüs filmi, ekokardiyografi ve 24 saatlik kalp ritmi izlemi (holter minotorazisyon) yapılması gereken başlıca incelemelerdir.

Senkop deyip geçmemeli, bu belirtiyi önemsemelisiniz. Senkopun bazen akut bir kalp krizinin ilk belirtisi, bazen bir beyin tümörünün, bir pıhtı kopmasının ilk işareti olabileceği düşünülürse sorunun neden önemsenmesi gerektiği daha kolay anlaşılır.

BESLENME OKULU

Kilo verdirici haplar tehlikeli

Birçok kez yazdık, sık sık uyardık. Son uyarı Amerika’dan geldi. Federal Ticaret Komisyonu, piyasada satılan kilo verdirici, yağ eritici özellikleri olduğu iddia edilen çok sayıda ilaç için üreticilere rekor düzeyde cezalar kesti. Yiyip içtiklerini azaltmadan zayıflamayı hayal edenler muhtemelen bu habere çok üzülecekler. Özellikle yağ erittiğini, detoks yaptığını ve hızlı zayıflattığı ileri sürülen ürünlerin faydalı olmak bir yana çoğu kez zararlı olmaları da mümkün. Yapılan çalışmalar bu ürünlerin herhangi bir tıbbi yararının olmadığını kesinlikle ortaya koymuştur. Amerika’da üreticilere verilen cezanın nedeni tüketiciyi aldatıcı reklam ve ibarelerdir. Doktorunuza danışmadan zayıflatıcı ürün kullanmayın.

Diyetisyen Tuğçe Altan

Mamografi ne zaman ve ne sıklıkta yapılmalı

Kadınlarda en sık görülen kanser cinsi meme kanseridir. Meme kanserli kadınların yüzde 80’inin kendi memesindeki değişikliği fark etmesi sonucu doktora gittikleri göz önüne alındığında, kendi kendine yapılan meme muayenesinin ne kadar önemli olduğu açıktır. Günümüzde kontrol amaçlı mamografinin başlama yaşı 40’tır. Ailelerinde kuvvetli meme kanseri hikayesi olanlar veya memesinde takibi gerektiren bir durum olanlar doktorun önerisiyle daha sık veya daha erken bir yaşta mamografi yaptırabilirler. Mamografinin meme ultrasonu ile birlikte yapılması, teşhisin kaçınılmaz gereğidir. Meme dokusundan kaynaklanan özelliklere bağlı olarak radyolojik incelemenin kesinliği yüzde 90’larda kalmakta, bazen daha da düşük oranlarda sağlıklı sonuç alınabilmektedir. Buna göre, erken teşhisin hayat kurtardığı gerçeğiyle meme incelemelerinin zamanını geçirmemek gerekir.

DR. ERHAN CANKAT

BİR SORU-BİR CEVAP

Yorgunluk, depresyon ve tiroit

Tiroit hormonları metabolizmanızın orkestra şefleri gibidir. Düzenli ve yeterli miktarda tiroit hormonunuz yoksa metabolizmanız yavaşlar. Metabolizma yavaşlamasının ilk sonucu yorgunluk hissi, enerji kaybı ve bitkinliktir. Eğer yorgunluktan yakınıyorsanız bu sorunun tiroit bezi tembelliği ile ilişkili olabileceğini hatırlayın. Yorgunlukla birlikte kilo alma, şişme, soluk ve mumsu cilt değişiklikleri, uyku sorunları yaşıyorsanız bir uzmana başvurmalı veya TSH seviyenizi kontrol ettirmelisiniz. Yavaş ilerleyen sinsi ve sessiz bir hastalık olan tiroit bezi tembelliğinin -hipotiroidi- bazen depresyon ile de karıştırılabileceğini biliyoruz. Hipotiroidinin bazen üzüntü hissi, iştah kaybı, düşünme ve odaklanmada-karar almada güçlük, ruhsal gerginlik hali, olumsuz ve kötü düşüncelerde aşırılık, değersizlik, ümitsizlik, yalnızlık duygusu, huzursuzluk ve sinirlilik belirtileri nedeniyle depresyon ile karıştırılabildiğini de belirtelim. Eğer ilerleyici bir yorgunluk ve depresyon sorununuz olduğunu düşünüyorsanız, özellikle tedaviye cevap vermeyen bir depresyon hastası iseniz doktorunuzla tiroit bezinizin iyi çalışıp çalışmadığını araştırmakta yarar var.

Daha çok balık tüketin

Omega-3 yağı damar sağlığınızın başlıca teminatıdır. Kanı sulandırır ve elastikiyetini arttırır. Haftada 2-4 kez balık tüketenlerde kalp-damar hastalıklarına yakalanma ihtimali azalmaktadır. Balık ayrıca kaliteli bir protein, D vitamini, fosfor ve kalsiyum kaynağıdır.

Makarna yemeyi çok seviyorum. Ekmek yerine makarna yenebileceğini biliyorum ama üzerine sos yapmak istediğimde neler bana uygun?

Ekmek yerine makarna

Günlük ekmek tüketiminizi azaltarak eşdeğer ölçüde makarna ile yer değişikliği yapabilirisiniz. Hatta kepekli makarnayı tercih ederseniz glisemik indeksi düşürmüş olacaksız. Hadi gelin bir de bunun içine öyle şeyler ekleyelim ki o glisemik indeksi yüksek olan, şişmanlatacak diye korktuğumuz makarna biraz daha masum ve yararlı hale gelsin. Sebzeli sos: Közlenmiş patlıcan, haşlanmış fasulye, pişmiş havuç, biraz da brokoli, nane, karabiber. Yoğurtlu sos: İki yemek kaşığı haşlanmış mercimek, 2-3 yemek kaşığı az yağlı yoğurt, 1 diş sarımsak, nane, kırmızı pul biber. Peynirli sos: Bir kibrit kutusu az yağlı beyaz peynir ve kekik, kırmızı biber. Salçalı sos: Salça, bir tatlı kaşığı zeytinyağı, rendelenmiş domates, yeşil biber, sarmısak. (Günlük et hakkınızdan azaltarak sosa kıyma ilave edebilirsiniz)

Diyetisyen

Güneş Ayır

DİYET GÜNLÜĞÜ

BİR SORU

Kısa süre içinde yaklaşık 5-6 kilo vermem gerekiyor. Hızlı ve kolay kilo vermemi sağlayacak bir diyet önerir misiniz?

Hızlı giden hızlı gelir

Öncellikle herhangi bir diyete başlamadan önce bilinmesi gereken en önemli kriterler yaşınız, cinsiyetiniz, ağırlığınız ve boyunuzdur. Elde edilecek bu bilgilerle hesaplanacak bazal metabolizma hızınız günlük almanız gereken kalori miktarının belirleyicisi olacaktır. Bu nedenle rast gele bir kalori alarak yapacağınız uygulamalar zayıflatmaktan çok şişmanlatabilir. Bunun yanı sıra çok kısıtlı bir kalori alımının (günde 800 kaloriden az) kısa vadede birçok yan etkileri olabileceği gibi uzun vadede kilo vermenizi daha da zorlaştıracağını unutmayın. Önce su ve kas ağırlıkları kaybedilir. Bir haftada verdiğiniz kiloyu bir günde almak bu olsa gerek. Metabolizma yavaşlar. Diyetle beraber egzersiz yapmak fikri gittikçe zor gelecektir. Değişken ruh hali daha çok yemek yemenizi tetikleyebilir. Kısıtlı kalori alımı kabızlık şikayetlerini de beraberinde getirir.

Diyetisyen Nilüfer Bayram