Kuş gribinden korkmayın

Durum sanıldığı ya da anlatıldığı kadar acil ve tehlikeli mi? Hemen belirtelim: Önlem almakta, bilgilenmekte ve korunmakta yarar var ama fazla da korkmadan, sorunu gereğinden çok abartmadan. Her şey gibi iyice sulandırıp, bulandırmadan.

TÜM dünyada kanatlı hayvanlar arasında bir kuş gribi salgını beklentisinin olduğu, salgının göçmen kuşlarla ülkeden ülkeye kolayca yayıldığı doğru. Bir göçmen kuş konaklama merkezi olarak Türkiye’nin tavukları, ördekleri, hindileri ya da yabani kuşları ile tehdit altında olduğu ise kuşkusuz. Manyas kuş cennetinde konaklayan ilk göçmen kuşlarla korktuğumuz şey başımıza geldi. Daha pekçok orta ve güney Avrupa, Afrika ülkesinin ve Amerika’nın da başına gelecek. Ne bizim ne de başka ülkelerin enfeksiyonu göçmen kuşlarla kanatlı hayvanlar arasında yayılmasını, belirli bir alanda sınırlı tutmaktan başka yapabilecek pek bir şeyimiz yok! Alınabilecek en etkili önlem halkı mümkün olduğu kadar iyi bilgilendirmek, ortaya çıkabilecek krizi iyi yönetmektir.

BULAŞMA YOLU NEDİR?

Kuş gribinin kanatlı hayvanlardan da insanlara geçebileceği anlaşılıyor ama geçiş yolu henüz tam net değil. Kanatlı hayvanlardan insanlara geçişin bu hayvanların iyi pişmemiş etlerinin yenmesi, hasta hayvanlara dokunulması veya bunların dışkılarının tozlarının solunması ile oluşması mümkün. Kanatlı hayvanların iyice pişirilmesi halinde bulaşma tehlikesi neredeyse tamamen ortadan kalkıyor. Bu nedenle de tavuk ve diğer kanatlı hayvanların tüketilmesinde hiçbir sakınca yok. Yüksek ısıda ve iyice pişirilmeleri yetiyor. Av hayvanlarının tüketilmemesi, sağlıklı koşullarda üretildiğinden emin olmadığınız kanatlı hayvan etlerinin yenmemesi ve pişirmek amacıyla canlı kanatlı hayvanların eve getirilmemesi öneriliyor. Virüsün kuşlardan veya kanatlı hayvanlardan insanlara solunum yoluyla da geçebileceği varsayılıyor.

BELİRTİLERİ NELER?

Virüsün, bulaştığı her insanda hastalık oluşturması şart değil. Hastalığın belirtileri daha çok ağır bir gribi ve zaatüreyi andırıyor. Bu gripte solunum yolu belirtileri ön plandadır. Çoğu olguda ağır bir solunum yetmezliği ve morarma ortaya çıkıyor. Bu nedenle ‘mavi hastalık’ diye de tanımlanıyor. Belirtileri:

Ağır ve ilerleyici bir yorgunluk dayanılması güç bir halsizlik ve bitkinlik hep var.

Göğüs ağrısı, öksürük en önemli yakınmalar.

Ateş ve titreme değişmez belirtiler.

Nefes darlığı, hırıltılı solunum, giderek ağırlaşan solunum darlığı ve morarma.

Kas ve eklemlerde ağrı, halsizlik, yorgunluk hastalığın başlıca tanımlayıcılarıdır.

Kümes hayvanlarında ve ördeklerde son derece hızlı yayılan, ağır ve öldürücü olan hastalık etkeni virüsün yapısı son derece değişken. Bu değişken yapı insanlarda da kolayca hastalık yapıcı bir virüs haline gelmesini kolaylaştırırken koruyucu aşının üretimini zorlaştırıyor. Anti-viral etkili bazı ilaçların hastalığın belirtilerini hafifletebileceği söyleniyorsa da kuş gribini tedavi edecek bir ilaca henüz sahip değiliz. Anti-viral bir ilaç olan oseltamivir’in hastalığın belirtilerini hafifletebileceğine ilişkin gözlemler var.

İnsandan insana geçişin henüz kanıtlanamadığı, kuş gribinde hastalığın damlacık enfeksiyonu şeklinde öksürük, aksırıkla ve solunan havaya yayılan mikroplarla bulaşmasına karşı önlem alınmasında yine de fayda var.

Acilen alınması gereken önlemler

Genelde grip sorununa karşı alınabilecek olan önlemleri siz şimdiden uygulamaya koymaya bakın. Bu önlemlerin en azından her kış karşılaştığınız sıradan gribe karşı sizi ve bağışıklık sisteminizi korumasını sağlayın.

Meyve ve sebze tüketiminizi arttırın. Ek C vitamini desteği alabilirisiniz.

Çinko, beta-glukan ve histidin destekleri yararlı olabilir.

Dengeli beslenin. Bol sıvı tüketin.

Soğuğa karşı önlem almaya, terleyip üşütmemeye özen gösterin.

80 yaş üzerinde, kalp, solunum, böbrek yetmezliği problemi olan, şeker hastalığı nedeniyle tedavi gören biri iseniz grip aşısı olun.

Öpüşmeyin. Gereğinden çok yakın temas içinde olmayın. Kalabalık ortamlardan, iyi havalandırılmamış yerlerden uzaklaşın.

El, ağız ve burun temzliğine azami dikkati gösterin. Elinizi çok sık yıkayın.