"Kanserin aşısı olur mu?" demeyin, olur! Daha doğrusu iki yıl kadar önce oldu. İlaç üreticileri hastalıklara karşı mücadelede başarılarına bir yenisini daha eklediler.
Rahim ağzı kanserinden koruyan güvenli bir aşı geliştirdiler. Aşı birkaç yıldır birçok ülkede kullanılıyor. Bu yıl bizde de kullanılmaya başlanıldı. Son günlerde kız çocuk annelerinin bu aşıya ilişkin soruları sıklaştığından (kadın hastalıkları uzmanlarının da fikirlerini alarak) zaman zaman size yararlı olabilecek bazı bilgileri aktarmanın faydalı olabileceğini düşündük. Kadın hastalıkları uzmanına göre bu aşının kız çocuklarınızı sadece rahim ağzı kanserinden değil, genital siğillerden de koruyabileceğini bilmenizde yarar var.
Rahim ağzı kanserine karşı aşı geliştirilmesi çok önemli. Rahim ağzı kanseri kadın yaşamını tehdit eden kanserler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Bu hastalığa karşı koruyucu bir aşının geliştirilmesi Hepatit A ve B virüslerine aşı geliştirilmesi kadar önemli bir başarı.
BİR VİRÜS AŞISI
Rahim ağzı kanserinin nedeni HPV (Human Papilloma Virus) adlı bir virüstür. Virüs enfeksiyonları ile ilişkili olabilen tek kanser rahim ağzı kanseri de değildir. Bazı lenfoma ve böbrek tümörlerinin de virüs enfeksiyonlarıyla ilişkili olduğu biliniyor ama bunlar -ne iyi ki- rahim ağzı kanserleri kadar sık görülmüyor. HP virüslerinin sadece rahim ağzı kanserinin değil, genital siğillerin de nedeni olduğu biliniyor. Kısacası HPV kaynaklı hastalıklar özellikle genç kız ve kadınlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
KİMLERE YAPILIYOR
İşte bu nedenle rahim ağzı kanserlerine yol açan HPV virüslerinden dördüne (HPV 6, 11, 16, 18) karşı geliştirilen bu aşı koruyucu tıbbın son zamanlarda yakaladığı önemli fırsatlardan biri gibi görülüyor. Bu aşının rahim ağzı kanseri ve cinsel organlar bölgesinde oluşan siğilleri önleyen güçlü ve etkili bir koruma sağladığı belirtiliyor. Rahim ağzı kanserlerinin üçte ikisinden fazlası HPV 16 ve 18 virüsü ile oluşuyor. Genelde 4 virüs dikkate alındığında aşının koruma gücü yüzde 70 civarında.
Rahim ağzı kanserlerinden korunmada en iyi yaş grubunun 11-12 yaş civarındaki kız çocukları olduğu belirtiliyor. Daha önce aşılanmamış genç kız ve kadınlara 13-26 yaş arasında telafi aşılamasının yapılması faydalı olabiliyor. Aşı kas içine yapılıyor. Üç dozda tamamlanıyor. Ciddi bir yan etkisi de söz konusu değil.
Ağrılar neden geceleri şiddetleniyor
Diş ağrısı, bel ağrısı, diz ağrısı fark etmiyor. Ağrıların çoğu geceleri daha da belirginleşiyor en azından ilk ağrı mesajları çoğu kez geceleri ortaya çıkıyor. Bunun başlıca nedeni vücudun çalışma temposudur. Gece dinlenme durumuna geçmek üzere planlanmış olan vücudunuz daha düşük bir tempoda çalışmaya başlayınca mevcut olan bir ağrıyı eskisinden daha şiddetli algılamanız veya fark edilmeyecek kadar hafif bir ağrıyı hissetmeye başlamanız beklenen bir durumdur. Özellikle süreğen -kronik- ağrıların, kanser ağrılarının, romatizmal ağrıların ve diş kökenli ağrıların istirahat sırasında daha belirgin hale geldiği bilinmektedir.
Kabak çekirdeği bir vitamin ve mineral deposudur
Kabak çekirdeğinde Omega-3 ve Omega-6 yağları ile E vitamini, magnezyum, çinko bol miktarda bulunuyor. Ayrıca posadan zengin bir besin olduğu için kabak çekirdeğinin bağırsak fonksiyonları destekleyici etkisi var. Yarım fincanı geçmemek koşuluyla haftada iki-üç kez ara öğün olarak yiyebilirsiniz. Dikkat! Bütün yağlı tohumlar gibi kabak çekirdeği de yüksek kalorili bir besindir. Abartırsanız kilo alırsınız.
Doğru karar için uzmanla görüşün
Bu aşı kız çocuklarını sadece rahim ağzı kanserinden değil, HPV’ye bağlı diğer enfeksiyonlardan da koruyabiliyor. Genel kanaat genç kızlar ve kadınları rahim ağzı kanseri konusunda bilgilendirmek ve bu kanserden korunmalarında yarar sağlayacak gelişmeleri, sağlık taramalarını (PAP Smear testi gibi) onlara aktarmanın önemini koruduğudur. Bu aşının başlıca yararı rahim ağzı kanserlerinin önlenebilir, korunabilir bir hastalık haline getirmesidir. Ergenlik çağına yeni "merhaba" diyen bir genç kızınız varsa bu aşıdan faydalanmayı düşünmeniz yararlı olabilir. Doğru bir karar için mutlaka bir kadın hastalıkları uzmanı ile görüşmelisiniz.
Bu çizelge çok faydalı
Eğer birden çok ilaç kullanan biriyseniz ilaçlardan daha çok yarar, daha az zarar görmeniz için bir ilaç çizelgesi oluşturmanız faydalıdır. Böyle bir "akıl çizelgesi" sizin de doktorunuzun da işini kolaylaştıracaktır. Harward Tıp Okulu kılavuzluğunda hazırlanmış olan "Kolesterolünüzü Nasıl Düşürebilirsiniz?" isimli kitaptan alınan bu çizelge ilaçlarınızı daha düzenli almanıza yardım edecektir: (*)
İlaç:Örnek: Statin grubu bir ilaç
Alma nedeni: Yüksek kolesterol
Alma zamanı: Akşam yemeği
Dozum: 40 mg
Bu ilacı alırken kaçınmam gerekenler: Hiçbir şey
Başlıca yan etkiler: Kas ağrısı
Bir yan etki olursa yapmam gereken: Dr.Çiğdem’le konuş
Diğer: Ayın birinde yedekle
(*)Kolesterolünüzü Nasıl Düşürebilirsiniz/Optimist
Kalp çikolatası da üretildi
Çikolata üreticileri önce çikolatanın zararlı olmadığını, hatta damar sertliğine ve hipertansiyona karşı koruyucu bile olabileceğini kanıtladılar. Bununla da yetinmediler geçen haftalarda "kalp çikolatası"nı da piyasaya verdiler. Son yıllarda yapılan birçok çalışma sütsüz olmak kaydıyla çikolatanın tansiyonu düşürdüğünü ve damar duvarına bazı yararlar sağladığını kanıtladı. Sütsüz siyah çikolata yani "bitter" çikolatadaki bu maharetin kaynağı kakaoda yoğun olarak bulunan polifenol yapısındaki maddeler.
Yüz gram bitter çikolata kandaki antioksidan düzeyini yüzde 20 oranında yükseltiyor. Kanadalı çikolata üreticileri çikolatanın içerisine "kalbi koruduğu, kolesterolü azalttığı, kan şekerini dengelediği" bilinen tarçın özütlerini de karıştırdılar. Patentli tarçın özütlerinin karıştırıldığı bu çok özel çikolatalar Toronto Film Festivali’nde tanıtıldı. Sonuç mu? Mükemmel...
Beslenmeyi birlikte öğrenin
Oğluma doğru beslenme alışkanlıkları kazandırmak istiyorum. Kolay kilo alan bir yapısı var. 9 yaşında ve diyete girmesi için erken olduğunu düşünüyorum. Baskı kurmadan bu işi nasıl halledebilirim?
Yediği yiyeceklerin çeşitli olmasını sağlayın.
Sebze ve meyve tüketme alışkanlığının gelişmesini ertelemeyin.
Televizyon veya bilgisayar başında çok vakit geçiyorsa günün belli zamanlarında mutlaka bir aktivite (yürümek, bisiklete binmek, top oynamak, yüzmek gibi) yapmaya yönlendirin.
Güne kahvaltıyla başlamanın faydalarını anlatırken siz de mutlaka onunla birlikte kahvaltı yapın.
İçecekler konusunda sağlıklı seçimler yapmasına yardımcı olun. (Taze meyve suyu, ayran vb.)
Sağlıklı beslenmeyi ve aktif olmayı bir oyun gibi eğlenceli hale getirin.
Acıktığı zaman paketli yiyecekler (bisküvi, çikolata) yerine meyve, süt, yoğurt, evde yapılmış kurabiye yemesini önerin ve seçme şansı tanıyın.
Diyete motive olun
Diyet yaparken motivasyonum azaldığında neler yapmamı önerirsiniz?
Bunun için günlüğünüzde boş bir sayfa açın. Yazmaya başlayın. Daha aktif olmak ve daha az yağ ve kalori almak için neleri değiştirdiniz? Hedeflerinize ne kadar ulaştınız? Ulaşmadıysanız neler yapacaksınız? Ne kadarını yapabileceğinizi düşünüyorsunuz? Şimdiye kadar elde ettikleriniz ve hálá değiştirmeyi beceremedikleriniz, kilo kaybı grafiğiniz, eski fotoğraflarınız, eski kıyafetleriniz, olumlu ve olumsuz olarak 2 tarafa ayırdığınız sayfanın hangi kısmı daha yoğun yer alıyor?
Eğer olumsuzlar uzun bir sıra oluşturduysa motivasyonuz düşük demektir. Burada yazanları diyetisyeninizle paylaşmanızda fayda var. Çünkü yaşadığınız sorunlar motivasyon dışı sorunlar da olabilir. Eski kıyafetleri toparlama, dolabı düzenleme, yürüyüş yapma gibi değişiklikler devamlılığı artırıp sizi motive edebilir.