Kış bunaltır

Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu, gri, kasvetli ve soğuk kış günlerinde sıkça karşılaşılan sıradan ve geçici can sıkıntı hissinden oldukça farklı bir şeydir. Çoğu insan gibi siz de kış aylarında birkaç gün ya da hafta kendinizi fazlaca yalnız, yorgun ve bitkin hissedebilirsiniz. Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu’nda durum biraz farklıdır. Bu sorunda, yeme bozukluğu, bazı gıdaları aşırı miktarda tüketme eğilimi, kilo alma, önüne geçilemeyen ve yoğun bir uyuma isteği ile birlikte depresyon belirtilerinin pek çoğu bir aradadır. Bu rahatsızlık bir tür mevsimsel depresyon rahatsızlığı gibi de tanımlanabilir: Kış Depresyonu.

SEBEBİ BİLİNMİYOR
Kış Depresyonu’na neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte kış aylarında güneş ışığının azalmasının etkili olabileceği düşünülmektedir. Aylar boyunca gün ışığından pek az yararlanabilen bölgelerde, sorunun daha yaygın görülmesi bu düşünceyi destekliyor.
Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu’nda, yakınmalar kış mevsimi süresince devam etmekte, ilkbahar veya en geç yaz başında kendiliğinden düzelmektedir. Bazı olgularda ise depresyon belirtileri ilkbahar ve hatta yaz süresince de devam edebilmektedir.
Genetik eğilim, aşırı ve uzun süre stres altında kalma ve beden kimyasındaki değişmeler, kış depresyonundan sorumlu tutulmaktadır. Bu tablonun ortaya çıkışında melatonin hormonunun etkili olabileceğini belirten uzmanlar, uzun ve karanlık kış geceleri boyunca gereğinden fazla salgılanan melatonin yüzünden uyku artışı ve depresyon belirtilerinin yaşandığını ileri sürmekteler.
Güneş ışığı altında, aydınlıkta daha çok üretilebilen bir beyin kimyasalı olan, mutluluk ve keyif hormonu Serotonin yapımındaki yetersizliğin kış depresyonuna sebep olduğunu belirtenler de var. Ancak genel kanı kış depresyonunun daha ziyade biyolojik saatin çalışmasını ayarlayan güneş ışığındaki yetersizlikle ilgili olduğudur.

BİR UYARI

Teşhisi zor
Kışın yoğun geçtiği, güneşsiz günlerin üst üste geldiği zamanlarda kendinizi gerçekten çökmüş hissedebilirsiniz. Ancak bu, çoğu kez birkaç günle veya haftayla sınırlı geçici bir durumdur ve herhangi bir hastalığa işaret etmez. Ama kendinizde yukarıda sayılan belirtileri uzunca bir süre hissederseniz ve bu belirtiler fazlaca keyfinizi kaçırır, sizi üzerse mutlaka doktorunuzdan yardım isteyin. Özellikle uykunuz ve iştahınızda artma, cinsel isteğinizde azalma, unutkanlık, işten kaytarma eğilimi gibi sorunlarınız da varsa, fazla beklemeden doktorunuzla görüşmelisiniz.

BİR BİLGİ

Tedavisi kolay
Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu’nun tedavisi depresyondan daha kolay, daha kısa ve daha başarılıdır. Tedavi, basamaklı olarak planlanır. Işık Tedavisi, ilk aşamadır ve en çok kullanılan yöntemdir. Hastalar normal oda ışığından 10-20 kat daha fazla parlaklık oluşturulmuş özel bir odada her gün sabahları 30 dakika kadar tutulmaktadır. Hastalar okuma ve kahvaltı yapma gibi normal aktivitelerini bu odada rahatlıkla yapabilirler. Kolay, ucuz, başarılı ve yan etkisi olmayan bir tedavi yöntemidir. Işık Tedavisi uygulanan hastaların kanında serotonin düzeyleri artmakta ve melatonin düzeyleri azalmaktadır. İkinci basamakta, Işık Tedavisi’nin yerine ya da bu tedaviyle birlikte ilaç da (antidepresanlar) kullanılmaktadır. Paroxetine, sertraline, fluoxetine ve venlafaxine en çok kullanılan antidepresan ilaçlardır. Mevsimsel olarak etkisini gösteren bu rahatsızlığa neden olan belirti ve işaretlerin oluşturduğu negatif düşünce ve davranışların belirlenmesi ve tedavisinde psikoterapiden de yararlanılmaktadır.

BİR SORU

Önlenebilir mi?
Kış Depresyonu’nu önlemek mümkündür. Eğer kendinizde Kış Depresyonu’nu düşündüren belirtileri gözlemliyor ve çevrenizden de bu doğrultuda uyarılar alıyorsanız, aşağıdaki önerilere kulak vermenizi öneririz:
* Kış tatillerinizi bol güneşli ve daha sıcak yerlerde geçirmeye özen gösterin.
* Kış mevsiminin güneşli günlerinde dışarı çıkın, parklarda, sokaklarda dolaşın. Hafta sonu yürüyüşleri yapın.
* Stresinizi azaltın, stresle mücadele yöntemlerinden yararlanın.
* Evinizdeki ışık miktarını artırın, odanıza daha çok ışık girsin! Perdelerinizi açık bırakın.
* Düzenli olarak aerobik egzersizler yapın. Egzersiz alışkanlığı endişeyi azaltır, zindeliği destekler, kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar.

HEM ISITIR HEM GEVŞETİR

Sarı kantaron çayı
Bir tatlı kaşığı kurutulmuş sarı kantaron bitkisinin üzerine 200 cc (bir su bardağı) kaynar su ekleyin ve 5 dakika bekletin. Süzüp için. Günde 2 fincan sarı kantaron çayının kış aylarında çok rahatlatıcı olduğu fitoterapi uzmanlarınca bildiriliyor. Eğer kalp yetmezliği nedeniyle digoksin veya nefes darlığı için teofilin alıyorsanız doktorunuza danışmadan içmemenizi öneriyoruz.