Karaciğer hastalığı belirti vermez

Yaşadığı sorunlar ciddi düzeylere ulaşmadıkça kolay kolay sizi üzmez. Eğer vücudunuzda karaciğer hastalığına bağlı herhangi bir belirti ortaya çıktı ise karaciğerinizin nerdeyse üçte birinden fazlasının zarar gördüğünü bilmelisiniz. Karaciğeriniz kendi kendini yenileme ve tamirde de oldukça ustalaşmış bir organdır. Üçte ikisi zarar görmüş de olsa zararlı etkenden uzaklaştırılıp bakıma alınırsa, eski sağlığına yeniden kavuşabilir. Ama eğer dikkat edilmez, ona zarar veren etkenle (alkol, virüs, ilaç) baş başa bırakılırsa, zamanla o da pes eder.

O, EN KİBAR ORGANLARDAN BİRİDİR

Karaciğer, hastalığını belirtmekten çekinen bir organdır. Ağrıyı ileten sinir uçları bulunmadığından, karaciğer hastalığında ağrı pek hissedilmez. Nadiren iltihap, apse veya sıvı birikimi nedeniyle birden bire büyüdüğünde sağ kaburga yayı altında "gerilme ağrıları" yaşanabilir. Ağrının yeri sağ kaburga yanının hemen altıdır. Karaciğer rahatsızlıkları kendini daha çok karnın üst kısmında şişlik ve/veya dolgunluk ile gösterse de bir karaciğer sorununun klasik belirtisi halsizlik ve yorgunluktur. Özellikle ilerleyici yorgunluk ve iştahsızlıklarda karaciğer mutlaka hatırlanmalıdır.

Karaciğer hastalanınca yorgunluktan başka belirtiler de ortaya çıkar. Sarılık, yani cilt ve göz akında sararma, en önemli belirtilerdendir ama iş bu noktaya geldiğinde çoğu kez karaciğerdeki rahatsızlık da oldukça ilerlemiştir. Özellikle idrar renginin koyulaşmasıyla birlikte olan sarılıkların karaciğer hastalıklarıyla ilişkili olması daha yüksektir. İlerlemiş karaciğer hastalıklarında karında ve ayaklarda şişme, erkeklerde göğüslerde büyüme ve tüy dökülmesi de ortaya çıkabilir. Sorun karaciğer yetmezliği aşamasına ulaştığında, ciltte kuruma, pullanma, kaşınma, damarsal genişlemeler, avuç içlerinde kızarma, saç ve kaşlarda azalma, bulantı, iştahsızlık gibi belirtilerde ortaya çıkar. Bulantı ve iştah kaybı sık görülen iki belirtidir.

NASIL TEŞHİS EDİLİR

Karaciğerin hastalandığını ortaya koyan pek çok test var. Bunlardan bazıları çok yaygın kullanılmaktadır: "SGOT, SGPT, GGT" kanda "BİLİRÜBİN" seviyeleri, idrarda "BİLİRÜBİN" ve "ÜROBİLİNOJEN" testleri bunların en çok yapılanlarıdır. Teşhiste kullanılan daha pek çok test var: Kanda protein düzeyi, virüs hepatiti işaretleri, immünolojik incelemeler görüntüleme yöntemleri bunlardan bazılarıdır. Tanı sorunu olduğunda karaciğer biyopsisinden de yararlanmak gerekebilir. Bu testlerin hangilerinin ne zaman yapılacağına doktorlar karar verecektir. Bazı karaciğer sorunlarında teşhis gerçekten güçtür. Böyle durumlarda karaciğer konusunda uzmanlaşmış hepatoloji uzmanlarından istifade etmek gerekir.

DOĞAL YÖNTEMLERDEN FAYDALANIN

Karaciğerinize iyi bakın. Onu dış kaynaklı zararlardan (alkol gibi) koruyun. Daha güçlü hale getirmek istiyorsanız, doğal destekler ve bazı besinlerden yararlanın. Eğer karaciğerinize doğal yoldan yardımcı olmak istiyorsanız enginarın ve devedikeninin en çok yararlanılan bitkiler olduğunu hatırlatalım. Enginar içerdiği "Cynarini", deve dikeni (milk thistle) "Silymarin" ile karaciğerin kendini onarmasına yardımcı olabilir. Ayrıca "Hindiba"nın, karaciğeri zehirli maddelerden arındırdığını, havuçun içerdiği antioksidanlarla karaciğeri temizlediğini ileri sürenler de var.

Karaciğerinize iyi bakmak istiyorsanız, onu alkolle, kimyasallarla, gereksiz yere aldığınız ilaçlarla üzmemeye çalışın. Beslenmenize daha fazla bakliyat, balık ve sebze- meyve ekleyin. Şeker tüketimini mümkün olduğu kadar azaltın.

Multipl Skleroz (MS)

bulguları neler

Hastalık, sinirlerimizin uzantılarının çevresini bir kılıf gibi saran "miyelin" dediğimiz yapımızın harabiyetine yol açmakta. Bu durumda da sinir hücrelerinden gelen emirler yeterince ve sağlıklı bir şekilde iletilemediğinden hastalık bulguları (güç kaybı, duyu kaybı gibi) ortaya çıkmaktadır.

Hastaların yarısına yakın bölümünde MS; kol ya da bacakta kuvvet azalması-güçsüzlük şikáyeti ile başlamaktadır. MS’li hastalar yeni gelişen duyu bozuklukları, bulanık görme, denge bozuklukları, çift görme yakınması ile de bize başvurabilmektedirler. Bazı M.S. hastalarında ataklar şeklinde bulgular ortaya çıkıyor ve atak tedavi edildikten sonra hasta tam ya da kısmi düzelme gösterebiliyor. Bazı hastalarda hastalık ilerleyici tipte olabiliyor, zaman içinde giderek nörolojik tablo belirginleşiyor. Bunların yanı sıra belli belirsiz bulgularla seyreden ve kişide herhangi bir özürlülüğe yol açmayan bir tipi de mevcut.

Hastalığın kesin tedavisi bilinmemektedir. MS hastaları atak dönemlerinde genellikle yüksek doz kortizon uygulanarak tedavi edilmektedirler. Ayrıca bağışıklık sistemi üzerine etkili, atak sıklığını azalttığı bilinen tedaviler de seçilebilmektedir. aaltintaş@yasasinhayat.org

Yapay tatlandırıcılar sakıncalı mı

Yapay tatlandırıcılar çekici olmakla birlikte bir iki nedenden ötürü bunlara güvenmemeniz konusunda sizi uyaracağım. Öncelikle çok fazla yapay tatlandırılmış yiyecek, çocukların şekerin tadına alışmasını sağlar. Yapay tatlandırıcılar genelde şekerden daha tatlıdır. Sürekli tatlı yiyecekler ve meşrubat tüketmek, içerdikleri tatlandırıcı kalori sağlasın sağlamasın, çocukların sağlığına faydalı değildir. Yapay tatlandırılmış gıdalar, doğru yeme alışkanlıklarını bozabilecek şekilde bedeni kandırır. Bedene verdikleri mesaj, büyük porsiyonlarda tatlı yiyecekler yenmesinde bir sakınca olmadığıdır. Böylece bünye bol şeker ve kalori içeren yiyeceklere alışır. ehattat@yasasinhayat.org