Hipertansiyon ömrü kısaltır

Kontrolsüz hipertansiyonun yaşam süresini kısalttığı da bilinmektedir. Hareketsiz bir yaşam tarzı, kilo fazlalığı, tuz tüketiminin artması, şeker bağımlılığı ve stresin fazla olduğu şehirsel yerleşimin yoğunlaşması hipertansiyonlu hasta sayısını arttırmıştır.


OTUZ-kırk yıl önce bir orta ve ileri yaş hastalığı gibi görülen hipertansiyon problemine şimdi gençler ve çocuklarda bile sık rastlanmaktadır. Çalışmalar bel çevresine ve karın bölgesine yerleşmiş kilo fazlalığı (obezite), trigliserit yüksekliği, HDL kolesterol düşüklüğü, kan şekerinde yükselme eğilimi gibi belirtilerle seyreden ‘Metabolik Sendrom’lu çocuk ve gençlerdeki artışın hipertansiyon sıklığındaki yükselmenin başlıca nedeni olduğunu göstermektedir.

Son 15 yılda sistolik kan basıncı yüksekliğinin (büyük tansiyon) kalp ve damar sağlığı için en az diyastolik kan basıncı (küçük tansiyon) artışı kadar önemli bir tehdit olduğu anlaşılmıştır. 10-15 yıl önce diyastolik kan basıncı 90-105 mmHg arasında ölçülüp ‘hafif hipertansiyonlu’ olarak tanımlanan hastalarda da kalp ve damar sağlığı riskinin yüksek olduğunun belirlenmesi önemlidir. Günümüzde sistolik kan basıncının 130, diyastolik kan basıncının 85 mmHg’nın altında olduğu kan basıncı değerleri normal kabul edilmektedir. Bununla birlikte siz kan basıncınız için en uygun değerlerin ‘büyük tansiyonunuz için 120, küçük tansiyonunuz için 80 mmHg’ olduğunu bilmelisiniz. Sistolik kan basıncınız 130-139, diyastolik kan basıncınız 85-89 aralığında ise tansiyonunuzu normalden yüksek olarak kabul edip izlemeye almalı, doktorunuz size ilaç vermese de önereceği yaşam biçimi değişikliklerini hemen yapmalısınız.

Hipertansiyon tanısının doğru konulması önemlidir. Kan basıncı güvenli bir aletle her iki koldan ölçülmeli ve yüksek olan taraf değerlendirmeye alınmalıdır. Ölçümün doğru teknikle yapılması ve tecrübeli bir kişi tarafından tekrarlanan ölçümlerle kan basıncının yüksek bulunması anlamlıdır. Kan basıncı ölçümlerinin 5 dakikalık bir istirahattan sonra gerçekleştirilmesi, hastanın kolunu sıkan kıyafetlerin önceden çıkarılması, ölçüm esnasında konuşulmaması, ölçüm öncesi bir saatlik sürede kahve ve sigara içilmemesi, zorlu bir egzersiz yapılmaması ve yemeklerden hemen sonra ölçüm yapmaktan kaçınılması gerekmektedir.

Beyaz önlük korkusu

Hastane veya muayenehane ortamında doktorlar tarafından belirlenen kan basıncı değerlerinin normalden biraz daha yüksek olduğu iyi bilinir. ‘Beyaz önlük etkisi’ olarak tanımlanan bu yanıltıcı değerlendirmeler, özellikle duygusal eşiği yüksek olan hastalarda sorun yaratır. Gözlemler, ‘beyaz önlük hipertansiyonu’ için kan basıncı ölçümünü mutlaka doktorların yapmasının gerekmediğini, odada doktorun bulunmasının bile yeterli olacağını gösteriyor. Heyecanlı hastalarda kan basıncı herhangi birinini yaptığı ölçümde de olduğundan yüksek saptanabilir. Bunu önlemek için değerlendirmenin, sakin bir ortamda ve hastanın en rahat olduğu pozisyonda gerçekleştirilmesi daha uygundur.

Yüksek tansiyon çıkarsa ne yapmanız gerekiyor?

HİPERTANSİYON tanısını koyan doktorunuz değerlendirmeleri planlayacak ve gerçekleştirecektir. Her hastada yapılması gereken zorunlu değerlendirmelerin neler olduğunu siz de bilmelisiniz. Doktorunuz;

Kan basıncı yüksekliğini ortaya çıkaran sebepleri dikkatle araştıracak,

Ailenizde hipertansiyon sıklığının mevcudiyetini sorgulayacaktır. Son günlerde aldığınız kilolar, besin tüketimi artışı, tuz kullanımının fazlalaşması, uykusuzluk, yoğun stres gibi faktörleri öğrenmek isteyecektir.

Hipertansiyon oluşumunu kolaylaştıran (Kortizon grubu ilaçlar, doğum kontrol ilaçları vb.) bazı ilaçların kullanımını sorgulayacak,

Kafa travması, yakın zamanda geçirilmiş böbrek hastalığı gibi faktörleri gözden geçirecektir.

Tedavisi kolay veya zor bir hipertansiyon tipi ile mi karşı karşıya olduğunuzu,

Hipertansiyonun gerçekten mevcut olup olmadığına karar verebilmek için bazen 1-2 hafta süreyle tekrarlanan kan basıncı ölçümleri yapılmasını veya 24 saat süreyle kan basıncınızı aralıksız kaydeden cihazlardan yararlanmanızı isteyebilecektir.

Doktorunuz, sizin bir hipertansiyon hastası olduğunuza karar verdikten sonra hipertansiyona eşlik eden sağlık sorunlarınızı araştıracaktır:

Böbrek hastalıklarının (nefritler, böbrek daralmaları, böbrek taşları),

Kalp ve damar hastalıklarının (aort kapağı daralması, aort damarında oluşan daralmalar),

Metabolik ve hormonal sorunların (şeker hastalığı, tiroid ve paratroid hastalığı, cushing sendromu) hipertansiyon ile birlikte olabilecekleri bilinmektedir.

(PERŞEMBEYE SÜRECEK)