Boynum tutuldu ne yapayım

Her kas grubunda her zaman, her yaşta spazmlar (kasılmalar) ortaya çıkabilir ve herkes gibi boyun kaslarının da bir hareket kapasitesi, gerilebileceği bir uzunluk vardır. Bu aslında her kas için geçerlidir. Mesela, bel eğilirken her omurga arası maksimum yedi derecelik açı yapar. Bu açı kasların gerilmesini sağlar. Eğilme hareketi de, tüm bu omurlar arasında oluşan küçük derecelerin ve kaslardaki makul gerilmelerin toplamından oluşur.
Siz hareketlerinizi bu bilgilere dikkat ederek yapmazsanız ve eğer aşırı bir gerilme söz konusu olursa kasınız ya da kas grubu hem kendisini hem de omurlarınızı korumak için aniden tutulabilir. Böyle durumlarda çok telaşlanmayın. Kendinize de kızmayın. Gece yatakta yaptığınız ters bir hareket ya da gün içindeki bir yanlış, basit bir zorlama bile spazma yol açabilir ve herkes bu tür yanlışları yapabilir.
Bu gibi durumlarda yapmanız gereken ilk şey, kası sakinleştirmek, ona endişe edecek bir durum olmadığını söylemektir. Bunu nasıl mı yapacaksınız? Mümkün olduğunca gevşemeye çalışarak.
Ağrının kastaki tutulma yüzünden ileri geldiğine emin olursanız, ağrının yerini ve nasıl bir ağrı olduğunu saptamaya çalışın. Ağrının gerginlik, tutulma ya da burkulma ağrısı olduğuna kanaat getirirseniz, tereddüt etmeden sıcak tatbikine başlayabilirsiniz. Bu uygulamayı, ağız yoluyla alınan ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlarla da destekleyebilirsiniz.
Boynunuza yavaş ve küçük hareketler yaptırarak gevşetmeyi de unutmayın. Yine de geçmiyorsa, işte o zaman bir ağrı kesici almanın zamanı gelmiş demektir. Ondan da sonuç alamazsanız, doktora gitmeniz gerekiyor. Peki, acil bir durum söz konusu olabilir mi? Yanıtı aşağıdaki kutuda bulacaksınız.

DURUM ACİL Mİ?

Boynu tutulan herkesin aşağıdaki “özel” durumlarda çok fazla beklemeden hemen bir doktora gitmeleri gerekiyor.
* Sırt ve boyun ağrısı adeta bir şimşek düşmüş gibi birdenbire başladıysa ve şiddeti giderek artırıyorsa.
* Ağrıyla beraber kollarda güç kaybı, uyuşma, karıncalanma varsa. Hele hele hafif bir objeyi tutmakta, kavramakta bile zorlanıyorsanız.
* Boyunda sertlik varsa... Bu durum menenjitin işareti olabilir.
* Boyun ve sırt ağrısına ateş de eşlik ediyorsa durum acildir.

FAYDALI BİR MANEVRA

Boynunuzdaki ağrıyı –tutulmayı- azaltmak için şu manevrayı da deneyebilirsiniz. Yere uzanın ve boynunuzun arkasına bir havlu ya da yastık yerleştirin, yani boyun ile yer arasında boşluk kalmasın. Boynunuz rahat olsun, siz de mümkün olduğunca gevşemeye çalışın. Dizlerinizi, diz ile kalça arasındaki bölüm yere 90 derece ve dizden ayaklara kadar olan bölüm yere paralel olacak şekilde kırın. Böylelikle omurganız yere tümüyle temas etmiş olacaktır. Sırtınız ya da boynunuz ağrıdığında yaklaşık 20-30 dakika bu pozisyonda dinlenirseniz kaslara gevşemeleri, kendilerini tamir etmeleri için bir fırsat vermiş olursunuz. Sabah ve akşam tüm omurganızı dinlendiren bu pozisyonu uygulayın. Kısa sürede faydasını göreceksiniz.

BUNLAR İŞE YARIYOR

Sırt ve boyun ağrılarında aşağıdaki hareketler de faydalı ve etkilidir... Bu manevraları düzenli olarak yaptığınızda boynunuz ve sırtınızdaki ağrıların, tutulmaların hafiflediğini göreceksiniz.
Çeneyi öne değdirme ve arkaya germe. Çenenizi göğsünüze değdirin ve 30 saniye kadar tutun. Bu hareket dokuz kasın birden aynı anda çalışmasını sağlar. Sonra, başınızı arkaya doğru atın ve orada otuz saniye kadar tutun. Fizyoterapistler, bu iki hareketi –yani öne eğme ve arkaya germe– sabah ve akşam 20’şer tekrar yapmanızı öneriyorlar.
Düz karşıya bakarken, omzunuzu görecek şekilde başınızı yana döndürme. Başınızı önce sola doğru döndürün ve en az 15-20 saniye, mümkünse 30 saniye süreyle kası sabit tutun. Kası sabit tuttuğunuzda kas kasılarak enerji harcar, ardından da hareketi bıraktığınızda gevşer. Aynı hareketi sağ taraf için de tekrarlayın.
Omuzları kulağa kadar kaldırıp 15-20 saniye tutma hareketi. Bu pozisyonda 15-20 saniye kaldıktan sonra omzunuzu yavaşça aşağıya indirin.

BEL AĞRISI KİMİN RİSKİ FAZLA

Sık karşılaşılan ağrılı sorunlardan biri de bel ağrılarıdır ve bu ağrıların teşhisi de tedavisi de zordur. Uzmanlar tedaviye ne kadar erken başlanırsa başarı şansının da o kadar fazla olduğunu söylüyor. Bel ağrısıyla ilgilenen uzmanlık alanlarının fizik tedavi, romatoloji ve ortopedi olduğunu bir yere not alın...
*Fazla kilolar en önemli risk faktörüdür. Ne kadar şişmansanız risk de o kadar büyür. Kilo vererek belinizdeki yükü hafifletmek, genelde ağrıdan kurtulmanız için yeterlidir.
* Uzun boylular ve duruş bozukluğu olanlar bel ağrılarından daha çok şikâyet ederler.
* Stres sorununu çözmekte zorlananlarda da bel ağrısı şikâyeti daha çok görülüyor. Ruhsal gerginliğin bel ve sırt ağrılarına neden olduğu biliniyor.
* Hamilelik döneminde bel bölgesine binen yükün bir anda artması da bel ağrılarına neden olabiliyor.
* Genetik faktörler de önemli bir rol oynuyor. Bazı ailelerde bel fıtığına daha sık rastlanıyor.
* Psikolojik olarak gergin olanlarda, depresyon, endişe, anksiyete gibi problemler yaşayanlarda bel bölgesindeki gerginlik ve ağrılar da artıyor.
* Bel ve sırt ağrısına yol açan problemler omurgayı oluşturan yapılardan ya da omurga çevresindeki dokulardan da kaynaklanabiliyor.
Kayma, kırılma, çökme, zedelenme gibi omurga kemiklerinde meydana gelen sorunlar, kemikler arasındaki disklerde meydana gelen fıtıklaşmalar, kemiklerin birbirine baktığı yüzeylerdeki eklemlerde oluşan zedelenmeler bel ağrısına yol açabiliyor.
Kemiklere tutunan kasların, kiriş ve tendonların neden olduğu bel ağrıları da var. Bazen bunların birkaçı bir araya gelerek daha karmaşık tablolar oluşturabiliyor.

KORTİZON FOBİSİNİ ABARTMAYIN

Biz doktorlar, kamuoyunda bir kortizon korkusunun yeşermesine neden olduk. Gerçekten de kortizonun olumsuz yan etkileri konusunda en bilinçlenmiş ülkelerden birinin Türkiye olduğunu söyleyebilirim. Her zaman gereksiz ilaca karşı olduğumu söylüyorum. Kortizon da dâhil olmak üzere ilaçlarla ilgili böyle bir bilinç geliştirmek iyi bir şey, ama korkularımızda aşırıya kaçmamak koşuluyla.
Doktorumuz soruna kortizonlu bir ilaçla müdahale etmek istediğinde hemen karşı çıkıyoruz. Evet, sorgulayın ama doktora da güvenin. Unutmayın, acil bir durumda kortizon canınızı kurtarabilir ya da korkunç bir ağrıyı durdurabilir.
Şiddetli bir ağrının hayatı zindana çevirebileceğini en iyi çekenler iyi bilir. Bu bilgiyi şunun için ekledim. Çok ağrılı boyun kası tutulmalarından bazılarında kısa etkili kortizon ampulleri ile dramatik (hızlı) bir iyileşme sağlanabiliyor. Üstelik bu kısa etkili kortizon uygulamalarının sağlığa ciddi bir zararı da olmuyor.