5 soru 5 yanıt

Bunlardan yüzde 90’ı sağlık sorunları veya merak ettikleri sağlık konularıdır. Yazılarımızın konusunu seçerken de zaten daha çok bu soruları dikkate alırız. Ama yine de geriye yanıtlamamız gereken birçok soru kalır. Bu sorulara bugün Yaşasın Hayat! uzmanlarından Dr. Evren Altınel yanıt veriyor. Yani bugün konuğumuz Dr. Altınel...

Neden kilosu fazla olanların hepsi şeker hastası değil?
Kilo fazlalığı beraberinde “insülin direnci”, “metabolik sendrom” gibi sağlık sorunlarını da getirir. Bu sorunlar ileride şeker hastalığı, kalp krizi, damar sertliği, inme gibi hastalıklara yol açabilir. Fazla kiloluların yaklaşık yüzde 75-80’i bu sorunlara da sahip oldukları için ciddi tehdit altındadırlar. Kısacası, “kilolu olmak = şeker hastalığı” değildir ama fazla kilolu veya obez birinin şeker hastalığına yakalanma ihtimali çok yüksektir.

Kalıtımsal özelliği olan hangi şeker hastalığıdır, Tip I mi Tip II mi?
Tip I şeker hastalığında pankreasta insülin üretilemez ve salgılanamaz. İnsülini yapan sistem (pankreastaki Langerhans adacıklarında bulunan beta hücreleri), ağır bir grip, derin üzüntü veren olay, büyük korku yaratan kaza gibi bağışıklık sisteminin darbeye (travma) uğradığı tablodan sonra vücudun kendi antikorlarının (otoantikor) saldırısına uğrar. Pankreas insülin üretemez duruma geldiği için enjeksiyonlar ile karbonhidrat metabolizmasının işlevlerini dışarıdan desteklemek gerekir.
Tip II şeker hastalığı ise kalıtımsal özellik taşır; aile bireyleri arasında şeker hastalığı, glükoz tolerans bozukluğu ya da reaktif hipoglisemi tanısı ile izlenenler vardır. Bir sonraki kuşakta dengesiz ve niteliksiz beslenme, hareketsizlik gibi koşulları zorlayan yaşam biçimi bu sağlık sorunlarının ortaya çıkmasını kolaylaştırır.

Doktorum HbA1c’nin açlık kan şekeri ölçümünden daha değerli bir tetkik olduğunu söyledi, neden acaba?
HbA1c, kan şekeri ölçümü değildir. Kan şekeri düzeyi ile koşut olarak eritrositlerde (alyuvar) oluşan bir tür proteinin ölçümüdür. Eritrositlerin ortalama yaşam süresi 120 gün olduğu için HbA1c yaklaşık 8-12 haftalık ortalama şeker düzeyi hakkında bilgi verir. Açlık kan şekeri ile o ana ait şeker düzeyi öğrenilir; HbA1c ile yaklaşık üç aylık şeker düzeyi hakkında bilgi sahibi olunur. Şeker hastalığının izleminde “altın standart” olan HbA1c normal kişilerde yüzde 6.0’nın altında hatta yüzde 5.0 civarındadır. Şeker hastaları için hedef yüzde 6.5’in altına inmektir.

Kırmızı pirinç mayası, kolesterolümü düşürür mü?
Kırmızı pirinç mayası, kan kolesterol düzeyini düşüren statin ve statin türevlerini içerir. Bu nedenle kolesterolü bir miktar düşürür. Statin bazı yan etkileri nedeniyle kontrollü kullanılan bir maddedir. Kırmızı pirinç mayasından yapılan ürünlerin içeriği sabit olmadığından tüketilecek miktar ve düşürülmesi gereken kolesterol düzeyi ayarlanamaz.

Doktorum testosteron düzeyime dikkat ediyor. Bu hormonun ömrü uzattığı doğru mudur?
Testosteron, erkek sağlığı için önemli hormonlardan biridir. Yaklaşık 800 kişi üzerinde 10 yıldan fazla süreli izlem sonucunda elde edilen rakamlar, normal testosteron düzeyi olan erkeklerin düşük düzeyli olanlardan daha uzun yaşadıklarını kanıtlamıştır. Erkeklerin yıllık kontrollerinde kan testosteron düzeylerine de baktırmaları fiziksel, cinsel, ruhsal ve sosyal sağlıklarının izlemi açısından gereklidir.