5 muhim bellek sorusu

Yaşlanmak her organ gibi beynimizi de etkiliyor, yaşlanan beynin de yapısı ve organizasyonu değişiyor. Dolayısıyla hafif ölçüde unutkanlık durumu yaşlanan herkes için normal bir gelişme sayılıyor. Ama yine de yaşlanmak sürekli ve önlenemez bir bellek kaybı ile eş anlamlı sayılmamalı.
Eğer bakımını onarımını zamanında yapar, gerekli destekleri eksiksiz ve tam verir, yıpratıcı yanlışlardan uzak durursanız diğer organlarınız gibi beyniniz size ileri yaşlarda da sadakatle hizmet edebiliyor.
Kısacası beynimiz de kalbimiz kadar ilgi, alaka bekliyor. Bu nedenle sizden gelen soruları da dikkate alarak bugünün ana temasını BELLEK MESELESİNE ayırdık. Buyurun...

SORU 1: YOĞUN SİNİRSEL FAALİYET BELLEĞİ BOZAR MI?

Zihinsel etkinliklerinizi ne kadar yoğunlaştırırsanız yoğunlaştırın beyniniz bundan olumsuz yönde etkilenmez, tersine hoşlanabileceğini söylememiz bile mümkün.
Daha çok ve sık okuyup yeni şeyler öğrenen, bellek deposuna sık sık farklı ve yeni bilgi ekleyenlerde bunama ihtimali azalıyor.

SORU 2: DEPRESYON BUNAMA YAPAR MI?

Bunama sürecine giren birinde hafif ya da orta derecedeki bir depresyon bile süreci hızlandırabilir.
Diğer taraftan bazen bunama zannedilen sorunun aslında gözden kaçmış bir depresyon olduğu da sonradan anlaşılabiliyor.
Ayrıca endişe ve korku halinin belleği etkileyebileceği bilgisi de bir ölçüde doğru. Ama burada da bir sebep olmaktan ziyade tetikleme hali var gibi görünüyor.

SORU 3: STRESİN BELLEK BOZAN BİR ETKİSİ VAR MI?

Var ama stres-beyin ilişkisini de çok abartmamak gerekir. İş, eş kaybı, göçler, kazalar, savaşlar, zorunlu taşınmalar, boşanmalar ve benzeri streslerin bellek kaybını tetikleyebileceği biliniyor ama burada stres bunamanın nedeni değil, “çoktan başlamış bir bunama sürecini fark edilir hale getiren” bir tetikçi gibi düşünülüyor.

SORU 4: GENETİK BİR EĞİLİM OLABİLİR Mİ?

Bellek kaybında genetik faktörlerin de etkisi var ama söz konusu ALZHEİMER hastalığı olduğu zaman genetik eğilim fazla ön planda olan bir risk değil. Alzheimer vakalarının sadece küçük bir bölümünde kalıtımsallık söz konusu. Bunlar da “çok erken yaşlarda” başlayan Alzheimer vakaları. Apolipoprotein E geninin belirli bir türüne sahip olanlarda Alzheimer riski daha yüksek. Bu gen bellek açısından önemli, zira o gende beynin görevlerini hakkıyla yapabilmesi için önemli olan bir proteinin üretimini sağlayan mühim bilgiler var.

SORU 5: YALNIZLIK BELLEĞİ NASIL ETKİLİYOR?

“İşleyen demir ışıldar!” deyimi biraz da beyin için söylenmiş gibidir ve bunun tam tersi de doğrudur: “İşlemeyen beyin paslanır!”
Etrafıyla ilgisini kesen, sosyal bağlarını azaltan, öğrenme faaliyetlerini kısıtlayan, dünyada olup bitenlere ilgisiz kalan, beynini yeni görüş ve bilgilerle teçhiz etmeyen, özetle beynini kullanmayan kişilerde bellek problemleri birdenbire hızlanabiliyor.
Bu özellikle genç emekliler için çok mühim bir nokta. Yaş ne olursa olsun beyni de kaslar gibi çalıştırmak lazım.
“Kullan ya da kaybet” prensibi beyin için de geçerli bir kural. Özellikle 50’sini geçtikten sonra...

Şeker detoksu için

- Çayı, kahveyi şekersiz için.
- Reçel, bal, pekmezden vazgeçin.
- Gofret, bisküvi, bonbon gibi şeyleri elinizi sürmeyin.
- Tatlılara sınır koyun.
- Meyveyi azaltın.
- Meyve suyuna 50 ml ile sınır getirin.
- Çikolatanın bitterini yiyin.
- Tatlandırıcı kullanmayın.
- Meşrubat içmeyin.
- Alkolden uzak durun (alkol süper şekerdir).

Uyku sorunlarıyla ilişkili 10 sağlık problemi

- Kilo sorunu
- Diyabet
- Kalp damar hastalıkları
- Beyin damar hastalıkları
- Bellek kaybı
- Sindirim bozuklukları
- Migren ve diğer baş ağrıları
- Trafik ve iş kazaları
- Depresyon
- Cinsel güçsüzlük

Potasyum zengini besinler hangileri?

- Kayısı (taze, kuru)
- Muz
- Şeftali
- Nektarin
- Erik (taze, kuru)
- Domates/domates suyu
- Kavun-karpuz
- Kivi
- Portakal
- Patates
- Avokado
- Ispanak
- Bezelye ve fasulye

TAVSİYELER

İftar

- 1-2 adet kuru hurma
- Domates çorbası
- Dil peyniri
- Avuç içi kadar pide
10 dakika bekleyin
(bol su için)
- Yeşil salata
- Etli nohut yemeği
- Cacık

Sahur

- Kepekli lavaş ile tost
- 1 su bardağı yoğurt–ayran
- Söğüş domates, salatalık
◊ DYT. Nilüfer BAYRAM

DOMATES ÇORBASI (4 KİŞİLİK)

- 750 gram domates suyu
- 1 adet dilimlenmiş kereviz
- 4 adet doğranmış dolmalık yeşil biber
- 2 sap doğranmış taze soğan
- 1 çorba kaşığı sirke
- 2 çorba kaşığı
zeytinyağı
- 1 büyük diş rendelenmiş sarımsak
- 3 sap doğranmış maydanoz
- 1 çay kaşığı tuz
- Yarım çay kaşığı öğütülmüş karabiber

Hazırlanışı: Domates, kereviz, dolmalık biberi, soğanı, sarımsağı, sirkeyi, maydanozu, yağı ve baharatları ilave edip karıştırıcı yardımı ile püre haline getirin. Derin bir tencerede 15–20 dakika pişirip servis yapın.