10 soruda hipertansiyon

Bu nedenle önem verilmesi gereken bir konu. Bu yazıda hipertansiyonlulardan gelen 10 önemli sorunun yanıtını bulacaksınız...

Tansiyon yaşlandıkça yükselir mi?
İleri yaşlarda yüksek tansiyon problemine daha sık rastlanır. Özellikle 50 yaşından sonra büyük tansiyon (sistolik) yavaş yavaş yükselmeye başlar.
Bu artış 70’li yaşlardan sonra daha da belirgin bir hal alır. Bazı kişilerde, ileri yaşa bağlı “izole sistolik hipertansiyon” denen ve sadece büyük tansiyonun 140mmHg’nın üstüne tırmandığı özel bir durumla karşılaşma olasılığı da artar.

Hangisi daha tehlikeli?
Doktorlar, yıllarca küçük tansiyonun (diastolik) yüksek olmasının daha önemli olduğunu, büyük tansiyondaki zaman zaman oluşan fırlamaları vücudun idare edebildiğini düşündüler.
Sürekli yüksek olan küçük tansiyonun bazı dokularda hasara yol açma riskinin daha fazla olduğu görüşü yaygındı. Artık, büyük tansiyonun yüksek olmasının en az küçük tansiyon kadar önemli olduğu biliniyor. Hatta 50 yaşın üzerindekilerde büyük tansiyonun daha önemli bir risk faktörü olabileceği düşünülüyor.
Küçük tansiyonunuzun 9’dan düşük, büyük tansiyonunuzun ise 14’ten yüksek olması, sizin bir yüksek tansiyon problemi yaşadığınızı ve “izole sistolik hipertansiyon” sorununa sahip olduğunuzu gösterir.

Uykusuzluk hipertansiyona neden olur mu?
Uykusuzluk hipertansiyon riskini artırıyor. Hipertansiyon dergisinde Mayıs 2006’da yayınlanan bir raporun sonuçları bunu gösteriyor.
Yaşları 32-86 arasında değişen 4810 katılımcı ile yapılan bu çalışmada, yaşları 32-59 arasında olan ve günde 6 saatten az uyuyan deneklerdeki yüksek tansiyon riskinin, 6 saatten fazla uyuyanlara göre iki kat fazla olduğu saptandı.
Yeterince uyumamak ve tansiyon arasındaki bu ilişkinin 59 yaşından daha yaşlı katılımcılarda o kadar belirgin olmadığı gözlendi. Daha önceki çalışmalarda uyku apnesi ile kardiyovasküler hastalıklar arasında bir ilişki olduğu zaten görülmüştü.
Fakat yetersiz uykunun, herhangi bir uyku bozukluğu olmayan bireylerde de kan basıncını etkileyip etkilemediği netlik kazanmamıştı. Bu çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılara göre, günde 6 saatten az uyuyan kişilerde tansiyon riski ve bu durumun zaman içinde kronik bir hipertansiyon problemine dönüşme olasılığı artıyor.

Hipertansiyonu düşüren doğal bir destek var mı?
Sarımsak özlerinin veya bolca limon sıkılmış bir bardak suyun kan basıncını ayarlamada etkili olabileceği ileri sürülse de, eğer bir hipertansiyon hastasıysanız sorunu sarımsakla ya da limonla çözmeye çalışmanızı kesinlikle önermem!
İlaç kullanmanız gerekiyorsa size en uygun, yan etkileri en az ilacı doktorunuz belirleyecektir.

En iyi tansiyon ilacı hangisi?
En iyi ilacı değil, size en uygun ilacı kullanmak daha akılcı bir yaklaşımdır. Her ilaç herkese uymaz.
Başka birinde çok başarılı olan bir ilaçtan siz faydalanamayabilir, daha da kötüsü ciddi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
Kullanacağınız ilaca da, dozuna ve kullanım şekline de doktorunuz karar vermelidir.
Doktorunuz bu kararı verirken diğer sağlık problemlerinizi ve kullandığınız diğer ilaçları göz önüne alacaktır.

Tansiyon yükselten ilaçlar hangileri?
Bazı ilaçlar var ki, tansiyonun fırlamasına neden olabiliyor. Özellikle hipertansiyon hastalarının bu ilaçlara karşı dikkatli olmasını öneriyorum.
Soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan ilaçların bazıları, kortizon içeren ilaçlar, bazı ağrı kesiciler, depresyon ilaçlarının bir kısmı, burun açıcı spreyler ve aktif maddesi sibutramin olan iştah kesici zayıflama haplarının hipertansiyona yol açabildiği biliniyor.
“Şifa niyetine” içtiğiniz bitkilerin içerisinde bazen tansiyonu yükseltenler olabiliyor. Örneğin, efedra içeren “şifalı bitkiler” ve zayıflama ilaçlarının içine yasa dışı olarak yerleştirilen bazı maddeler, tansiyonu ciddi biçimde yükseltebiliyor.

Seks kan basıncını yükseltir mi?
Seks yaparken başlangıçta kısa bir süre için kan basıncının yükselmesi mümkün, fakat tansiyonu ilaçlarla ya da diyetle denetim altında olan bir hipertansiyon hastasının seks yapmasında sağlık açısından hiçbir risk yok.
Ayrıca kan basıncı tansiyon ilacıyla dengelenmiş bir hipertansiyon hastası ereksiyon problemi yaşıyorsa Viagra, Cialis ya da Levitra gibi ilaçlardan da faydalanabilir.

Şeker hastalığı hipertansiyona neden olur mu?
Hipertansiyon problemi olanlarda şeker hastalığı, şeker hastalarında da hipertansiyon görülme olasılığı normalden daha yüksektir.
Şeker hastalığı böbrek yetmezliği ya da ciddi damar sertleşmesi gibi sağlık sorunlarına yol açtığında tansiyonu da yükseltebiliyor.
Diğer yandan hipertansiyon ve şekerin beraberliği durumunda her ikisinin de neden olabileceği komplikasyonlara daha sık rastlanıyor.
Unutmayın; sağlıklı bir beslenme programı, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü her iki hastalığı da kontrol altına almada en etkili yöntemlerdir.

Potasyum tansiyonu düşürür mü?
Vücut için son derece önemli bir mineral olan potasyum, tansiyonu düşürme ve dengelemede son derece önemli görevler üstlenir.
Eğer hipertansiyon hastasıysanız diyetinizde mümkün olduğunca potasyumdan zengin gıdalara yer vermeye çalışın. Bunların başında muz geliyor. Bir muzda ortalama 400-450 mg civarında potasyum bulunur.
Enerji getirisinin yüksekliği nedeniyle ölçülü tüketmenizi önermeliyim. Muz kadar olmasa da domates, kayısı, şeftali, portakal ve patatesin de zengin potasyum kaynakları arasında olduğu aklınızda bulunsun.

Kalsiyum ve magnezyum faydalı mı?
Tansiyon kontrolü için daha fazla magnezyum ve kalsiyum tüketmeye özen gösterin. Söz konusu ikilinin en çok bulunduğu gıdalar süt ve süt ürünleridir.
Süt, yoğurt, peynir gibi bu mineraller açısından zengin kaynaklara diyetinizde mutlaka yer vermeye çalışın.
Mesela ara öğünlerde ayran içerek kalsiyum ve magnezyumun tansiyonu dengeleme konusundaki maharetlerinden faydalanabilirsiniz.
Tabii süt, yoğurt ve peynirin yarım yağlı olanlarını tercih etmenizi anımsatmalıyım. Hem kilo kontrolü hem de damar sertliği ve kolesterol açısından tercihinizi her zaman az yağlı olanlardan yana yapmaya özen gösterin.
Peynirin de az tuzlu olanını tüketmeye dikkat edin. Çünkü tuzun (sodyum klorür) tansiyon yükselten etkisi biliniyor.