Hayatınızın ilk 1000 gününde yedikleriniz bütün hayatınızı etkiler

Biz pek farkında değiliz ama yediklerimizin hayatımınızın seyrini belirlemede çok büyük etkisi var. Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de anne sütüyle beslenen bebeklerin sayısı hızla düşerken, ek gıdayla beslenenlerin sayısı yükseliyor. Bu durum, sağlığımızı tehlikeye atıyor. Konuyu, anne-bebek beslenme uzmanı Dr. Yalım Üner’le konuştuk.

Bebekler kaç aya kadar anne sütüyle beslenmeli?

Dünya Sağlık Örgütü’nün önerilerine göre anne sütü bebeğin doğumundan itibaren iki yıl boyunca verilmeli. Bebekler ikinci yılın sonunda bile aldıkları toplam enerjinin hâlâ yüzde 40’ını anne sütünden almalılar. İlk altı ay bu oran yüzde 100 olmalı. Ancak bu oran azalırken bebeğin alması gereken süt miktarı azalmamalı.

Nasıl?

Türkiye’de ilk altı ayda doğru beslenen bebeklerin sayısı azalıyor. Bebek büyüdükçe midesi de büyüyor ama alması gereken süt miktarını alamıyor. İlk altı ayda doğru beslenen bebeklerin sayısı sadece yüzde 10. Dünya ortalamasıysa yüzde 38. Çok gerilerdeyiz. Biz, bebeğe anne sütünü az veriyoruz, yerineyse doğru besini değil, katı besini koyuyoruz. 6-12 aylık bebeklerin midesinin yüzde 70’ini ek besinle dolduruyoruz. Bu çok yanlış! Ek besin miktarı 12’nci aya doğru en fazla yüzde 40-50 olmalı!

İLK İKİ YIL ANNE SÜTÜNDEN ASLA VAZGEÇİLMEMELİ

Ek gıdadan kastınız nedir?

Pekmez, şeker, bal, pirinç unu, nişasta, bisküvi, çorba ve erişkinler için diğer gıdalar... Ama çocuklar ilk yıl kesinlikle şekerle tanıştırılmamalı. Özellikle altıncı aydan sonra anneler, bebeğe ek besin başlayabileceklerini bildikleri için genellikle bebeği ‘olduğu kadar’ emzirip sonrasında yanlış ve gereğinden fazla veriyor. Bebeği sadece o acıktıkça emziriyor. Bu çok yanlış! Çünkü verilen süt azalınca bebek doymuyor. Bebek doyana kadar da ek besin veriliyor. Bu ek besin -özellikle de şekerli gıdalar- obeziteye davetiye çıkarıyor. Bunun yerine altıncı aydan itibaren hekim denetiminde bebeğe verilebilecek devam mamaları ve süt ikamesi daha yararlı olacaktır.

Bebeğin sağlıklı gelişimi için ne önerirsiniz?

Danone-Nutricia Anne Sütü Araştırma Merkezi’nde yaptığımız araştırmalara göre hayatınızın ilk 1000 gününde ne yerseniz, hayatınızın geri kalanına etkisi olur. Ana rahmine düştüğünüz gün de buna dahil! Öncelikle ilk iki yıl anne sütünden asla vazgeçilmemeli. İlk altı ay bebeklerde sadece anne sütü verilmesi yeterlidir, ek gıdaya hiç gerek yoktur. Eğer anne sütünde yetersizlik olursa, hekimin önereceği bir başlangıç sütü bebeğin normal büyümesine devam etmesini sağlar. Sağlıklı bir bebeğin elbette normal boyunda ve kilosunda olması da beklenir. Ancak katı gıdalar anne sütüne göre daha çok protein, enerji veya yağ içeren gıdalardır. Yüksek protein alımı veya yağa bağlı yüksek enerji alımı her zaman obeziteyle sonuçlanır.

- Altıncı aydan sonra anneler, bebeğe ek besin başlayabileceklerini bildikleri için genellikle bebeği ‘olduğu kadar’ emzirip sonrasında yanlış ve gereğinden fazla veriyor.

- İlk altı ayda doğru beslenen bebeklerin sayısı sadece yüzde 10. Dünya ortalamasıysa yüzde 38. Çok gerilerdeyiz.

- Öncelikle ilk iki yıl anne sütünden asla vazgeçilmemeli. İlk altı ay bebeklerde sadece anne sütü verilmesi yeterlidir, ek gıdaya hiç gerek yoktur.

TÜRKİYE’DE BEBEKLER İKİNCİ AYDAN İTİBAREN EK GIDAYLA TANIŞTIRILIYOR

Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye nüfus ve sağlık araştırmasına göre:

- Annelerimiz anne sütünün sadece ilk altı ay gerektiğine inanıyor. Oysa bebek iki yıl boyunca süte ihtiyaç duyuyor.

- Türkiye’de bebekler ikinci aydan itibaren ek gıdayla tanıştırılıyor.

- Ek gıda tüketimi altıncı ayın sonuna doğru yüzde 50’ye çıkıyor. Oysa ilk 6 ay hiç olmamalı!

- Eğer hekim bebeğe bir dönemde biberon maması önerdiyse buna da anne sütü gibi 24 ay boyunca devam edilmeli. Oysa bunu da anne sütü gibi genellikle kesip yerine katı gıda veriyoruz.

- Araştırmaya göre altıncı aydan itibaren anne sütünün mide hacminden aldığı pay yüzde 17’lere düşüyor. Oysaki bu oran yüzde 70 olmalı!

- Türkiye’de ilk dördüncü ve beşinci ay içinde ek besin verilen bebeklerin oranı yüzde 30.

- Altıncı ve sekizinci aylarda bebeğin midesinin yüzde 70’i anne sütüyle, yüzde 30’uysa ek besinle doluyor olmalı.