Güzel masal uydurmanın ve anlatmanın 10 altın kuralı

TEMEL İSKELETİ OLUŞTURMAK GEREKİYOR
Masal anlatıcısı Judith Liberman

1) Geleneksel masalların kadim bir kültürle birlikle, çok derin bir bilgeliği de taşıdığına inanıyorum, onlardan vazgeçmek söz konusu değil bence. Ama kendi uydurduğumuz modern masallar da çocuklara anlatılabilir. Yaratıcı olmak ve gündelik hayattaki bazı sorunları ele almak önemli...

2) Bir masal oluşturabilmek için önce temel bir masal iskeleti gerekiyor. Başlamak için bir karakter ve bir mekâna ihtiyacınız var, o kadar. Her şey onunla başlar. Bir varmış bir yokmuş... Ormanda yaşayan bir peri ya da sınıfta sobanın arkasında yaşayan bir fare... Olasılıklar sonsuz, bırakın çocuğunuz seçsin.

3) Sonra bu karakterin, yaşadığı yerde, günlük bir yaşantısı olur, her gün belli şeyler yapar. Onları anlatma zamanı geldi... “Fare her gün... Heyecanla matematik dersini beklerdi, çünkü en sevdiği konuydu...” Genellikle en az üç ayrı alışkanlık anlatmanızı tavsiye ederim.

4) Masal ancak bir şey ters gittiğinde başlar. Örnek: “Ta ki bir gün, öğretmenin matematik kitabı kayboluncaya kadar... Kitap kaybolunca hoca dersi iptal etmiş...”

5) Şimdi rutini bozduğumuza göre karakter yola çıkabilecek. Macera ya köye bir yabancı geldiğinde ya da köyden biri yola çıkınca başlar. Yolda bizim kahramanımız, arayışı içinde çeşitli varlıklarla karşılaşır. Kimi ona yardım eder, kimi onu oyalar veya kandırır. En az üç ayrı kişiyle karşılaşmasını hayal edin. Her karşılaşma, eğlenceli bir karakter yaratma ve komik diyalog katmak için bir fırsat.

6) Sonunda, kahraman aradığı çözüme ulaşır! Çözüme ulaşır ama masal bitmez; masal sınav değil, sorun çözülünce bitmez. Önce kahramanın evine dönmesi lazım, bu başladığı nokta veya yeni yaşayacağı yer olabilir... Ve sonra orada bir fark yaratması lazım, macerasının bir mirası olsun diye. 

7) ‘RİTMİK BİR TEKERLEMEYLE BAŞLAYIN’
Koray Avcı Çakman (Yazar-drama eğitmeni)

Külkedisi

Masalları oluştururken sözcük ve konu seçimimiz çocuklarımızın yaş grubuna uygun olmalıdır. Masala ritmik bir tekerlemeyle başlamak her zaman çocukların ilgisini çeker. Giriş tekerlemesi hayal dünyasının kapılarını aralar. Çocuklara adeta, “Seni alıp evvel zamana, ta Kaf Dağı’nın ardına götüreceğim” der. Tabii ki her masalın bir, bazen de birden çok kahramanı vardır. Tılsımlı bir nesneye sahip olan biri mi? Şaşkın bir karakter mi? Yedi başlı bir ejder mi? Anlatırken işleri karıştırıp düğümleyelim ki çocukları heyecanlandıralım, meraklandıralım. Kahramanın başına neler gelecek? İşler nasıl karışacak? Ama masalın sonuç kısmında sorunlar çözülsün, karmaşa sona ersin. Masalı nasıl düğümlediysek öyle açalım sözcük sözcük. Sıra geldi masalın bitiş tekerlemesine. Gökten düşen üç elma çocukları dalıp gittikleri düş âleminden gerçek dünyaya döndürmemizi sağlar. 

8) EVİNİZİN İÇİNİ MASAL MEKÂNI YAPIN
Dr. Nilay Yılmaz (Yazar-yaratıcı okuma ve yazma eğitmeni)

Peter Pan

Masalda geçen mekânları evinizdeki eşyaları kullanarak tasarlayabilirsiniz. O bölüme geldiğinizde masalı orada, masalın içine girerek anlatmayı deneyin. Örneğin bir ormanda geçiyorsa, çocuğunuzla birlikte önce o ormanı tasarlayın. Eşyaları farklı amaçlar için kullanın. Minderleri üst üste koyarak ağaç gövdesi, elektrik süpürgesinin hortumuyla ağaç dalı, peçeteleri dallara asarak yaprak yapabilirsiniz. 

9) HAYVANLARA TUHAF ÖZELLİKLER YÜKLEYİN
Mehmet Erbil (Yazar-tiyatrocu)

Çocuklar masallardaki ilginç eşyalara, bitkilere ve hayvanlara bayılırlar. Hayvanlara tuhaf özellikler yükleyin. Örneğin masalınızın başkarakteri evin kedisi Tekir ise tavuk gibi yumurtlasın. Ya da balkonda suladığınız çiçek bir sabah kalktığınızda devasa bir ağaca dönüşmüş olsun ve dalları gökyüzüne kadar ulaşsın, sonra birlikte ona tırmanın. Yaratıcılığın sonu yok.

Kırmızı Başlıklı Kız

10) ŞİDDET VE AYRIMCILIK OLMASIN
Çiğdem Gündeş (Masal anlatıcısı-yazar)

Çocuğunuzun yaşı ve ilgi alanları ne olursa olsun, hiçbir masalda fiziksel ve/veya psikolojik şiddet içeren, şiddeti olumlayan hiçbir ifadeye yer vermeyin. Kahramanlarınızdan bazıları kötü, korkunç, acımasız olabilir ama bunları anlatırken bile şiddetten uzak durun. Masalın sonunda bu kötü karakterleri cezalandırmak gerekebilir. Yine de öldürmeyin onları, yakıp yıkmayın. Kılıçla, tüfekle, kanla değil, akıl, vicdan ve bilgiyle yol gösterin o karaktere. Unutmayın, yol gösterdiğiniz aslında çocuğunuz. Kısacası masalınızda şiddet olmasın! Hiçbir masalda, ötekileştiren, dışlayan, ayrıştıran sözcükler, anlatımlar, konular olmasın.

HADİ GİDELİM

Çikolata kursu

Fiziki mesafe kurallarına uyarak gerçekleştirilen atölyede hem ebeveynler hem de çocuklar birbirinden güzel çikolatalar yapacak.

Yer: İstanbul-Veliefendi Kahve Dünyası
Tarih: Bugün Saat: 13.00
Yaş: 4+
Fiyat: 180 lira
(0212) 543 16 53

HAFTANIN KİTABI

‘Altı Kırk Dört Dalgası’ harika bir yazar hikâyesi. Birbirinden ilginç karakterleriyle bir yazma sürecini anlatan kitapta bir de masal karşımıza çıkıyor.

Yayınevi: Günışığı Kitaplığı
Yazar: Behiç Ak
Tür: Roman
Yaş: 9+
Sayfa: 183
Fiyatı: 24 lira