Kriz doktorlarına talep patlayacak

Türkiye pazarına bir yıl önce giren Amerikalı insan kaynakları danışmanlık kuruluşu Heidrick & Struggles'in Türkiye kurucu ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Ayşegül Aydın, kriz doktorlarına olan talebin her yıl yüzde 40 arttığını ve önümüzdeki yıllarda Türkiye'de bu hizmette bir patlama beklediklerini söyledi

KRİZDEKİ ya da zor durumdaki bir şirketi en verimli ve hızlı ayağa kaldırmayı hedefleyen kriz doktorlarına olan ilgi büyüyor. Türkiye pazarına bir yıl önce giren Amerikalı insan kaynakları danışmanlık kuruluşu Heidrick & Struggles'in Türkiye kurucu ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Ayşegül Aydın, kriz doktorlarına olan talebin her yıl yüzde 40 arttığını ve önümüzdeki yıllarda Türkiye'de bu hizmette bir patlama beklediklerini söyledi. Aydın, Heidrick & Struggles bünyesine Türkiye'den kriz doktoru olarak aralarında uzun yıllar Hollanda ve Malezya Philips'te tepe yöneticilik yapan Atok İlhan'ın da bulunduğu 6 kişiyi kattıklarını belirtti.

Türk Philips Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanlığı'ndan geçtiğimiz günlerde emekli olan ve bundan sonra ‘‘kriz doktoru’’ olarak zordaki şirketlerin yardımına gidecek olan Atok İlhan ve Heidrick & Struggles Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ayşegül Aydın ile ‘‘kriz doktorluğu’’ ağırlıklı bir sohbet ettik.

Kriz doktorları dünyada nasıl gündeme geldi?

- AYŞEGÜL AYDIN: Son 5 yıl içinde Avrupa'daki şirketlerin yüzde 87'si bir reorganizasyondan geçti. Bunun sonucunda şirketlerin kısa dönemli eleman çalıştırdıklarını görüyoruz. Kontrat bazında çalışanların oranı 5 yılda yüzde 3'den yüzde 73'e çıkmış. Ama bir kriz durumunda ya da zora düştüklerinde, kendi bünyelerinde bu zor durumu atlatabilecek vizyona, tecrübeye ve liderlik özelliklerine sahip insan yok. İşte o zaman bu şirketlerde bir panik başlıyor. Krize giren ya da zor bir dönem geçiren şirketler, ‘‘lider yönetici’’ arayışına giriyor. Türkiye'de de kriz doktorlarına alışılacak.

Bu hizmetin danışmanlıktan farklı yönleri neler?

- ATOK İLHAN: Kriz doktorları danışmanlık konseptinden çok daha etkili oluyor ve sonuç getiriyor. Eski klasik danışmanlar için bir laf vardır 'Danışmanlar harem ağasına benzer, yapamadıkları şeyler hakkında, nasıl yapılacağını söylerler.' Kriz doktoru ise tam yetkiyle direksiyon başına geçerek yapılması gerekenleri, hızlı ve etkin bir biçimde yapar. Kriz doktorluğu için kriz yaşamak şart değil. Klasik yöneticiler bazen yıllarca koltuklarında oturarak, 6 ay bir yıl sonrasını görebiliyordu. Ama artık günde 4 kere değişen durumlar yaşanıyor. Bugün herkesin çekmecesinde nelerin olabileceğinin bir senaryosu olmalı, ama bu Türkiye'de yok. Krizler, gereken önlemlerin zamanında alınmaması nedeniyle derinleşiyor.

Kriz doktorlarına olan talep nasıl?

- AYDIN: Son 5 yılda kriz doktorlarına olan talep her yıl yüzde 40 artıyor. Kriz doktorlarının her biri çok pahalı, ama buna karşın çok etkin birer problem çözücüler. Gelişmiş pazarlarda örneğin sadece Londra'da Heidrick & Struggles International'in 300 kriz doktoru var.

Türkiye'de kaç kriz doktorunuz var?

- AYDIN: Kriz doktorluğu, H&S'nin 85 ofisinde bulunan bir servis değil. H&S'nin Türkiye pazarına girişinden itibaren kriz doktorları için hazırlıkları başlattık. Türkiye'de kriz doktoru olmak için gerekli donanım, bilgi ve becerilere sahip çok seçkin bir grubu biraya getirmeye çalıştık. Türkiye'de şu anda 6 kriz doktorumuz var. Önümüzdeki yıllarda Türkiye'de bu konuda ciddi bir açılım bekliyoruz.

Kimler kriz doktoru olabilir?

- AYDIN: Bu üründe hizmetinde temel amaç, kriz doktorlarını kendi bulundukları ülkelerin dışında kullanabilmek. Bu yüzden uluslararası tecrübe çok önemli. 35-37 yaşında biri kriz doktoru olamaz. Kriz doktorluğunda bir çok zorluğu aşmış olması, kariyer merdivenlerini tek tek tırmanması, birikimi çok önemli. Bizim baktığımız sadece iş tecrübesi değil. Aynı zamanda sosyal bir kişilik, her yaşta öğrenmeye açık, yenilikçi, öğrendiklerini paylaşmayı bilen, etik değerlere bağlı, kendine güvenen, hızlı karar verebilen, risk alabilen, lider ruhuna sahip, insana ve insana yatırıma inanan bir karakter arayışı içinde oluyoruz. Kriz doktorlarının görev süresi, şirketin sorunlarına göre minimum 6, maksimum 12 ay. Ancak ortalama süre 9 ay.

Zordaki şirketler kriz doktorlarından neler bekliyor?

- İLHAN: Hızlı büyüme, hızlı değişim de bir tür krizdir. Kriz, alışılmış olmayan, birden bire ortaya çıkan bir olaydır. Bir problem yaşayan, bir değişim sürecinden geçen veya çok hızlı büyüyen bir şirketin kriz doktorundan öncelikli beklentisi helikopter bir bakış açısıyla neler yapılması gerektiği konusunda fikir edinmek, sonra da hızla bunu uygulamak. Ancak hastanın iyileşmesi için de doktorun söylediklerini yerine getirmesi lazım. Çözüm doktorda değil. Çözüm, doktor ve hastanın birlikte hareket etmesi. Hasta, 'doktor gelsin, ama ben ilaç almam' derse bu olmaz. Hasta acı diye ilacı içmezse hastalığı ağırlaşır. Hiç kimsenin elinde sihirli değnek yok. Bunu yapabilsek kriz doktoru değil, kriz sihirbazı olurduk.

En fazla talep hangi sektörlerden geliyor?

- AYDIN: Kriz doktorları en çok tepe yönetim için, finans ve enformasyon teknolojileri için talep ediliyor. Gelecekte de finans ve teknoloji sektöründeki talebin artarak devam edeceği düşünülüyor. Bunun yanısıra çok hızlı büyüyen perakendecilik sektörü ve teknoloji patlaması nedeniyle finans kaynakları azalan tüketim şirketlerinin de kriz doktoru talebinde ön sıralarda olması bekleniyor.


600 milyon dolarlık beyin avcısı


Heidrick & Struggles, dünyada ne tür hizmetler veriyor?

- AYŞEGÜL AYDIN: H&S International, Amerika'da 1953 yılında beyin avcısı olarak kurulmuş ama zaman içinde sadece beyin avcısı görünümünden kurtulmuş. H&S'nin yıllık cirosu 600 milyon dolar. 85 önemli merkezde, 30 ülkede ofisi var. H&S, müşteriyle el ele tutuşuyor ve insanla ilgili her türlü konuda neye ihtiyacı varsa o konuda ürün geliştiriyor. Şu anda dünyada 16 ürünü var. Türkiye'de ise henüz çok yeni, 2001 yılı başında geldi. Biz dört ürüne odaklandık. Lider keşfetme ve yerleştirme, yönetim değerlendirmesi, kriz doktorları ve aile şirketi danışmanlığı.


ATOK İLHAN


Mersin'in ilk kadın Belediye Başkanı Müfide İlhan'ın oğlu olan Atok İlhan, 1940 doğumlu. ODTÜ İş İdaresi Fakültesi İdari Bilimler mezunu. 1967'de Polisan'da Proje Koordinatörlüğü, 1969-71 yılları arasında Metaş'ta Pazarlama Müdürlüğü yaptı. 1971'de Türk Philips'e Satış Müdürü olarak katıldı. Türk Philips'te bir süre de Pazarlama Müdürlüğü yapan İlhan, 1980'de Philips International Hollanda Ev Cihazları Grubu, Elektrik Süpürgeleri Dünya Mamül Müdürlüğü görevine getirildi. 1985-88 arasında Philips International Hollanda'da Ev Cihazları Grubu Yönetim Kurulu Üyesi oldu. 1988'de Philips Malezya Şirketler Grubu'na Yönetim Kurulu Başkanı ve Grup Genel Müdürü olarak atandı. Bu dönemde Malezya Uluslararası Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı da yaptı. 1994'de Türk Philips Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanı ve Grup Genel Müdürü olarak Türkiye'ye döndü. Bu görevinden 2001 yılı sonunda emekliye ayrıldı.


AYŞEGÜL AYDIN


Heidrick & Struggles International Turkey & CIS Operations Yönetim Kurulu Başkanı ve Yönetici Ortağı Ayşegül Aydın, 1964 New York doğumlu. 1986'da ODTÜ İşletme Bölümü'nü bitirdikten sonra, 1988'de Michigan State University'den Pazarlama ve Reklamcılık üzerine yüksek lisans aldı. Çalışma hayatına McCann Erickson Reklam Ajansı'nda başladı. Procter & Gamble, British American Tobacco ve Bali Trading Group gibi uluslararası şirketlerde pazarlama, satış ve genel yönetim pozisyonlarda görev aldı. 1996'da Amrop International Türkiye'nin kurucu ortaklarından biri olarak insan kaynakları sektörüne girdi. 1998'de dünyanın en başarılı 200 ‘‘Lider keşfetme ve yerleştirme’’ danışmanı arasına seçilen ilk Türk oldu. Ocak 2001'den itibaren de Heidrick & Struggles, Türkiye'nin Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı üstlendi.