IMF odaklı ekonomi yönetimi terk edilmeli

TÜRKİYE ekonomisi en derin kriz yılı 2001'i geride bırakıp 2002'ye umutla bakmaya başladı. Ancak işdünyası krize dönük endişelerini koruyor ve yapılanlara temkinli bakıyor. İzocam'ın Genel Müdürü Ali İhsan Yalçın, Türk ekonomisinin IMF odaklı çalışmaya başlamasından rahatsız. Ali İhsan Yalçın, ‘‘Böyle ekonomi yönetilemez. Türkiye'nin bu kadar hassas dengelerle yönetilmeye uzun süre tahammül edebileceğini tahmin etmiyorum’’ uyarısında bulundu. Arjantin'i IMF'in krize soktuğunu hatırlatan Yalçın, ‘‘Türkiye Arjantin olmaz, ama Türkiye şu anda sürünüyor. Sürünmemesi lazım’’ diyor.

IMF odaklı yönetim tarzının terkedilmesi gerektiğini savunan Yalçın'ın başında bulunduğu İzocam, son aylarda sık sık Türk ailelerinin gündemine giriyor. Çünkü, krizi en ağır şekliyle yaşayan Türk halkı, Krizin ve karakışın etkisiyle başta ısınma giderleri olmak üzere yüklüce gelen faturalarla karşılaşınca, nereden, ne kadar tasarruf edebilirim arayışına giriyor. ‘‘Isı yalıtımı’’ ve ‘‘enerji tasarrufu’’ gibi kavramların maddi katkısını ne yazık ki krizle birlikte farkediyor.

Havaların biraz güzelleşmesiyle birlikte bu kavramlar rafa kalkmış gibi görünse de, Ali İhsan Yalçın, ısı yalıtımının yapılması için en uygun mevsimin bahar ve yaz ayları olduğunu hatırlatıyor. İzocam Genel Müdürü Ali İhsan Yalçın'la Türkiye ekonomisinden hanehalkının ekonomisine uzanan bir sohbet yaptık.

2002 yılına nasıl girdiniz, beklentileriniz neler?

- İç piyasada kaosun sona ermesini istiyoruz. Türk Lirası'nın 2002'de değerlenme eğilimine girmesini riskli görüyoruz. Bu, ihracatçıyı küstürecek bir gelişme. Geçen yılki sıkıntı Türk Lirası'nın aşırı değerlenmesiydi. Demek ki başladığımız noktaya döndük, bu da rahatsız edici bir gelişme. Bu noktada halk devletten fazla birşey beklemeyi bıraktı, ekonomi IMF odaklı çalışmaya başladı. IMF parayı gönderince ferahlık oluyor, parayla ilgili sorun olunca herkes kaçacak delik arıyor.

Ekonominin düzelebilmesi için sizce neler yapılması gerekiyor?

- Böyle ekonomi yönetilemez, IMF odaklı bu yönetim tarzının terkedilmesi lazım. Türkiye'nin bu kadar hassas dengelerle yönetilmeye uzun süre tahammül edebileceğini tahmin etmiyorum. Arjantin'i IMF krize soktu, Türkiye'nin buna dikkat etmesi gerek. IMF'in reçetesinin Türkiye'nin uzun vadede menfaatine uygun olup olmadığını iyi düşünmek lazım. Bu kadar IMF kredisine bağımlı bir ekonomi yönetimini bu kadar uzun süre devam ettirmenin bizim orta ölçekli sanayicileri düsündürüyor, üzüyor. Güvenimizi kaybetmiyoruz ama nereye gitiğimizi görmek açısından kafamızda soru işaretleri oluşturuyor.

Türkiye Arjantin olur mu?

- Türkiye Arjantin olmaz ama Türkiye şu anda sürünüyor. Sürünmemesi lazım. IMF kredileriyle ilgili Türkiye'deki hassasiyeti bir ekonomik sürünmenin neticesi olarak düşünüyorum. Rusya bile kendini IMF'ten kurtardı, toparlandı.


Yalıtımla 1 milyar dolarlık tasarruf


Türkiye'de binalarda ısı yalıtımına önem veriliyor mu?

- Türkiye'de yeni yapılarla ilgili ‘TS-825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı’ Haziran 2000'de bina yalıtım standardı mecburi olarak yürürlüğe girdi. Avrupai ölçülerde ısı yalıtım sistemleri kullanılarak geçmişte olduğu gibi yalıtımsız bina üretimine son verildi. Ancak Türkiye'de yeni yapılan bina sayısı sınırlı. Her yıl bina stokuna yüzde 2-3 oranında yeni bina ekleniyor. Dolayısıyla bütün dikkati bu yüzde 2-3'lük yeni bina üzerine odaklamak kadar, geri kalan yüzde 97'lik bölümü oluşturan eski binalarda ısı kaybı sorununun nasıl çözüleceği de önemli.

Isı tasarrufuyla ne kadarlık bir tasarruf sağlayabilir?

- 2000'de Türkiye ithal enerjiye 7.5 milyar dolar ödedi. Bunun 2 milyar doları bina ısıtımında kullanılan enerjiye gitti. Isı yalıtımına gereken önemin verilmesi durumunda ise en az bunun yarısı tasarruf etmek mümkün. Çünkü Türkiye enerji ithalatına bağımlı, enerji ithal etmeye devam edecek. Isı tasarrufuna daha titizlikle yaklaşılması gerek. TS 825 standardına uygun yapılan 5 katlı, 10 daireli bir binanın ısıtma amaçlı doğalgaz tüketimi, yılda 25 bin metreküpten 11 bin metreküpe düşürülebiliyor.

Binalarda ısı en çok nereden kayboluyor?

- Merkezi sistemle ısınan bir apartmanda ısının yüzde 10'u çatıdan, yüzde 40'ı duvardan, yüzde 15'i kapı altından, yüzde 20'si pencereden gidiyor. Müstakil evde ise ısının yüzde 25'i çatıdan, yüzde 25'i duvardan uçup gidiyor.

Apartmanlarda ısı yalıtımı en basit nasıl sağlanabilir?

- En basit ısı yalıtımı uygulaması çatıya yapılandır. Çatıya şilte serilir, bina dışardan komple ısı yalıtımı zarfına alınabilir. Camlar çift cam haline getirilir. Apartmandaki daireler kendi ısı yalıtımlarını yapacak ise içerden duvarlarını ısı levhasıyla kaplar ve üzerini alçılayıp yeniden boyasını yapar. Radyatörlerin arkasına da ısının duvardan kaçışını önlemek için panel konulmalı. Kapı altlarındaki hava kaçakları sünger bantlarla önlenmeli. Böylece eski binalarda yüzde 35-40 ısı tasarrufu sağlanır.

İzocam'ın yalıtım sektöründeki yeri nedir? İhracatınız var mı?

- 2002 sonu için 13 milyon dolarlık ihracat planlıyoruz. Dünyada izolasyon konusunda kullanılan beş temel maddeden dördünü biz üretiyoruz. Isı yalıtımında yüzde 40 pazar payımız var. Şu anda üretimimizin üçte biri ihracata yönelik. İhracatta bölgesel çalışıyoruz, Ortadoğu ve Balkan ülkeleri ağırlıklı. İsrail, Mısır, Suriye gibi ülkelerde yalıtım malzemeleri ısının kaçmaması için değil, soğutulan bölümlerin soğuk kalması için kullanılıyor.


100 metrekarelik evde ısı kaybını önlemenin maliyeti 1 milyar lira


İzolasyon uygulamasının yeni bina inşa maliyetindeki payı nedir?

- Yeni bir yapı inşa edilirken kullanılacak izolasyon malzemesinin toplam yapı maliyeti içindeki payı yüzde 1.5'uğu geçmez.

Eski bir binanın ortalama ısı yalıtımı kaça mal olur?

- 100 metrekarelik bir ev için 400 milyon lira çatı şiltesi gerekli. İçerden yalıtım sistemi uygulaması yapıldığında, pencere değişikliği hariç, maliyeti 1 milyar lirayı bulur. Ama bu yalıtımla ayda ortalama 200 milyon liralık doğalgaz kullanan bir evin tüketimi 120 milyon liraya kadar iner.


ALİ İHSAN YALÇIN


İzocam Genel Müdürü Ali İhsan Yalçın, 1951 İngiltere doğumlu. 1969'da Robert Kolej'den, 1973'te ODTÜ Makina Mühendisliği'nden mezun oldu. 1975'de Atlanta'da Georgia Institute of Technology (MS), 1978'de Philadelphia'da Wharton Grad. School of Business'ı (MBA) bitirdi. 1973-1975 yılları arasında Georgia Institute of Technology'de öğretim ve araştırma asistanlığı yaptı. İş hayatına 1978'de Koç Holding'de dış finans uzmanı olarak başladı. 1979-1990 arasında Arçelik'te sırasıyla stok kontrol şefi, ikmal müdür muavini ve ihracat müdürü olarak çalıştı. 1990-1994 arasında Ardem'de Genel Müdür Yardımcılığı, 1995-1996 arasında Koç Holding'de Pazarlama Danışmanlığı yaptı. 1996'dan bu yana Koç Grubu şirketlerinden İzocam'ın Genel Müdürlüğü'nü yürütüyor.