Hayat, Cezayir’de deterjan çocuk bezi ve ped üretecek

Hayat Holding’in halen devam eden ve planlanan yatırımlarının toplamı iki yıl içinde 300 milyon doları bulacak.

HIZLI tüketim pazarında son yıllarda yaşanan canlanma, uluslararası markaların Türkiye’deki faaliyetlerini hızlandırırken, yerli markaları da hareketlendiriyor. Kiğılı Ailesi’nin hisselerine sahip olduğu Hayat Kimya, bir yandan içerde kağıt temizlik ürünleri için İzmit’te 100 milyon dolarlık yeni bir tesis kurarken, diğer yandan Cezayir’den kuzey Afrika pazarında lider olmayı planlıyor. Hayat Holding’in halen devam eden ve planlanan yatırımlarının toplamı iki yılda 300 milyon doları bulacak.

Hayat Kimya Genel Koordinatörü Orhan İdil, özellikle uluslararası devlerin yer aldığı hızlı tüketim ürünleri pazarında katı sabun, şampuan gibi yeni ürün kategorileriyle büyümeyi sürdüreceklerini söyledi. Cezayir’de 40 milyon dolara deterjan fabrikası yatırımı yapan Hayat, bu tesisin hemen yanında çocuk bezi ve hijyenik ped tesisi de kuracak.

Yıllık cirosu 500 milyon doları bulan Hayat Holding, bir yandan temizlik ve sağlık ürünlerine yatırım yaparken, ağaç sanayiinde de büyüyor. Romanya ve Bulgaristan’da orman ürünleri fabrikası bulunan Hayat Holding, bir ay önce de Bosna Hersek’te özelleştirmeden 50 milyon dolara kağıt fabrikası satın aldı.

2005 yılında cirosunu yüzde 25 artırmayı hedefleyen Hayat Kimya’nın Genel Koordinatörü Orhan İdil’le hızlı tüketim pazarının yanısıra Hayat’ın yeni yatırımlarını konuştuk.

Son yıllarda neden yatırımlarınız yurtdışı ağırlıklı?

- Yurtdışında yaptığımız yatırımlar daha çok gümrük oranlarının yüksek olduğu ve nakliyenin sorun oludğu ülkelerde yoğunlaşıyor. Biz yurt dışında da yayılmak istiyoruz. Hızlı giden tüketim mallarında sadece Türkiye içinde kalırsak bazı problemlerimiz oluyor. Çünkü bu alanda dünya devleri var. Hepsi kendi üretimleriyle, mali ve pazarlama güçleriyle eskiden beri burada. Bunlarla boy ölçüştürmeye çalışıyoruz, ama onların avantajı uluslaraarası olmaları. O yüzden biz de kendi ölçülerimizle bölgesel güç olalım diyoruz. Bir ülkede satışlar azalsa diğer bir ülke bunu karşılar diye düşünüyoruz.

Peki yurtdışındaki üretiminiz nasıl gidiyor?

- Bulgaristan’da ve Ukrayna’da deterjan fabrikamız var. Cezayir’de bir deterjan fabrikası kuruyoruz. Hemen yanında çocuk bezi, hijyenik ped, sabun fabrikası da olacak. Deterjan kısmı bu yaz faaliyete başlayacak. Çocuk bezi, hijyenik ped de İzmit’teki tesisimizin genişlemesinden sonra gelecek yıl ekimde devreye girecek.

Ne kadar yatırım yapıyorsunuz?

- Şu aşamada 40 milyon doları buldu. Çocuk bezi de olunca belki bir 10 milyon daha üzerine eklenir. Çünkü buradaki tesiste kullanılan makinelerden bazılarını oraya götüreceğiz.

Yatırım için neden Cezayir’i seçtiniz?

- Cezayir’e normal ihracatta gümrükler çok yüksek. Hammadde olduğu zaman böyle bir gümrük söz konusu değil. Dolayısıyla orada üretim yaptığımız zaman maliyet büyük ölçüde aşağıya iniyor. Cezayir çok yüksek nüfuslu bir ülke ama gelir düzeyi düşük. Biz burada normal üretim yapıp gümrük ve nakliyeyi ödedikten sonra Cezayir’e mal satmaya kalkarsak fiyat bakımından yerli üretimle baş edemezdik.

Bu ülkedeki hedefiniz nedir?

- Bizim hedefimiz o bölgede pazar lideri olmak. Cezayir’i Afrika’ya açılan bir kapı olarak görüyoruz. Cezayir’de ilk etapta 45 milyon dolar yıllık ciro hedefliyoruz. Cezayir pazarını oturttuktan sonra Fas, Tunus, Libya gibi ülkelere de açılırız diye planlıyoruz. Hedefimiz öncelikle Kuzey Afrika. Çünkü Türkiye’den yaptığımız ihracatla o ülkelere henüz yeterince giremedik. Bir tek Mısır’a girdik, orada satışlarımızı fena değil.

Hızlı tüketimde yeni ürün kategorilerine girecek misiniz?

- Sıvı sabun ürün yelpazemizde vardı, bir yıl önce katı sabun üretimine başladık. Yakında şampuana gireceğiz. Hızlı tüketim grubundaki bütün ürünlerde var olduktan sonra gıdaya da girebiliriz. Ama şu an böyle bir şey yok.

Hayat’ın 2004 cirosu 500 milyon dolar

Holding içinde Hayat Kimya’nın ağırlığı nedir?

- Grubun toplam cirosu 2004 yılında 500 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun 250 milyon dolardan fazlası Hayat Kimya’dan geldi. Hayat Kimya’nın cirosunun da 60 milyon doları ihracattan sağlandı. İhracatın hemen hemen hepsi kendi markalarımız. Çok ufak bazı özel markalar oluyor. Ukrayna ve Bulgaristan’da da kendi markamızla varız. Cezayir’de de öyle olacak.

Bosna Hersek’te káğıt fabrikası satın aldık

Yurtdışı yatırımlarınız sürecek mi?

- Bulgaristan, Cezayir ve Ukrayna’da deterjan tesisleri, Romanya ve Bulgaristan’da da ağaç sanayii tesisleri var. Ukrayna’da yere bir ortağımızın olduğu deterjan dolum tesisimiz var, ama daha büyük bir yatırımı düşünüyoruz. Bosna Hersek’te de 1.5 ay önce özelleştirmeden kağıt fabrikası satın aldık. Yurt içi, yurt dışı toplam çalışan sayımız 4 bin 500’e ulaştı.

Bosna Hersek’teki fabrikayı kaça aldınız, ek yatırım yapacak mısınız?

- Yaklaşık 50 milyon dolara hisselerin büyük çoğunluğunu aldık. Kalan hisseler de işçilerin elinde, zamanla onları da alacağız, anlaşmamız bu şekilde. Çimento kağıdı ve mukavva üreten fabrikayı biraz modernleştirmemiz lazım. Sanırım 30 milyon dolarlık ek bir yatırım daha yapılacak.

Hülya Avşar, halka ‘Molped’ dedirtti

Hülya Avşar’ın hiyjenik kadın pedi Molped markasına katkısı oldu mu?

- Molped için Hülya Avşar ile yaptığımız ilk reklam Avşar’ın sanatçılık, sporculuk, oyunculuk yönlerini ortaya koyuyordu. Ama çok iyi sonuç getirmedi. Ancak daha sonra yine Hülya Avşar’ın yer aldığı ‘Molped’iniz var mı? Delikanlı kızlar Molped kullanır’ sloganlı reklamlarından çok büyük geri dönüş aldık. Karşımızda jenerik bir marka vardı, Orkid. Eşim bile benden Molped isterken Orkid getir diyordu. Çünkü hjyenik ped’in adı Orkid olmuştu. Biz halka Molped dedirtmek istedik ve bunu sağladık. Hijyenik ped kategorisinde farklı markalar olduğunu oturttuk.

Türkiye’de hangi ürün ne kadar tüketiliyor?

Yıllık tüketim Yıllık ciro (milyon dolar)

Deterjan 400 bin ton 500

Sabun 80 bin ton 120

Çocuk bezi 2.5 milyar adet ped 400

Hijyenik ped 1.5 milyar adet ped 220

* Kaynak: Hayat Kimya Pazarlama Grubu.

PROF. DR. ORHAN İDİL

Hayat Kimya Genel Koordinatörü Prof. Dr. Orhan İdil, İstanbul Alman Lisesi ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitirdikten sonra Almanya’da Johannes Gutenberg Üniversitesi’nde ve İ.Ü. İşletme Fakültesi’nde doktora yaptı. İ.Ü İşletme Fakültesi’nde asistan olarak çalışmaya başladı. Akademik iş hayatının yanısıra danışmanlık hizmetleri de verdi. 1982 yılından itibaren özel sektörde üst düzey yöneticilik yaptı. 1994 yılından bu yana da daha önce danışmanlığını yaptığı Hayat Kimya Genel Koordinatörlüğü’nü ve holdinge bağlı kuruluşların yönetim kurulu üyeliğini yürütüyor.