Suriye’de Türkmen bakan olacak mı

Bu ziyaretin zamanlaması dört açıdan önemliydi.

1- Ahmed Şara’nın Mazlum Abdi ile yaptığı anlaşma,

2- Suriye’de bu hafta içinde bakanlar kurulunun açıklanacak olması.

3- Lazkiye ve Tartus’ta İran destekli Esed ordusunun kalıntılarının başlattığı ve başarılı olamayan kalkışma girişimi.

4- İsrail destekli Dürzi terör örgütünün eylemleri.

TÜRKİYE FAKTÖRÜ

8 Aralık’ta Suriye’de bir devrim gerçekleşti. Ancak 13 yıldır iç savaşta olan ve 61 yıldır Baas rejimi tarafından yönetilen Suriye’yi istikrarsızlığa sürüklemek için İran ve İsrail başta olmak üzere dış güçler yoğun bir şekilde çaba gösteriyorlar. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan “Daha önce de bu konuya ilişkin provokasyon uyarısı yapmıştık. Bu, ilk ve son olmayacak. Bu tür provokasyonlara karşı idari ve siyasi tedbirler önemli” dedi. Suriye’nin işi çok zor ama Suriye’de istikrarın teminatı Türkiye. O nedenle başarılı olamayacaklar.

HAKAN FİDAN’IN DEĞERLENDİRMESİ

Türk heyetinin yaptığı çıkarmaya dönecek olursak. Öncelikli olarak Mazlum Abdi ile yapılan anlaşma ele alınmış. 8 madde tek tek değerlendirilmiş. Türkiye’yi rahatsız edeceği bir unsur olmadığı kanaatine varılmış. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a  Meclis’te, Ahmed Şara ile Mazlum Abdi arasında varılan anlaşmayı sormuştum. “Ben güvenlikçiyim. Bu örgütün bir ileri hamle yaparken arkaya mayın döşeme gibi bir stratejisi var. O nedenle ihtiyatlı bakarım. Sonuca odaklanırım. Bu anlaşmanın da sonucuna bakarım. Sonuna kadar takip ederim” demişti.

Hakan Fidan sıradan bir Dışişleri Bakanı değil. MİT Müsteşarlığı’ndan gelen ve dünyanın sayılı  güvenlik politikaları uzmanlarından birisi.

UYGULAMA ESAS OLACAK

Sıcağı sıcağına Ankara’nın bakış açısını aktarmıştık. Türkiye anlaşmayı olumlu bulmakla birlikte uygulamaya odaklanmış durumda. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in dediği gibi, “Bir an önce fesih kararı almalı, derhal ve şartsız olarak silahlarını teslim etmedilir”.

Kandil’in nisan ayının ortasında muhtemelen Süleymaniye’de kongresini toplayıp fesih kararı alması bekleniyor. Ancak Suriye’de PKK-YPG’nin silah bırakma ve Suriye ordusuna entegre sürecini, Hakan Fidan’ın işaret ettiği gibi, ileriye dönük mayınlar döşenmesine izin vermemek için kaynağından takip edeceğiz.

ASKERİ DANIŞMAN OLACAK

Bir defa Mehmetçik Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı bögelerinde kalmaya devam edecek. Terörle mücadele konseptimizde değişen bir şey yok.

Ayrıca önümüzdeki günlerde Suriye’ye ikinci kez bir askeri heyet gidecek. Zaten bakanların Şam ziyaretinde, heyette Savunma ve Güvenlik Genel Müdürü Tümgeneral İlkay Altındağ da yer alıyordu.

Suriye ile askeri işbirliği çerçevesinde hem Suriye ordusunun yeniden yapılanmasına katkı sağlayacağız hem de Suriye ordusunun kapasitesini güçlendirmek için son teknoloji ürünü olan savunma sanayisi ürünlerimizi vereceğiz. Ayrıca bir subayımız Suriye ordusuna askeri danışman olarak görevlendirilecek. Zaten askeri ateşemiz göreve başladı.

ÖNCE SINIR KAPILARI

Suriye devleti sınır kapıları başta olmak üzere SDG-PKK-YPG bölgesindeki devlet kurumlarını devralacak. Silahların bırakılması, Suriyeli olmayan teröristlerin ülkeyi terk etmesi ve sayıları 20 bini bulan SDG unsurlarının Suriye ordusuna entegrasyonu üzerinde çalışılacak.

Suriye devleti ile SDG arasında varılan anlaşma PKK’nın silah bırakması ve kendini feshetmesini olumlu yönde etkiledi. PKK’nın kongresini toplayıp kendini feshetme kararı alması ise Suriye’deki entegrasyonu olumlu yönde bir ivme kazandıracak.

MAZLUM ABDİ NEDEN ANLAŞTI

Diyorlar ki, “Mazlum Abdi niye anlaşmayı imzaladı”. Aslında bunun altında, “keşke PKK-YPG Suriye’de anlaşmaya yanaşmasaydı da yeni süreç başarısızlığa uğrasaydı” hesabı yatıyor.

1- Lazkiye ve Tartus’taki kalkışma girişimi bastırıldı.

2- İsrail’in Dürziler üzerinden giriştiği provokasyon başarısız oldu.

3- Wall Street Journal’a konuşan ABD’li bir yetkilinin dediği gibi, ABD birliklerinin Suriye’den çekilme ihtimali Mazlum Abdi’yi anlaşmaya yönelten bir baskı unsuru oldu. Boşuna ABD helikopteri ile Şam’a getirilmedi.

TÜRKİYE’NİN GÜCÜ

4- Türkiye’nin kararlılığı. Bu anlaşma 20 Şubat’ta imzalanacaktı. Mazlum Abdi, İran ve İsrail’in baskısıyla yan çizdi. Ancak iki ülkenin, Türkiye’nin yapacağı büyük askeri harekât karşısında kendini koruyamayacağını gördü. Eğer Lazkiye ve Tartus’taki kalkışma girişimi başarılı olsaydı Mazlum Abdi masaya oturmazdı.

BAKANLAR KURULU AÇIKLANACAK

Suriye’de bu hafta içinde önemli bir adım daha atılacak. Bakanlar kurulu açıklanacak. Suriye Başkanlık Sistemi’yle yönetilen üniter bir devlet olacak. Ahmed Şara aynı zamanda icra yetkileri olan bir cumhurbaşkanı olarak ülkeyi yönetecek. Başbakanlık kaldırılacak. Türkiye modeli gibi. Suriye’nin petrolü var ama enerji bakanlığı yok. Yeni kabinede enerji bakanı olacak. PKK-YPG bölgesindeki petrol ve doğalgaz yataklarının bir an önce merkezi yönetime devredilmesi açısından önemli.

TÜRKMEN BAKAN

Suriye’nin yeni bakanlar kurulu nasıl olacak? Suriye’yi kucaklayıcı bir bakanlar kurulu olacağı söyleniyor. Suriye’nin bütünlüğünü koruma açısından bu çok önemli olacak. 61 yıl sonra kabinede; Kürtler, Araplar, Nusayriler, Hıristiyanlar ve Türkmenler ülke içindeki ağırlıklarına orantılı olarak bakanlar kurulunda temsil edilecekler.

Altını tekrar çizerek söylüyorum. Türkmenler de bakanlar kurulunda yer alacak. Zaten başta Cumhurbaşkanı Ahmed Şara olmak üzere Türkiye dostu bakanlar da var.

SİYASET YAPACAKLAR

PKK-YPG silahları bıraktıktan ve Suriye ordusuna entegre olduktan sonra ne yapacak? PYD adıyla mı olur, yeni bir parti mi kurarlar bilemiyorum ama silahları bırakıp siyaset yapabilecekler. Mehmet Ağar’ın “Düz ovada siyaset yapsınlar” tezi Suriye’de geçerli oluyor.