Gama, İrlanda üzerinden Avrupa Birliği'ne girdi

Gama, İrlanda'daki yeni şirketi Gama Ireland ile katıldığı 40 milyon dolarlık yol ihalesinde 6 İrlandalı firmayı geride bıraktı. Böylece Gama'nın İrlanda'da üstlendiği işlerin tutarı da 120 milyon dolara ulaştı.

ANKARA'da 43 yıl önce dört ortak tarafından kurulan Gama Endüstri, İrlanda'da bir müteahhitlik şirketini satın alarak, Avrupa Topluluğu'na girdi. Bugüne kadar yurt içi ve yurt dışında barajdan santrala, otelden otoyola birçok büyük projeye imza atan Gama, İrlanda'daki yeni şirketi Gama Ireland ile katıldığı 40 milyon dolarlık yol ihalesinde de altı İrlandalı firmayı geride bıraktı. Böylece Gama'nın İrlanda'da üstlendiği işlerin tutarı da 120 milyon dolara ulaştı.

Gama Endüstri Yönetim Kurulu Başkanı Erol Üçer, yaklaşık 6 milyon dolarlık yatırımla yüzde yüz Türk sermayeli İrlandalı bir şirket olarak artık Avrupa Birliği ülkelerinde daha iddialı yol alacaklarını söylüyor. Kuruluşundan bu yana sadece Türkiye'de değil, Ürdün'den Rusya'ya, Malezya'dan Türk Cumhuriyetleri'ne birçok ülkede toplam 1.5 milyar dolarlık projeyi tamamlayan Gama, İrlanda'daki yol ihalesinde yerel şirketleri sollayıp geçmenin gururunu yaşıyor. Gama, İrlanda'yı Avrupa Birliği ülkeleri için bir sıçrama taşı olarak kullanmayı planlıyor. Geçen yıl 60 trilyon lira vergi ödeyen Gama Endüstri'nin kurucu ortağı Erol Üçer ile şirketin bugün geldiği noktayı, yatırım ve projelerini konuştuk.

İrlanda'da müteahhitlik şirketi alma fikri nereden çıktı?

- Bir yıldır Avrupa Birliği ülkelerinde de iş yapıyoruz. İrlanda'ya oradaki büyükelçimizin davetiyle gittik. İmkanları gözden geçirdik. Orta büyüklükte İrlandalı bir müteahhitlik şirketini satın aldık. Diğer Avrupa ülkelerine gitme cesaretini gösteremedik. Geçmişte, özellikle Almanya'da bizim de katıldığımız projelerde Türk firmaları çok kötü bir tecrübe yasadı. Türk işçisine hiçbir şekilde müsade edilmiyor. Kuralları olabilir dese de gerçekte olmuyor. İrlanda bu konuda biraz daha liberal gözüküyor. İçeri girebiliyorsunuz, ama burada da hareketlerinizi yürütebilmek için çaba harcamak ve dikkatli olmak zorundasınız.

Bu ülkede ne kadarlık bir proje üstlendiniz?

- Son aldığımız yol projesiyle birlikte 120 milyon dolarlık taahhüt işimiz var İrlanda'da. Bir santral inşaatının bir bölümünü üstlendik, ufak çaplı konut işlerimiz da var bu ülkede. İrlanda'da tamamladığımız projelerin tutarı ise 15 milyon dolar.

Yol ihalesinde sorun yaşadınız mı?

- İrlanda Karayolları'nın 40 milyon dolarlık bir yol inşaatının ihalesini yeni şirketimiz Gama İrlanda kazandı. İhaleye katılan 7 firma da İrlandalı'ydı. Biz de yüzde yüz sermayeli bir İrlanda firması olarak ihalede yer aldık. İrlanda'daki bazı grupların Türk firmalarının orada yol yapması konusunda ciddi çekinceleri vardı. Onları Türkiye'ye getirdik, Türkiye'de yaptığımız yolları, şantiyelerimizi gösterdik. Ancak onları gördükten sonra ikna oldular.

Proje ne zaman bitirilecek?

- Yapacağımız yol, ülkenin güneyinde ve 15 kilometre uzunluğunda. Ancak çok miktarda köprü ve bağlantı yolları var. Üç ay önce çalışmalarına başladığımız bu yolun inşaatı 1.5 yıl sonra tamamlanacak. İrlandalı'lar yol inşaatı konusunda çok hassas. Her zemin hareketinde çok önceden izin alınması gerekiyor. Ayrıca, çevreyi de rahatsız etmememek şart. Örneğin, İrlanda'da güneş yüzünü çok az gösteriyor. Bu nedenle güneşli bir günde bölgedeki çiftçilerin eğlenceleri varsa, makine gürültüsüyle onları rahatsız etmeyelim diye bizim çalışmamızı durdurabiliyor.

İrlandalı bir şirket olabilmek için ne kadarlık yatırım yaptınız?

- Bu ülkede kabul edilip iş yapabilmeniz için İrlandalı hüviyetine girmeniz lazım. Üçte biri Türk, kalanı İrlandalı 200 çalışanımız var. Şu ana kadar bu ülkede 6 milyon dolarlık yatırım yaptık.

Türk müteahhitleri için İrlanda cazip bir pazar mı?

- İrlanda'da yüzde yüz Türk sermayeli başka müteahhitlik firması yok. Orada çalışmamız için çok dikkatli olmamız ve belli bir dönem kendimizi kanıtlamamız gerekiyor. Ama Gama İrlanda şirketi, bizim için moral takviyesi oldu. Avrupa Birliği'ne girmek için birçok siyasi meselenin çözülmesini beklemiyoruz. Bu doğrudan doğruya ekonomik bir mesele ve biz Gama olarak artık Avrupa Birliği'ne girmiş durumdayız. Ancak onların kurallarına uymanız ve çok dikkatli olmanız lazım. Çünkü küçük bir ülke olan İrlanda'da Türk şirketlerine ve Türk işçisine karşı bir çekingenlik var. Bizim şu anda bu ülkede yapacağımız işler de büyük hacimli işler değil, ama biz buradan diğer Avrupa ülkelerine, hatta Amerika'ya açılmak istiyoruz.


İTÜ'ye Müzik Araştırma Merkezi


İTÜ'nün geliştirilmesi için başlatılan projeleri destekleyen Erol Üçer, İTÜ MÜzik İleri Araştırmalar Merkezi ve Müzik Kütüphanesi'nin de sponsoru. İTÜ Dr. Erol Üçer Müzik İleri Araştırmalar Merkezi, müzik dünyasında yüksek lisans eğitimi veren modern bir eğitim merkezi. Üçer, Ankara'da korunmaya muhtaç 200 çocuğun barınması için de iki yurt binası yaptırmış. Ayrıca ıslahevinden çıkan çocukların barınması için iki bina, sorunlu gençler için bir Danışma Merkezi binası bağışlamış.


Çalışanını ortak yaparak büyüdü


Gama Endüstri nasıl doğdu?

- Gama'yı 1959'da dört ortak kurduk. Klasik müteahhitlik uygulamasının yanısıra mekanik, elektrik, elektronik konularına ve batılı firmalarla işbirliğine ağırlık verdik. 1970 yılında, hisselerimizin yüzde 40'ını çalışanlarımızile paylaşma kararı aldık. Her ortak yüzde 25 oranındaki hissesinin yüzde 10'unu çalışanlarımıza verdi. Şu anda 30 ortağımız, on bine yakın da çalışanımız var.

Çalışanlarınızı ortak etme yoluna neden başvurdunuz?

- İnsanlar motive edildikleri zaman, o işe daha çok sahip çıkıyor. Bu inançla hisselerimizin bir kısmını çalışanlarımıza verdik. Başarılarda aldığımız bu karar çok önemli rol oynadı. Kimse patrona hizmet etmiyor, kendi şirketi için çalışıyor.


İşlerimizin % 60'ı yurtdışı


Başka hangi ülkelerde iş yapıyorsunuz?

- Dünyanın her yerinde iş arayışımız var. Libya'da bir boru hattının korunması için gereken müteahhitlik hizmetini veriyoruz. Boru işinin bize düşen bölümü 25 milyon dolar. Ama bu sefer Japon ve Alman firmalarıyla birlikte bu ülkeye gittik. Böylece kendimizi daha güvenli hissediyoruz. Ayrıca Libya'da çıkan doğalgazın İtalya'ya getirilmesi için geliştirilen projeyi, İtalyanlar ve Japonlar beraber yapıyor. Bu projenin bir bölümüne biz de katıldık. Projenin bize düşen bölümü ise 30 milyon dolar.

İşlerinizin yurt içi - yurt dışı dağlımı nasıl?

- Türk müteahhitlerinin dışa açılmasıyla birlikte Gama da aynı yolu izledi. Şu anda elimizde 400 milyon dolarlık taahhüt işimiz var. Bunun yüzde 60'ı yurt dışında. Son yıllarda dışardaki faaliyetlerimizi daha da artırdık. Bundan sonra da artıracağız gibi görünüyor. Önümüzdeki 2-3 yılda Türkiye'de işimiz kalmayacak. Artık devlet yatırım yapamayacak duruma geldi. Türkiye artık müteahhitler için çok zor bir pazar.


Türkiye, bodrumda yürüyor


Türkiye'deki ekonomik durumu nasıl görüyorsunuz?

- Evvelden birinci katta yaşıyorduk, ekonomik krizle birlikte bodruma indik. Şimdi bodrumda yürüyoruz, bunu düzlük kabul etmek gerekiyorsa düzlükteyiz. Düzlüğe çıktık, ama bodrumun düzlüğündeyiz. Yukarıya çıkmamız için kaynağa ihtiyacımız var. Şu anda hareket yok. Kaybettiğimiz o kadar çok sey var ki. Ülke çapında ciddi bir yatırım ve hareket ihtiyacı var. İnsanlara ekmek kazandıracak çarkların dönmesi lazım. Geleceğe dair bir korku var. Güven havası estirilirse mutlaka bir hareket başlayacaktır. Ekonomiyi canlandıracak bir boyutta büyümezsek ülke bu sıkıntılardan kurtulamayacağı gibi başka türlü sıkıntılar da ortaya çıkar. Erken seçim belki daha da sıkıntı yaratır.


EROL ÜÇER


Gama Endüstri Yönetim Kurulu Başkanı Erol Üçer, 1946 yılında Ankara Atatürk Lisesi'ni bitirdi. 1951 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi'nden (İTÜ) İnşaat Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. 1957 yılına kadar özel sektör ve kamu kuruluşlarında mühendis olarak çalıştı. 1959 yılında üç arkadaşıyla birlikte Gama'yı kurdu. Erol Üçer, İTÜ Geliştirme Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, Ankara Atatürk Lisesi Eğitim Vakfı Başkanı, ODTÜ Geliştirme Vakfı Mütevelli Heyeti ve Yönetim Kurulu Üyesi, Ankara Üniversitesi Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu ve Lisesi Yönetim Kurulu Üyesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim, Araştırma ve Hizmet Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi olarak görev yapıyor. ODTÜ ve İTÜ tarafından verilen çeşitli ödülleri bulunan Erol Üçer, 1997 yılında da T.C Devlet Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirilmişti.