Basel II için hızlanalım 2007’de şoka uğramayalım

Önümüzdeki 18 ayda yabancı bankaların Türkiye’ye olan ilgisinin artacağını tahmin eden Bayazıt, Dışbank’ın da, çıkabilecek her türlü fırsata hazır bir altyapı oluşturmaya çalıştığnı söyledi.

DIŞBANK İcra Kurulu Başkanı Tayfun Bayazıt, mali sektörün risk yönetimi açısından yapması gereken düzenlemelerin biran önce yapılmsı uyarısında bulunarak, ‘Basel II Kriterleri’nin uyum süreci 2007’de başlayacak. Daha uzun var diyerek rahatlamak yerine, bugünden geleceği planlamalıyız’ dedi. Basel II Kriterleri sonucu hem kredi imkanlarının daha kısıtlı hale geleceğini, hem de bu kısıtlı kredilerin daha pahalı olacağını vurgulayan Bayazıt, Türk mali sektörünün biran önce uyumu sağlayabilmesi halinde bunu bir şok değil, daha yavaş bir geçiş süreci olarak atlatabileceğini söyledi.

Türkiye’de bulunmayı düşünen ya da Türkiye’de olup da Avrupa’da büyüme stratejisi olan yabancı bankaların artık Türkiye’ye daha ciddi bakacağını tahmin eden Bayazıt, önümüzdeki 18 ayda yabancı bankaların Türk mali sektörüne ilgisinin artacağını düşünüyor. Yabancı bankaların Türk bankalarına ortaklığının yanısıra içerde bankalar arası birleşmelerin de gündeme gelebileceğini belirten Bayazıt, organik büyümesini sürdüren Dışbank’ın bu tür fırsatlara da sıcak baktığını ve altyapısını buna göre oluşturduğunu söyledi. Dışbank İcra Başkanı Tayfun Bayazıt ile Türk bankacılık sektörünün yanısıra Dışbank’ın hedeflerini de konuştuk.

Mali sektörün önünün açılması için daha neler yapılması gerekiyor?

- Yapısal reformların yerine getirilmesi son derece önemli. Aynı zamanda Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde yapılması gereken bir takım düzenlemeler de var. 2007 yılı itibariyle hem Avrupa ülkeleri, hem ABD Basel II prensiplerine uyum sürecine başlayacaklar. Mali sektörün risk yönetimi becerileri açısından hem teknoloji, hem iç yapıları açısından yapması gerekenler var.

Basel II Kriterleri’ne uyum hazırlıkları hangi aşamada?

- Reel sektör hem daha şeffaf, hem daha inandırıcı mali tablolara ve yönetim planlarına ihtiyaç duyuyor. Bankaların reel sektördeki firmaların risk ölçümünü doğru yapabilecek bir takım çalışmalar yapılmalı. 2007’ye daha uzun zaman var diye rahatlamak yerine, bugünden geleceği planlamalıyız. Basel II Kriterleri’ni kendi içimizde de özümsemiş olalım ki, o uyum süreci içinde herhangi bir aksaklık olmasın. Basel II Kriterleri sonucu hem kredi imkanları daha kısıtlı, hem de bu kısıtlı kredilerin daha pahalı olma ihtimali yüksek. Bu şartları yerine getirip, uyumu sağlayabilirsek bunu bir şok olarak değil, daha yavaş bir geçiş süreci olarak atlatabiliriz.

Türk mali sektöründe yabancıların pazar payı nasıl?

- Mali sektörde yabancı bankaların toplam pazar payı yüzde 5. Türkiye’nin potansiyeli konusunda endişesi olmayan bankalar, Türkiye’ye çok büyük miktarda sermaye ayırmıyor. Bunun nedeni, hem makro ekonomik belirsizlikler, hem de mali sektördeki kırılganlıklar. İstikrar, tek haneli kalıcı enflasyon ve tek haneli reel faizin sağlandığı ve orada kaldığı, dalgalanmaların azaldığı bir ortamda daha fazla yabancı sermaye yatırımı olur.

Yabancı bankaların Türkiye’ye ilgisinde artış gözleniyor mu?

- Hem Avrupa Birliği’ne uyum süreci, hem orta vadeli istikrar programı içinde yapısal reformların çok ciddi ele alındığı Türkiye’de bulunan veya bulunmayı düşünen, ajandasında Avrupa’da büyüme stratejisi ve perakendecilik vizyonu olan yabancı bankalar artık Türkiye’ye daha ciddi bakacaktır. Bunun da ötesinde orta vadeli planlarını harekete geçirecektir. Bu da hem Türk bankalarına ortak olma, hem de satın alma şeklinde olabilir. Önümüzdeki aylarda yabancı bankaların yönetim kurullarında bu konuların daha çok konuşulacağına inanıyorum.

Geçtiğimiz aylarda satışa hazırlık için yabancı bir danışmanlık firmasıyla anlaştınız. Bu çalışmalarda hangi noktadasınız?

- Önümüzdeki 5-10 yıllık sürede mali sektörün büyümek için daha fazla sermayeye ihtiyacı var. İçerde bankalar arası birleşmeler ve yabancı bankaların daha fazla sayıda Türk bankasına ortak olması gündeme gelebilir. Biz bunların hepsine açığız. Kendi stratejimize ve vizyonumuza uygun neler yapabilirize bakıyoruz. Altyapıyı oluşturuyoruz. Şu anda Türk mali sektörüyle ilgilenen az sayıda banka var. Bu sayının artacağını ve kısa zamanda aksiyona dönüşeceğini, önümüzdeki 18 ay içinde bu konuda ciddi gelişmeler olacağını düşünüyorum.

Biz iyi şeyler ürettikçe hükümet olumlu adım atıyor

Bankacılık sektörü bugün hangi noktada?

- Enflasyonla savaşın başarısı, hedeflerin tutması, kamu borçlanma gereksiniminin her ne kadar yüksekse de azalmaya devam etmesi olumlu yansıyor. Sektörün kronik sorunu olan aracılık maliyetlerinin yüksekliği konusunda adım atıldı. Biz ne kadar bütçe performansı açısından olumlu neticeler üretebilirsek, hükümet de o ölçüde olumlu adımlar atmaya devam edecek görünüyor. Bürokrasi aracılık maliyetlerini azaltma konusunda gerçekten hassas ve duyarlı. Bunun devamlılığının olması lazım.

BDDK sorumlu ve yapıcı davranıyor

Bankalar Yasası ile ilgili ne düşünüyorsunuz?

- BDDK burada son derece sorumlu ve yapıcı davranıyor. Bankalar Birliği aracılığıyla görüşlerimizi BDDK ile paylaşıyoruz. Yasal düzenlemelerin bir kısmı, geçmiş hatalara reaksiyon şeklinde oldu. Reaksiyondan öte, ileriye dönük ihtiyaçları karşılamaya yönelik bir çalışma var şu anda. Kalıcı ve sektörün ihtiyaçlarına cevap veren bir yapının ortaya çıkacağına inanıyorum.

Bankalar kredi kartı değil başvuru formu pazarlıyor

Kredi kartı kullanıma ilişkin yaşanan son tartışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Kredi kartı kullanımında yanlışlıklar olabilir. Ama bu konuda acı tecrübeleri olan bankalar daha değişik yaklaşımlara girecektir. Kişilere verilecek kredi kartı sayısını ve limitini sınırlamak dünyanın hiçbir yerinde yok. Bankalar kredi kartını yoldan geçene dağıtmıyor, başvuru formunu pazarlıyor. Bunlar inceledikten sonra uygun gördüklerine kart veriyor.

Basel II neleri kapsıyor?

SON şeklini 26 Haziran 2004’de ve 2007 yılında yürürlüğe girecek olan Basel II, bankaların özellikle kredi risklerinin nasıl yönetileceğini kurallara bağlıyor. Operasyonel risk kavramına geniş yer veren Basel II’ye geçiş döneminde yapılması gerekenler ise özetle şunlar:

Operasyonel risk, kredi riski ve piyasa riskine ilişkin ayrıntılı yasal düzenlemeler yürürlüğe konulmalı.

Risklerin etkin ölçülmesinde önemli olan veri bankaları ile alt yapı ve beşeri sermaye yatırımları tamamlanmalı.

Derecelendirme kuruluşlarının faaliyete geçmelerini sağlayacak gerekli düzenlemeler ve altyapı hazırlanmalı.

Risk algılayışı geliştirilmeli ve risk kültürünün oluşturulması için adımlar atılmalı.

Hedefimiz 5 yılda ilk 5’e girmek

Dışbank yılın ilk yarısını nasıl geçirdi?

- Türkiye’nin 10’uncu büyük bankası, özel bankalar arasında 7’nci büyük bankasıyız. 168 şubemiz ve bütün alternatif dağıtım kanallarıyla piyasada toplam kredilerde yüzde 3.3 pazar payına geldik. Önümüzdeki 5 yıllık planımız içinde ilk 5 içinde yer almayı hedefliyoruz. Organik büyümeyi devam ettireceğiz.

Tasarruf sahibi artık dövizden TL’ye döndü

Kriz sonrasında tasarruf araçlarındaki eğilim nasıl değişti?

- Çok ciddi gözle görülür bir değişim var. Artık tasarruf sahibi ekonomide istikrar sağlandığı ve enflasyon düştüğü müddetçe faizlerin düşmeye devam edeceğini biliyor.

TAYFUN BAYAZIT

Dışbank İcra Başkanı Tayfun Bayazıt, 1957’de Diyarbakır’da doğdu. ABD’de Makine Mühendisliği lisans öğrenimi sonrası, Columbia Üniversitesi’nde finans ve uluslararası ilişkiler alanlarında yüksek lisans yaptı. Bankacılık kariyerine Citibank’ta adım attı. 13 yıl Çukurova Grubu bünyesinde Yapı Kredi’de Genel Müdür Başyardımcısı, İnterbank’ta Genel Müdür ve Banque de Commerce et de Placements SA’da İsviçre Genel Müdürü olarak çalıştı. 1999’da Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği’ne getirildi. Nisan 2001’de bu görevini bırakarak Dışbank İcra Başkanlığı’nı üstlendi. 2003’te Dışbank Yönetim Kurulu Başkanlığı’na da seçildi. Dışbank’ın iştirakleri olan Ray Sigorta, Doğan Emeklilik, Dış Yatırım, Dış Portföy Yönetimi, Dış Faktoring, Dış Leasing, ve Dışbank Malta’nın da Yönetim Kurulu Başkanı. TÜSİAD Bankacılık Çalışma Grubu Başkanı, T. Kurumsal Yönetim Derneği ve Özel Sektör Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi.