Eğitim ve yoksulluk

UNESCO İstatistik Enstitüsü’nün raporuna göre, birçok ülkede okula gitmeme oranı giderek artış gösteriyor. Raporda, yetişkinlerin tümünün lise eğitimini tamamlaması halinde 420 milyon kişinin yoksulluktan kurtulacağı, bu rakamın yoksul insanların nüfusunun yarısından fazlası olduğu bildirildi. Eğitimin bu yüksek potansiyeline rağmen son yıllarda okula gitmeme oranında hemen hemen hiç azalış olmadığı belirtilen raporda, dünyada çocukların yüzde 9’unun ilkokula gitmediği bilgisine yer verildi. Okula gitmeme oranının ortaokulda yüzde 16, lisede ise yüzde 37’ye çıktığı açıklanan raporda, 2015’te toplam 264 milyon çocuk ve gencin eğitimine devam etmediği belirtildi. Eğitimin ekonomik büyüme ve yoksulluk üzerinde doğrudan ve dolaylı etkileri olduğuna dikkat çekilen raporda, eğitimin kişilere iş bulma imkanları ve geliri artıran, sosyo-ekonomik konularda korunmasını sağlayan yetenekler kazandırdığı vurgulandı.

Sosyal bilimlerde yaptığı çalışmayla dünya çapında bir ilke imza atan, bir süre önce yitirdiğimiz Prof.Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı’nın yaptığı araştırma da benzer yönde idi. Okul öncesi eğitim alan çocukların, üniversiteli olduğu ve hatta iş dünyasında iyi bir kariyer elde ettiğini 30 yıla yakın izlediği çocuklarla tespit etmişti.

EĞİTİM DAĞILIMIYLA YOKSULLUK ARASINDA YAKIN İLİŞKİ VAR

Her iki örnekte de görüldüğü üzere eğitim aslında insanların sadece kültürüne, hayata bakışına katkıda bulunmuyor, yoksulluğunu da önlüyor. İyi eğitim aldıkça daha iyi kazanıyor, yoksulluğu geride bırakıyorlar.

Ekonomist ve uzmanlar eğitim dağılımı ile yoksulluk arasında çok yakın bir ilişki olduğunun, ekonominin gelişmişlik düzeyinin gerektirdiği vasıflardan yoksun olanların yoksul kaldığının altını çiziyor. Eğitim düzeyinin yoksulluğun temel belirleyicilerinden birine dönüştüğü konusunda görüş bildiren uzmanlar, Türkiye’de durumun farklı olmadığını belirtiyorlar. Eğitim düzeyi yükseldikçe yoksulluk oranının anlamlı şekilde düştüğünü belirten uzmanlar, yetersiz eğitim, düşük verim ve yoksulluk arasında güçlü bir ilişki olduğunu vurguluyorlar.

SINAVLARDAKİ BAŞARI İLE EKONOMİK DURUM DOĞRUDAN İLİŞKİLİ

Eğitimcilere göre ise sınav başarısı ile yoksulluk arasında doğrudan bir ilişki var. Ailenin gelir durumu düştükçe çocuğun sınav başarısı düşüyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2014-2015 TEOG sınavları ile ilgili yaptığı bir araştırma gelir durumu ile başarı arasında doğrudan bir orantı olduğunu belirlemişti. Bu yıl her ne kadar Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da tam yapan öğrenci sayısı fazla ise de eğitimcilere göre genel sayıda yoksul öğrenci ile zengin öğrenci arasında 22 puan fark var.

Eğitim Reformu Girişimi Direktörü Batuhan Aydagül yaptığı bir açıklamada yoksulluk ve eğitimsizlik kısır döngüsünün kırılması, eğitimin yoksullukla mücadelede etkili olması için daha çok eşitlikçi politikalar uygulanması gerektiğini vurguluyor. Aydagül, “Okullara doğrudan harcama bütçesi gönderilmesi ve bu bütçelerin okulların bölgesel, gelir düzeyi farklılıklarına göre belirlenmesi çok kritik. Aksi takdirde zengin mahalledeki okul velilerin desteğiyle iyi eğitim sunmak için kaynak bulabilirken, yoksul mahalledeki okul bu imkâna sahip olamıyor” diyor.