Bilim hayatında iki gururumuz

Dr. Imed Bouchrika tarafından yönetilen Bilgisayar Bilimleri ve Elektronik alanında dünyanın bir numaralı araştırma platformu Guide2Research (Araştırma Rehberi), 2020 yılında dünya sıralamasında ilk 1000’e giren bilim insanlarını ve aynı alanda üniversite sıralamalarını da açıkladı. Platformun 2020 sonuçlarına göre ilk 1000’de yer alan bilim insanlarından 616’sı ABD’de, 55’i İngiltere’de, 38’i Almanya’da, 37’si Kanada’da ve 34’ü İsviçre’de. Bu sıralamada Türkiye’den iki bilim insanı var. Rehberde, ABD’nin önde gelen üniversitelerinden MIT’ten 44, Stanford Üniversitesi’nden 40, Carneige Mellon Üniversitesi’nden 39 ve Kaliforniya Berkeley Üniversitesi’nden 35 bilim insanı yer alıyor. ABD’nin sadece bir üniversitesinden sıralamaya giren bilim insanlarının sayısı diğer ülkelerdeki toplam sayıdan daha fazla.

Türkiye’de sıralamaya giren iki araştırmacıdan biri 79 h-indeksi ile 509’uncu sırada yer alan Koç Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Murat Tekalp oldu. 70 h-indeksi ile 808’inci sırada yer alan İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cengiz Kahraman da bilim alanında ilk 1000’e girmeyi başardı. İki bilim insanımız 2018’de de aynı başarıyı göstermişti. O yıl, Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Tekalp 358’inci sıradan, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cengiz Kahraman ise 793’üncü sıradan yine listedeydi. Elektronik ve bilgisayar mühendisliği literatürüne birçok dalda katkı sunan iki Türk akademisyen, yayınlarının sayısı ve dünyada okunurluğu referans gösterilen ‘h-endeksi’nde başarılarıyla gururlandırıyor. Her iki akademisyen de “Bu sıralamaya girmek zor, tutunmak daha da zor” diyor.

‘BULANIK MANTIK’ ÇALIŞMALARINI DÜNYA TANIYOR

İTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Cengiz Kahraman, bulanık mantık temelli endüstri mühendisliğinde, teorik ve uygulamalı çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalara dünyada çok sayıda atıf verilmesinin nedeni yazdığı makale ve kitaplardan tüm bilim alanlarında yararlanılıyor olması. Prof. Kahraman, 270’ten fazla uluslararası indeksli makaleye, 180’den fazla uluslararası bildiriye, 110’dan fazla uluslararası kitap içi bölümü ve 20 uluslararası kitap yayımladı. Ayrıca 20 uluslararası derginin editörler kurulu üyeliği ve 2 uluslararası derginin baş editörlüğü görevlerini de yürütüyor. Prof. Kahraman’ın lisans, yüksek lisans ve doktora derecelerinin tamamını İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden almış olması dikkat çekiyor. Çalışma azmini, bölümündeki hocalarından aldığını ve özellikle lisans, yüksek lisans ve doktora tez danışmanı Prof. Dr. Ethem Tolga’nın bunda büyük rol oynadığını belirtiyor. Galatasaray Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Ethem Tolga, öğrencisi için “Onun bu başarıyı göstereceğini lisans öğrenciliğinde anladım ve bölüme araştırma görevlisi olarak aldım. Şimdi dünyaca tanınan, bilime yön veren araştırmacılardan biri oldu. Bunda ne kadar haklı çıktığımı görmek beni mutlu ediyor” diyor.

Prof. Dr. Kahraman’a ödülünü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan vermişti.

BİRKAÇ SAAT DİNLENMEK BİLE ÇOK

Prof. Dr. Cengiz Kahraman bilimsel başarının anahtarını şu sözlerle özetliyor: “Başarı, ilgilendiğiniz alanlarda sadece çok çalışmakla gelmiyor. Çalışma yoğunluğunuz, birkaç saat dinlenmenin bile sizi rahatsız edeceği düzeye çıkabilmeli. Alanınızda literatürde neyin olmadığını, hangi yönde ilerlemeniz gerektiğini, öğrencilerinizi ve genç araştırmacıları nasıl yönlendireceğinizi profesyonel şekilde bilmelisiniz.”

ÇALIŞMA ALANI ‘DERİN ÖĞRENME’

· Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Murat Tekalp çalışma alanını ve projelerini şöyle anlatıyor: “Çalışma alanım, görüntü ve video işleme, derin öğrenme ile görüntü onarımı ve sıkıştırma, yazılım tanımlı ağlar ve sınır-bulut teknolojileri kullanarak internet üzerinden video akıştırma ve iletişimi. Bu konularda araştırmalarımı Koç Üniversitesi’nde doktora ve yüksek lisans öğrencileriyle birlikte yapmaktayım. Bugüne kadar 23 doktora ve 26 yüksek lisans öğrencisi mezun ettim. Halen 5 doktora ve 2 yüksek lisans öğrencisi ile çalışmalarımıza devam ediyoruz. TÜBİTAK destekli çalışmalarımız olduğu gibi ARGELA ve NETAŞ gibi şirketlerle ortak yürüttüğüm projeler de var.”

ULUSLARARASI DERECELER

LİSANS eğitimini 1980’de Boğaziçi Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği ve matematik dallarında çift anadal yaparak tamamladı. Yüksek lisans ve doktora derecelerini Rensselaer Polytechnic Institute (RPI), New York’tan elektrik, bilgisayar ve sistem mühendisliği alanında 1982 ve 1984 yıllarında aldı. 1984-1987 arasında Eastman Kodak, Rochester, New York’ta araştırmacı olarak çalıştı. 1987-2005 yılları arasında University of Rochester, New York’ta doçent, profesör, seçkin üniversite profesörü olarak çalıştı. 2001’den beri Koç Üniversitesi’nde. 2010-2013 döneminde mühendislik fakültesi dekanlığı yaptı. IEEE Fellow üyesi olup Türkiye Bilimler Akademisi, Bilim Akademisi Derneği, ve Avrupa Akademisi’ne (Academia Europaea) asli üye olarak seçildi. 2004’te TÜBİTAK Bilim Ödülü ve 2019’da IEEE Türkiye Ömür Boyu Başarı Ödülü’nü aldı. Prentice Hall tarafından 1995 ve 2015 yıllarında basılan ‘Digital Video Processing’ başlıklı bir kitabı bulunuyor.
Prof. Tekalp IEEE Signal Processing Society IMDSP Teknik Komitesi’nde Başkanlık, IEEE ICIP 2002 Konferansı’nda Genel Başkanlık, EURASIP Signal Processing: Image Communication dergisinde 2000-2010 yılları arasında Başeditörlük yaptı. Halen Proceedings of the IEEE ve Wiley-IEEE Press’te Editorial Board üyesi. Kasım ayında yapılacak görüntü ve video işleme konusunun en önde gelen konferansı IEEE ICIP (International Conference on Image Processing) 2020’de Teknik Program Başkanı olarak görev yapıyor.

TÜBİTAK ÖDÜLÜ SAHİBİ

1965 yılında Üsküdar, İstanbul’da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Ankara, Balıkesir ve Samsun’da tamamladı. Kuleli Askeri Lisesi’nden mezun olduktan sonra İTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü’nde lisans öğrenimine başladı. 4 yıl süren lisans öğreniminin ardından İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği’nden 1990 yılında yüksek lisans; 1996 yılında ise doktora derecelerini aldı. 2003’te profesörlüğe yükseldi.

Prof. Kahraman’ın başlıca çalışma alanları arasında mühendislik ekonomisi, kalite yönetimi, çok ölçütlü karar verme, istatistiksel karar verme ve bulanık karar verme konuları yer alıyor.

Prof. Dr. Kahraman 270’ten fazla uluslararası indeksli makaleye, 180’den fazla uluslararası bildiriye, 110’dan fazla uluslararası kitap içi bölümüne imza attı. 19 uluslararası kitapta editör ve çok sayıda uluslararası dergiye ait özel sayılarda konuk editör olarak çalıştı. Hâlen, ikisi baş editörlük olmak üzere, 20 adet uluslararası derginin editöryal kurulunda yer alıyor. Uluslararası çapta birçok bilimsel konferans da düzenleyen Kahraman, 2004-2007 yılları arasında İTÜ İşletme Fakültesi Dekan Yardımcılığı, 2007-2010 yılları arasında ise İTÜ Endüstri Mühendisliği Bölüm Başkanlığı yaptı. 2018 TÜBİTAK Bilim Ödülü’nün de sahibi oldu.

H-İNDEKSİ NEDİR?

H-indeksi, bir araştırmacının ne kadar verimli ve etkili olduğunu gösteren sayısal bir gösterge. Nobel Ödülü’nü kazanmak, araştırma bursları için kabul edilmek ve en iyi üniversitelerde pozisyon almak gibi başarı göstergeleri ile ilişkili. Kaliforniya Üniversitesi’nde fizikçi olan Profesör Jorge Hirsch tarafından 2005 yılında icat edildi. H-indeksi (Hirsch’in H’si) bir bilim adamının yayınına başkaları tarafından verilen atıf sayısını ifade ediyor. Yani başka araştırmacıların o yayınları kendi araştırmalarında kullanması demek. Bir bilim insanının H-indeksi 50 ise başkalarının bu yayınları çalışmalarında kaynak olarak 50 kez göstermesi demek.