Teminat mektubu yerine kefalet

BAŞBAKAN Yardımcısı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz hafta bir açıklama yaparak, reel sektörün teminat ihtiyacını karşılayacak yeni düzenleme yaptıklarını söyledi. Önce, Mehmet Şimşek’in, açıklamasını kısaca paylaşım, sonra konunun detayına gireyim.

Mehmet Şimşek, açıklamasında; şirketlerin, kamu ihalelerinde, sadece banka teminat mektubu vermeyeceklerini, isterlerse kefalet sigortası da yaptırabileceklerini belirterek, “Artık reel sektör bir kamu ihalesine teminat verirken opsiyonları sadece banka teminat mektubu ile sınırlı olmayacak. Banka teminat mektubu yerine dilerlerse kefalet sigortası da yaptırabilecek. Bu, özellikle bankadaki kredi limitini başka alanlara kullanmak isteyen firmalara büyük kolaylık sağlayacak” dedi.

KAMU İHALELERİNDE KULLANILACAK

Peki, Başbakan Yardımcısı’nın günde getirdiği kefalet sigortası nedir ve sistem nasıl işleyecek? Aslında uygulama yeni değil. 2014’ün Şubat’ında, Hazine, kefalet sigortasının genel şartlarını yayınlayarak, uygulamayı başlattı ve birçok alanda sigortanın kefil olmasının da önü açıldı. Nitekim o tarihten bu güne de sigorta şirketleri; tüketici finansmanı ile satılan ürünler, konut satışı, inşaat gibi işlere kefil oluyor. Geçen yıl sigortacılar, kefalet sigortasında, 87 bin poliçe satıp, 30 milyon TL prim toplamışlar.

Ancak, 2014’te, açıklanan sigorta genel şartlarında bir eksiklik vardı; o da, kefalet sigortasının, kamu ihalelerinde kullanılamaması. Bundan dolayı da sigorta şirketleri, büyük işlere kefil olamıyordu. Geçen yıl düzenlemeye gidilerek, kamu ihaleleri ve kamu alacakları da sigorta genel şartlarına eklendi. Böylece, kefalet sigortasının kamu ihalelerinde banka teminat mektubu gibi kullanımına imkân tanındı.

TORBA YASAYA MADDE EKLENECEK

Sorun çözüldü mü? Hayır; benzer bir düzenlemenin de kamu ihale kanunda yapılması gerekiyor. Çünkü kamu ihale kanunda sadece banka teminat mektubu yer alıyor. Hal böyle olunca da sigortacılar, kamu ihalelerine katılan şirketlere sigorta teminatı veremiyor. İşte, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in, ‘yeni düzenleme yapacağız’ dediği konu bu. Önümüzdeki günlerde Meclis gündemine gelecek olan Torba Kanun ile kamu ihale kanununa bir madde eklenerek, banka teminat mektubunun yanı sıra kefalet sigortası da ihalelerde kullanılacak.

Böylece, kefalet sigortası teminat mektubu yerine geçecek. İhaleye katılacak şirketler, kefalet sigortası yaptırıp, hem taahhüdünü sigortalatmış hem de sigorta sistemini kefil yapmış olacak. Bu uygulama özellikle reel sektörün elini rahatlatacak. Çünkü mevcut durumda, bankadan teminat mektubu alınabilmesi için herhangi bir taşınmazın teminat gösterilmesi gerektiği gibi; verilen teminat mektubu şirketlerin, kredi limitini de olumsuz etkiliyor. Kefalet sigortası bu sorunu ortadan kaldıracak.

400 MİLYAR TL’LİK PAZARA ORTAK OLACAKLAR

KEFALET sigortası dünyada yaygın kullanılan, reel sektörün de elini rahatlatan bir finansal enstrüman. Dünyada, 30 milyar doların üzerinde bir pazar ve bu pazarın yüzde 60’ı sigortacıların, yüzde 40’ı bankaların elinde. Türkiye’de ise inşaat ve altyapı yatırımlarının yoğunluğu nedeniyle teminat mektubu kullanımı çok yaygın. Hatta teminat mektubu kullanımında dünyada ilk sıralarda geliyoruz. Hal böyle olmasına rağmen, teminat ihtiyacını bankalar karşılamış, sigorta ise hiç kullanılmamış. Yeni düzenleme ile bu yapı değişecek ve sigorta şirketleri, sadece bankaların elinde olan bugün için 400 milyar liranın üzerinde bir pazara ortak olacak. Düzenleme sonrası ise kefalet sigortasının, özellikle inşaat, altyapı, enerji alanlarında yoğun kullanılması bekleniyor.

KEFALET SENEDİ NASIL ALINACAK?

- Kefalet sigortası banka teminat mektubu yerine geçecek.

- Teminat senedi almak isteyen şirket, sigorta şirketine başvuracak.

- İhaleye katılacak şirketler de kefalet sigortası yaptırıp, taahhüdünü sigortalatabilecek.

- Sigorta şirketi, herkese kefil olacak diye bir şey söz konusu değil.

- Kefalet sigortası yaptıracak olan şirket başta, hesap özetleri, bilanço olmak üzere sigorta şirketinin talep edeceği tüm evrakları verecek. Yani, teminat mektubunda bankaya verilecek tüm bilgi ve belgeler sigorta şirketine de verilecek.

- Sigortacı, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra kefil olacak, poliçe düzenleyecek. Şirketin mali durumu yeterli görülmezse, sigortacı kefil olmayacak.

- Sigortacı, kefil olmayı kabul ettikten sonra, üçüncü kişilere verilmek üzere bir senet düzenleyecek ki, buna kefalet senedi deniyor.

- Kefalet sigortası yaptıran şirket yükümlülüklerini yerine getirmezse, devreye sigortacı girecek ve ödemeyi yapacak.

- Sigorta şirketinin ödediği tazminatı dönüp, sigorta yaptıran şirkete rücu etme hakkı da bulunuyor.

- Sigortacılar, yurtdışı taahhüt işlerine de kefil olabilecek.

- Sigorta şirketleri, büyük projelerde bankalarla birlikte risk paylaşımı da yapabilecek.