Sorularla GSS’de yeni dönem

1 Nisan’da başlayacak yeni düzenleme kimleri kapsıyor?

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı, bir işyerinde çalışanlar ile emekliler ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden zaten yararlanıyor. Bu kişiler için herhangi bir değişiklik olmayacak. 1 Nisan’da başlayacak yeni düzenleme ise çalışmayan ve sosyal güvencesi olmayanları ilgilendiriyor.  

Bugüne kadar uygulama nasıldı?

Çalışmayan ve sosyal güvencesi olmayan kişiler, 2012 yılında uygulamaya giren GSS kapsamında, gelir testi yaptırıyor, gelirlerine göre sağlık sigortası için aylık prim ödüyor ve bu sayede hem kendileri hem de bakmakla yükümlü oldukları kişiler, devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanıyordu.

GSS için ne kadar prim ödeniyordu?

Primler, gelir testi sonucuna göre ve her yıl asgari ücrete göre değişiyordu. Geliri, asgari ücretin üçte birinden az olanların primlerini devlet ödüyordu. 2017 yılı için gelir testine göre aylık geliri 592.5 liranın altında olanların primlerini devlet karşılıyordu. Geliri 592 liranın üzerinde olanlar ise en düşük 72 lira ile en yüksek 426 lira arasında aylık prim ödüyordu.

Gelir testi yaptırmayanlar ne oluyordu?

Gelir testi yaptırmayanlar devletin sunduğu hiçbir sağlık hizmetinden yararlanamadığı gibi GSS zorunlu olduğundan devlete de borçlu oluyorlardı. Bugüne kadar da her yıl 10 milyon kişi devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanmak için gelir testi yaptırıyor; 4,5 milyon kişi de gelir testi yaptırmayıp, hiçbir sağlık hizmetinden yararlanamıyor.

1 Nisan’dan itibaren ne değişecek?

Gelir testi yapılmayacak, ailelerin gelir-giderine bakılmayacak, gelir durumuna göre farklı prim uygulaması olmayacak. Tek bir prim ödenecek; o da, aylık 53.33 lira.

Gelir testi tamamen kalkıyor mu?

Gelir testi zorunluluğu kalkıyor ve aylık 53.33 lira ödeyen herkes sağlık hizmetinden yararlanacak. Ancak, 53.33 lirayı ödeyemeyenler gelir testi yaptıracak ve bu test sonucunda aylık geliri 592 liranın altında çıkanların primini devlet ödeyecek. Eğer, ‘benim 53.33 lira ödeyecek gücüm yok, devlet ödesin’ diyorsanız, gelir testine gireceksiniz.

53.33 liralık primden kimler yararlanacak?

Hem kişinin kendisi hem de bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetinden yararlanabilecek.

Bugüne kadar gelir testi yaptırmayanlar ne olacak?

Bugüne kadar gelir testi taptırmamış olmak, 2012 yılından bu yana sağlık hizmetinden yararlanamıyor olmak ve bundan dolayı da SGK’ya borçlu olmak anlamına geliyor. 2012 yılından bu yana gelir testi yaptırmayanların bugüne kadarki toplam 63 aylık sadece prim borcu, 17 bin 934 lira tutuyor. Buna gecikme zammı da eklendiğinden 63 aylık toplam borç, 20 bin lirayı buluyor. 1 Nisan’da başlayacak düzenleme ile 53.33 liralık aylık prim, geçmiş yıllar için de geçerli olacak. Böylece 63 aylık borç, 3.359,79 liraya (63 ay x 53.33 lira) düşecek.

Geçmiş borçlar affa uğrayıp, silinecek mi?

Hayır, borcun tamamı silinmiyor. Bir anlamda borç revize ediliyor ve gecikme zammı siliniyor, ana borcunuz da aylık 53.33 lira üzerinden hesaplanıyor.

Borcun tamamı mı ödenecek?

1 Nisan’dan itibaren geçmiş borçların temizlenmesi için 12 aylık süre tanınıyor. Bu süre içinde isterseniz borcunuzu peşin ödersiniz, isterseniz de 12 ay içinde taksitle ödersiniz.

Geçmiş borcu ödeyecek gücüm yoksa ne yapmalıyım?

O zaman gelir testine gireceksiniz ve aylık gelirinizin 592,50 liranın altında olduğunu ispat edeceksiniz, böylece GSS priminizi devlet ödeyecek.

Bugüne kadar GSS primlerini düzenli ödeyenlere bir ayrıcalık olacak mı?

Bugüne kadar düzenli ödeyenlerin primleri, 1 Nisan’dan sonra 53.33 liraya düşecek.

Gençlerin durumu ne olacak?

Okumayan ve herhangi bir işte çalışmayanlar için GSS uygulaması 18 yaşında başlıyor. 18 yaşında olanlar gelir testine gerek olmaksızın, 53.33 liralık aylık primle sağlık hizmetinden yararlanabilecek. Eğer ödeyecek gücü yoksa gelir testine girecek. Lise ve dengi okullarda okuyanlar 20 yaşına, üniversitede okuyanlar 25 yaşına kadar GSS primi ödemeyecek. Ancak 20 yaşında olup da okumayan ve çalışmayanlar; 25 yaşında olup da okumayan ve çalışmayanlar GSS’den yararlanabilmek için aylık 53.33 lira prim ödeyecek ya da gelir testine girecek ve 592.50 liranın altında geliri olduklarını ispat ederlerse, primleri devlet tarafından karşılanacak.

Sağlık hizmetinden ne zaman yararlanılmaya başlanacak?

Geçmişten gelen borcu olanlar peşin ödediklerinde ya taksitlendirdikten sonra sağlık hizmetinden yararlanmaya başlayacak. Gelir testine girecek olanlar ise test yapıldıktan sonra sağlık hizmeti alabilecek. İlk kez GSS kapsamına girecek olanlar da 1 Nisan’dan sonra 53.33 lira aylık primi yatırdıktan sonra sağlık hizmetinden yararlanabilecek.

Emeklilikte yaşa takılanların durumu ne olacak?

Emekli olup da yaşı bekleyenler, SGK’ya prim ödemediklerinden GSS kapsamına girmiyor, sağlık hizmetinden yararlanamıyorlar. Yeni yasa ile bu kişiler aylık 53.33 lira ödeyerek sağlık hizmeti alabilecekler.

Gelir testi için nereye başvurulacak?

1 Nisan’dan sonra bulunduğunuz il ve ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvurarak, 12 ay içerisinde gelir testi yaptırabilirsiniz.

Gelir testinde nelere dikkat ediliyor?

Primler, aynı konutta yaşan kişilerin gelir ve giderlerine göre belirleniyor. Giderler düşüldükten sonraki tutar o konuttaki kişi sayısına bölünerek, aylık gelir tespit ediliyor ve buna göre de GSS primi belirleniyor. Eğer bu tutar 592.50 liranın altındaysa primleri devlet ödüyor.

Gelir testi için başvurma süresi var mı?

Var, 1 Nisan’dan itibaren 12 ay içinde gelir testi için başvurmak zorundasınız.