İstihdam yaratana süper teşvik

AİLE, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ortaklaşa düzenlediği “İstihdam Seferberliği 2019” programı kapsamında yeni istihdam paketi açıklandı. Hedef, 2019’da, 2.5 milyon yeni istihdam yaratmak. Peki, yeni istihdam teşvikinden kim, nasıl yararlanacak?

Yeni teşvik kapsamında, işverenlerin, nisan ayı sonuna kadar sağlayacağı her ilave istihdam için 3 ay boyunca, hem çalışanın asgari ücrete kadar ücretini hem de tüm prim ve vergileri devlet karşılayacak. Üç aydan sonra izleyen 9 ay boyunca da çalışanın prim ve vergilerini devlet ödemeye devam edecek. Örneğin, işveren, mart ayında işe yeni birisini aldı; mart-nisan-mayıs aylarında çalışanın asgari ücret kadar maaşını, tüm vergi ve primlerini devlet karşılayacak, geri kalan 9 ay boyunca işveren çalışanın ücretini cepten ödeyecek ama vergi ve primleri yine devlet karşılayacak. Nisan ayında işe yeni bir çalışan alınırsa, nisan-mayıs-haziran aylarında ücret, prim ve vergiler devletten olacak, temmuz ayından itibaren 9 ay boyunca da işçinin prim ve vergilerini devlet ödemeye devam edecek.

9 AY İSTİHDAM ZORUNLU

Tabii, bu teşvikten yararlanmanın bazı şartları var. Çalışan açısından bakarsak; birincisi İŞKUR’a kayıtlı işsiz olması ve işe alındığı aydan önceki 3 ayda 10 günden fazla sigortalılığının bulunmaması gerekiyor. İşveren açısından ise birincisi, yeni istihdam yaratması yani, işe yeni

birini alması gerekiyor. İkincisi, 2018 yılında, istihdam açısından en düşük ayda çalıştırdığı eleman sayının üzerine çıkması, ayrıca yine 2018 yılında toplam istihdam ortalamasının da üzerinde işçe alması gerekiyor. Şöyle anlatayım: Diyelim ki, 2018 yılında toplam 50 kişi çalıştırdınız, yeni teşvikten yararlanmak için 51’inci kişiyi işe almanız gerekiyor. İşin özü, Nisan sonuna kadar ilave istihdam yaratmanız gerekiyor ki, aldığınız işçinin maaşını devlet karşılasın. Bir şart daha var, teşvikten yararlanıp da aldığınız her yeni işçiyi, 9 ay boyunca işten çıkartamayacaksınız. Bir anlamda 9 aylık istihdam taahhüdü vereceksiniz.

NİSAN SONRASI NE OLACAK?

Peki, nisandan sonra yeni istihdam yaratan teşvikten yararlanamayacak mı? Ya da şöyle sorayım, nisan sonuna kadar yeni elamana ihtiyacınız yok ama mayıs veya da haziran ayında ihtiyacınız olacak, teşvikten yararlanılmayacak mı? Maaş desteği sadece nisan sonuna kadar olacak ama sonrasında alınacak her bir yeni kişi için devlet, prim ve vergi desteği sağlayacak. Hatta yeni istihdam paketi kapsamında 2020’nin aralık ayına kadar her yeni istihdam için 12 ay boyunca SGK primleri ve vergileri devlet karşılayacak. Kadın, genç ve engelli istihdamında ise bu destek 18 aya kadar çıkacak. Örneğin, mayıs ayında yeni işçi aldınız, maaş desteğinden yararlanamayacaksınız ama 2020’nin mayıs ayına kadar aldığınız işçi için vergi ve prim ödemeyeceksiniz.

İŞVERENE AVANTAJI

Gelelim, yeni istihdam paketinin işverene sağlayacağı avantaja. Net asgari ücret, 2.021 lira. Maaş, vergi, sigorta primi ve tüm kesintilerle birlikte asgari ücretli bir çalışanın işverene aylık maliyeti 3.134 lira. Nisan sonuna kadar yeni istihdam yaratan işverenler, 3 ay boyunca aldıkları işçi için hiçbir ödeme yapmayacak. Bu da şu anlama geliyor ki, işverenin yeni aldığı her bir kişi için devlet; maaş, prim, vergilerle birlikte 9.402 lira ödeyecek. Geri kalan 9 ay boyunca da prim ve vergileri devlet karşılayacak; bunun da maliyeti 10.017 lira (aylık prim ve vergi kesintisi 1.113 lira x 9 ay). Özetle, açıklanan paketle yeni istihdam edilecek her bir kişinin bir yıl içindeki 19.419 liralık işverene maliyetini devlet üstlenecek.

Yeri gelmişken şunu da belirteyim, nisan sonuna kadar sağlanacak ilave istihdam için maaş, prim ve vergilerin devlet tarafından karşılanmasının önemli tarafı turizm, inşaat gibi mevsimlik işçi çalıştıran işverenlerin eleman alımlarını önceye çekmelerini sağlamak. Böylece, işveren, mevsimden önce işçi alacak ama maliyeti olmayacak, yani cebinden para çıkmayacak, hem de istihdama katkı sağlamış olacak. 

ŞARTLAR NELER?

İşverenin mevcut istihdamının üzerine yeni istihdam yaratması şart.

Maaş desteği için işe alımın 1Şubat-31 Nisan tarihleri arasında olması gerekiyor.

İşverenin, 2018 yılında, şirket çalışan sayısı açısından en düşük olduğu aydaki çalışan sayısına ilave olarak işe alınması gerekiyor.

İşverenin, 2018 yılında toplam istihdam ortalamasının üzerinde işçe alması gerekiyor.

İşveren, alınan her bir işçiyi 9 ay boyunca işten çıkartamayacak.

İşe alınacak kişinin İŞKUR’a kayıtlı olması gerekiyor.

İşe alınacak kişinin işe alındığı aydan önceki 3 ayda 10 günden fazla sigortalılığının bulunmaması gerekiyor.

BAŞKA TEŞVİKLER DE VAR?

Kısa Çalışma Ödeneği: İşyerinde çalışma sürelerini geçici olarak azaltmak zorunda kalan işverenler, 3 ay boyunca azaltılan süreye ilişkin çalışanlarının ücreti devletten karşılanacak. İşverenler, İŞKUR’a, kısa çalışma ödeneği başvurusunda bulunacak.

Asgari Ücret Desteği: 500 ve üzeri sigortalı çalıştıran işyerleri için 101 TL olarak uygulanacak, 500’ün altında sigortalı çalıştıran işyerleri için ise 150 TL olacak.

51 İle Özel Destek: Kalkınmada öncelikli 51 il ile 2 ilçede (Gökçeada ve Bozcaada) 5 puanlık prim teşvikine ek olarak 6 puanlık da bölgesel istihdam prim teşviki uygulanacak. Destekten, 10 kişi çalıştıran işyerleri ile 1-9 arası sigortalı çalıştıran işyerleri yararlanacak.

Bilişime Sigorta Desteği: İŞKUR’un düzenlediği İşbaşı Eğitim Programları’na katılanların 3 ay, imalat ve bilişim sektöründe 6 ay, siber güvenlik-kodlama-yenilenebilir enerji gibi stratejik sektörlerde 9 ay boyunca ücret ve sigorta desteğini devlet karşılayacak.