Hasarı kim karşılayacak ?

Hopa’da maalesef sigortalılık oranı çok düşük. Uzmanlar hasarın sadece yüzde 10’unun sigorta şirketleri tarafından karşılanaca-ğını belirtiyor.

HANİ diyorlar ya, ‘son 50 yılın felaketi’ diye; belki Artvin’in Hopa ilçesi için öyle olabilir ama Türkiye için değil. Hatta Türkiye için sel felaketi sürpriz bile değil. Araştırmalar ortada. 2009 yılında İstanbul’da yaşanan sel felaketini bir kenara bırakıyorum –ki, asıl yüzyılın felaketi oydu- hemen hemen her yıl ortalama 24 sel baskını nedeniyle afet yaşanıyor. Son 10 yılda ise yaklaşık 300’ün üzerinde sel afeti yaşanmış ve 500’e yakın kişi hayatını kaybetmiş. Her yıl yaşanan felaketten dolayı oluşan maddi kayıp ise yıllık 150 milyon liranın üzerinde. Çarpıcı bir rakam daha vereyim. Bugüne kadar Türkiye’nin muhtelif illerinde yaşanın sel felaketlerinden dolayı 99 bine yakın kişi evsiz kalmış ve selin yarattığı maddi kayıp, 2.5 milyar doları geçmiş.

TAHMİNİ HASAR 15 MİLYON TL

Ve başta sigortacılar olmak üzere ekonomi çevrelerinin yaptığı araştırmalar; Türkiye’de depremden sonra en fazla can ve mal kaybına yol açan afetin sel olduğunu ortaya koyuyor. Yani, Hopa’da yaşan afet sürpriz olmadığı gibi ilk de son da olmayacak. Temel sorun ise, her yıl ciddi anlamda maddi ve manevi zarara yolaçan sel felaketleri yaşamamıza rağmen, kayıpları azaltıcı hiçbir önlem alınmaması. Açıkça söyleyeyim, Hopa’daki selin yarattığı akut durum bitince, her zaman olduğu gibi gündeme zararı kimin karşılayacağı gelecek. Yine her afette olduğu gibi halk, ‘nerede bu devlet’, siyasetçiler de ‘yaralarınız sarılacak’ diyecek. Yaralar sarılmayacak, birkaç hafta geçtikten sonra da herkes kendi hasarı ile baş başa kalacak. Uzmanlarla konuştum, Hopa’daki maddi hasarın 15 milyonu geçeceği tahmininde bulunuyorlar. Peki, bu zararı kim karşılayacak?
Artvin’e bağlı Hopa’da maalesef sigortalılık oranı çok düşük. Kaldı ki, Artvin ilinin genelinde konuttan işyerine sigortalılık oranı hem Türkiye ortalaması hem de Karadeniz ortalamasının çok altında. Örneğin, Artvin’de 32 bin konuttan sadece 10 binin zorunlu olan deprem sigortası, 300’ünün ise sel teminatı olan konut sigortası bulunuyor. Yani, trafik ve oto sigortalarının dışında ilçede başta KOBİ’ler olmak üzere ticari ve sanayi tesislerinin çoğunun sigortası bulunmuyor. Sigortalılık oranı düşük olduğu için de Hopa’daki selin neden olduğu zararın telafisinde sigorta şirketlerinin fazla etkisi olmayacak. Uzmanlar 15 milyonluk hasarın sadece yüzde 10’unun sigorta şirketleri tarafından ödeneceğini belirtiyor ki, bu da kasko sigortası olan araçların hasarından kaynaklanacak.

Sigortayı da sel vurdu

SEL sigortacıların da kabusu. Sigorta şirketleri bugüne kadar 650 milyon dolara yakın sel hasarı ödedi. Hasarın büyük bir kısmı da sanayi ve ticari işyerlerinin zararından oluştu. Ödenen hasarı içinde en büyük payı ise 300 milyon dolarla 2009’daki İstanbul sel afeti aldı. Sadece 2014 yılında sigorta şirketlerinin sel felaketi nedeniyle ödediği hasar 300 milyon lirayı geçti.

Vergi borcu ertelendi

MALİYE Bakanlığı, Artvin’in Arhavi, Borçka ve Hopa ilçelerindeki tüm mükellefler için vergi uygulaması bakımından 29 Şubat 2016’ya kadar mücbir sebep hali ilan etti. Söz konusu ilçelerdeki tüm mükellefler 29 Şubat 2016’ya kadar teslim edilmesi gereken beyannamelerin verilme süresi 15 Mart 2016 günü sonuna, vergilerin ödeme süresi ise 15 Nisan 2016 günü sonuna kadar ertelendi.