Asgari ücretle birlikte neler değişti?

Günlük asgari ücret de brüt 119.25 lira oldu. Asgari ücret yaklaşık 7 milyon çalışanı ilgilendiriyor ama sosyal güvenliğe konu neredeyse tüm işlemler asgari ücrete göre belirleniyor. Hal böyle olunca da yeni asgari ücretle birlikte; doğum ve askerlik borçlanmasından işsizlik maaşına, genel sağlık sigortası priminden isteğe bağlı sigortalılık ödemelerinden bireysel emeklilik sistemi kesintilerine kadar tüm ödemeler de değişti ve haliyle arttı. Hatta öyle ki, aksi açıklama yapılmazsa, koronavirüs salgını nedeniyle bugün milyonlarca çalışanın aldığı kısa çalışma ödeneği de yeni asgari ücretle birlikte artacak.

AGİ NE OLDU?

Önce, Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ile başlayayım. Yeni asgari ücretle birlikte çalışanın; bekar, evli, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına göre alacağı AGİ, aylık 268 lira ile 456 lira arasında değişecek. Buna göre, 2021 yılında bekar bir çalışanın eline 2.825,9 lira geçecek. Evli ve eşi çalışmayan işçinin AGİ dahil eline 2.879,5 lira; eşi çalışmayıp 1 çocuğu olanın 2.919,8 lira, eşi çalışmayıp 2 çocuğu olanın 2.960 lira, eşi çalışmayıp 3 çocuğu olanın 3 bin 13 lira geçecek. Eşi çalışan işçi AGİ dahil aylık 2.825 lira alırken; eşi çalışıp 1 çocuğu olanın 2.866 lira, eşi çalışıp 2 çocuğu olanın 2.906 lira, üç çocuğu olanın ise eline 2.960 lira ücret geçecek.

PRİMLER YÜKSELDİ

Peki, 2021’de asgari ücretle birlikte neler değişecek? Tek tek anlatayım.

* İşsizlik maaşı arttı. Çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2021’de asgari ücretle birlikte en düşük işsizlik maaşı 1.431 lira, en yüksek işsizlik maaşı da 2.862 lira olacak.

* Genel genel sağlık sigortası primlerini kendi ödeyenlerin ödemeleri de yükseldi. Geliri brüt asgari ücretin üçte birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendi ödüyor. Ödenen aylık prim tutarı ise brüt asgari ücretin yüzde 3’ü. 2021 yılında genel sağlık sigortası için ödenecek aylık prim tutarı 107.3 liraya çıktı. Böylece 2021’de yıllık 1.287 lira ödeyenler, devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanabilecek.

* Yeni yılda isteğe bağlı sigortalı olacakların ödeyecekleri aylık primler de yükseldi. İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor. 2021 yılında isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar en az 1.144.8 lira ödeyecekler. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise en çok 2021’de 8.586 lira yatırabilecekler.

* Emekli olabilmek için prim gün sayısı yetmeyenlere tanınan doğum ve askerlik borçlanmalarının tutarı da yeni asgari ücretle arttı. Doğum ve askerlik borçlanması yapmak isteyenler gelecek yıl en düşük 1.144.8 lira, en yüksek 8.586 liraya borçlanabilecekler.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ

* 45 yaş altı çalışanların işverenleri tarafından Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti tutarı da arttı. Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, BES’e aktarılıyor. 2020 yılında asgari ücretli bir çalışanın aylık maaşından 88.3 lira kesiliyordu, yeni yılda maaşlardan 107.32 lira kesilecek.

* 2021’de asgari ücretli çalışanların alacakları kıdem tazminatı da yükseldi. Toplam kıdem tazminatı çalışanın son aldığı aylık giydirilmiş brüt ücretin, işyerinde çalışılan yılla çarpılması ile hesaplanıyor. 2021’de asgari ücretlinin kıdem tazminatı brüt 3.577.50 lira üzerinden hesaplanacak.

* Eğer aksi bir karar açıklanmazsa yeni asgari ücretle birlikte kısa çalışma ödeneği alanların maaşları da artacak; özellikle de asgari ücretli çalışanların. Sigortalının son 12 aylık prime esas kazancına göre hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ı kısa çalışma ödeneği olarak ödeniyor. Kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemiyor. Malum kısa çalışma ödeneği de 2021’in şubat sonuna kadar uzatıldı. Buna göre yeni yılda en düşük kısa çalışma ödeneği 2.146 lira olurken, çalışan en fazla 5.366 lira ödenek alabilecek.