2020’de üretimi kim destekleyecek?

Bugün üçü kamu, üçü özel sermayeli olmak üzere altı katılım bankası faaliyet gösteriyor. Bu bankalar arasında Emlak Bank geçen sene katılım pazarına girdi. Biraz da rakamsal verileri paylaşayım. Katılım bankalarının aktif büyüklüğü ise 286.4 milyarın üzerinde. 2019 sonu itibariyle katılım bankalarının topladığı fonlar bir önceki seneye oranla yüzde 57 artarak, 219.6 milyarın üzerine çıktı. Bu fonların 91.2 milyarı Türk parası cinsinden fonlardan, 109.6 milyarı da yabancı para cinsinden fonlardan oluştu. 2018 yılı ile mukayese edersek, TL cinsinden fonlarda yüzde, yabancı para fonlarında da yüzde 57 artış oldu.

KULLANDIRILAN FONLAR ARTIYOR

İşin bir de kullandırılan fonlar tarafı var. Burada da ciddi artış yaşanıyor. Geçen sene 160.5 milyar liranın üzerinde fon kullandıran katılım bankaları, bu alanda da yüzde 23 artış gerçekleştirdiler. Kullandırılan fonların 90.7 milyarı TL cinsinden, 69.8 milyarı da dövize endeksli kredilerden oluştu. Kullandırılan TL cinsi fonlarda yüzde 22,
dövizde de yüzde 23 büyüme oldu.

2019 yılı itibariyle katılım bankalarının toplam finans pazarındaki payına da bakıldığında, toplanan fonlardaki payı yüzde 8.4, kullandırılan fonlardaki payı yüzde 5.5, toplam aktifte yüzde 6.3, net karda da yüzde 4.9 oldu. Tüm bu alanlarda da bir önceki seneye oranla artış yaşandı. Özetleyecek olursak, katılım bankaları 2019 yılı hemen hemen her alanda başarı ile kapattı.

2020’DE NELER OLACAK?

Gelelim 2020’de faizsiz finans alanında atılacak adımlara. Cumhurbaşkanlığı 2020 Yılı Programında yapılacaklar detaylı yer alıyor. Önemli gördüğüm birkaçını paylaşayım. Bunlardan biri, faizsiz finans sistemine ilişkin ürün ve hizmetlerin çeşitliliğinin artırılması ki, bu alanda bu yıl düzenlemeler yapılacak. Nedir bunlar derseniz? Kurumsal faizsiz borç uygulamalarının teşvik edilmesi, faizsiz finans alanında en iyi uygulama örneği olan sukuk ihracının yapılacak olmasını sayabilirim. 2020’de planlananlardan biri de emtia murabahası (peşin alınan malın vâdeli kârlı satımı) işlemlerinin yurtiçinde gerçekleştirilebilmesi için kira sertifikasına, elektronik ürün senedine veya hisse senedi portföyüne dayalı platformların oluşturulacak olması. Belirttiğim gibi bunlar benim 2020’de önemli gördüğüm yapılacak düzenlemeler.

2020’ye yönelik katılım bankaları özelinde bir tespit de daha bulunayım. Merkez Bankası’nın üst üstü aldığı kararlarla faizler hızla aşağı indi ve önümüzdeki dönemde biraz daha inecek gibi gözüküyor. Bu da şu anlama geliyor; 2020’de bankalar, reel ekonomi odaklı olacaklar, üretimi, ticareti destekleyecekler. Bu noktada da asli işleri reel sektörü desteklemek olan katılım bankaları, pazarda ağırlığını hissettirecek.